در میانه پارک ساختمانی قرار دارد که روی سردرش نوشته «کلینیک ترک سیگار»، اما درست روی نیمکت مقابل این کلینیک چند جوان نشستهاند و با فراغ خاطر تند تند به سیگارشان پک میزنند و تهسیگار را هم روی زمین میاندازند و میروند.
همه اینها در حالی است که حفظ محیطزیست و کمک به پاکیزگی زمین تنها به عهده مسئولان شهری نیست و شهروندان هم مسئولیت بزرگی در این زمینه دارند. باخبر شدیم مسئولان شهری منطقه9 و اهالی تصمیم گرفتند در اقدامی نمادین فیلترهای سیگار را از سطح بوستان المهدی(عج) جمعآوری کنند. ما هم در این برنامه حاضر شدیم.
کارشناسان محیطزیست میگویند که سیگارهای رها شده در طبیعت سالانه یک میلیارد متر مکعب آب شرب را آلوده می کند و به دلیل مواد سمی موجود در سیگار، تا مدتها در آن نقطه از زمین هیچ گیاهی رشد نمیکند. «طاهره لاله» ساکن محله شمشیری از جمله افرادی است که در پاکسازی بوستان از فیلترها مشارکت کرده است.
او میگوید: «همه ما در برابر زمین مسئولیم و باید برای حفظ آن تلاش کنیم. برخی از افراد سیگاری شاید بارها شنیدهاند تهسیگار چه خطراتی برای زمین دارد، اما اهمیتی به این موضوع نمیدهند. وقتی آموزش عملی باشد مؤثرتر خواهد بود.»
«خلیل واحدیفر» از ساکنان قدیمی محله استادمعین که اغلب برای استراحت به این بوستان میآید، برخلاف بانوی هممحلهایاش این اقدام مسئولان شهری و هممحلهایها را بیهوده میداند و میگوید: «این کارها مقطعی است و دربرگیری زیادی ندارد. رسانههایی مانند تلویزیون با نمایش برنامههایی در این خصوص میتوانند خطرات و مضرات تهسیگار و زبالههای سمی و غیربازیافت را به همه نشان دهند.»
او که خود سیگاری است، با شنیدن صحبتهای کارشناس محیطزیست درباره مضرات فیلترهای سیگار روی خاک سعی میکند تهسیگارش را در زمین نیندازد. او میگوید: «دیگر مواظب هستم تا فیلتر سیگارم را روی زمین رها نکنم. سعی میکنم با رفتارم به جوانان سیگاری هم یاد بدهم انداختن تهسیگار روی زمین خطرناک است.»
- همه مسئولیم
هنوز چند دقیقهای از اجرای طرح پاکسازی بوستان المهدی(عج) نگذشته است که بطری هر یک از شرکتکنندگان تا نیمه از تهسیگار پر شده است. آنها به دقت شاخ و برگهای شمشادها را کنار میزنند تا هیچ تهسیگاری روی زمین باقی نماند.
«سیدامین قصرفخری» هممحلهای فعال محیطزیست، اجرای این برنامهها را مؤثر میداند و میگوید: «این کار نه تنها به پاکیزه شدن بوستان محلهها کمک میکند، بلکه جنبه آموزشی هم دارد.» او ادامه میدهد: «زمین برای همه است و باید برای آیندگان حفظ شود. بزرگترها میتوانند الگوی خوبی برای بچهها باشند. به همین دلیل بهتر است از کودکی به بچهها آموزش بدهیم در حفظ زمین بکوشند.»
«زهرا شهبازی» دبیر شورایاری مهرآبادجنوبی هم همراه عدهای از هممحلهایهایش در این برنامه شرکت کرده است. او اعتقاد دارد شهروندان نباید منتظر باشند تا مسئولان شهری محیطزیستشان را پاکیزه کنند. هر فرد میتواند با رعایت برخی نکات سهم مهمی درحفظ زمین داشته باشد. شهبازی میگوید: «این کار نمادین است، اما تکرار آن باعث فرهنگسازی و نهادینه شدن فرهنگ نریختن زباله روی زمین خواهد شد.»
- مشارکت اهالی، موفقیت در طرحهای شهری
«صدرالدین علیپور» رئیس مرکز مدیریت محیطزیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به همراه «سید علی مفاخریان» شهردار منطقه9در جمع شهروندان حضور دارند و مشغول جمعآوری فیلتر سیگارها هستند. علیپور میگوید: «این کار آموزشی باعث نهادینه شدن فرهنگ نریختن زباله روی زمین میشود.»
شهردار منطقه 9 هم از دلیل اجرای این طرح در بوستان المهدی(عج) میگوید: «بوستان المهدی(عج) از بوستانهای بزرگ منطقه9 است که در ورودی منطقه و شهر تهران قرار دارد. روزانه رهگذران بسیاری در این بوستان تردد میکنند. تعدادی از این افراد مسافرانی هستند که در ورود به شهر تهران، این بوستان را برای استراحت انتخاب میکنند. با انتخاب این بوستان سعی کردیم تا تصویر زیبایی از منطقه ما در خاطر مسافران باقی بماند و از سوی دیگر تعداد بیشتری از شهروندان را با خطرات تهسیگارهای رها شده روی زمین بهویژه فضاهای سبز آشنا کنیم.
بیشک طرحی به ثمر میرسد که شهروندان هم در اجرای آن مشارکت کنند. سعی کردیم در برنامه امروز به اهالی آموزش دهیم تهسیگار که زبالهای ناچیز به نظر میآید، چه خطراتی میتواند برای محیطزیست داشته باشد.»
دکتر مفاخریان در ادامه از اقدامات شهرداری منطقه برای حفظ محیطزیست میگوید: «استفاده از انرژی خورشیدی هوا را پاکیزه نگه میدارد. به همین دلیل راهاندازی موتورخانههای هــوشـمـنـد و استفاده از آب خام برای آبیاری فضای سبز منطقه9 را در دستور کار قرار دادهایم که در این زمینه موفقیتهای خوبی هم به دست آمده است.»