جدول پراکندگی آموزش عالی در ایران | ۸۵ درصد دانشجویان شهریه‌پردازند

به گزارش فارس، مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم، تحقيقات و فناوري در همایش آموزش عالی در دانشگاه شهید بهشتی، با بیان اینکه شعار ما کنترل کمی، ارتقاء کیفی، اقتدار و هماهنگی است، گفت: این شعار کلیدواژه‌هایی از چالش‌های آموزش عالی است و دستیابی به راه‌های مقابله با این چالش‌ها 3 محور دارد که مشارکت عمومی، خرد جمعی و عزم راسخ مدیران است و در این راستا کانون‌های فکر را در بخش‌های مختلف شکل دادیم.

وی با نگاهي تاريخي نسبت به توسعه آموزش عالي ايران، اظهار داشت: در سال 61 دانشگاه آزاد رسماً شکل گرفت و در سال 64 شاهد تفکیک علوم پزشکی از علوم غیرپزشکی بودیم. سال 67 دانشگاه پیام‌نور رسماً راه‌اندازی شد و در دهه 70 دانشگاه علمی و کاربری شکل گرفت. در دهه 80 هم شورای تحول علوم انسانی ایجاد شد و در دهه 90 بحث دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای را داشتیم.

شريعتي نياسر افزود: امروز دانشگاه آزاد 35 درصد دانشجویان، دانشگاه‌های مهارتی 18 درصد، دانشگاه پیام‌نور 16 درصد و دانشگاه‌های دولتی 15 درصد جمعیت دانشجویی را به خود اختصاص می‌دهند یعنی 15 درصد از جمعیت دانشجویی ما در دانشگاه‌های دولتی هستند و تحصیل رایگان می‌کنند ولی 85 درصد دانشجویان با پرداخت هزینه درس می‌خوانند.

معاون آموزشي وزير علوم، تحقيقات و فناوري عنوان کرد: اینکه آیا دانشگاه‌های دولتی باید پذیرش پولی داشته باشند یا خیر بحثی قابل نقد است ولی ما باید به چالش‌های آموزش عالی بپردازیم.

وی با اشاره به چالش‌های موجود آموزش عالی گفت: رشد بی‌رویه و غیرهدفمند ضعف نظام‌بندی آموزش عالی و عدم ارتباط دانش‌آموختگان با نیاز جامعه جزو چالش‌های مهم آموزش عالی است که باید برای این منظور چاره‌اندیشی شود.

معاون آموزش وزیر علوم، تحقيقات و فناوري گفت: برای مقابله با چالش‌های آموزش عالی چند برنامه در نظر گرفتیم که یکی از آنها تمرکززدایی و هم‌افزایی نیازهای جامعه با سیاست‌های توسعه‌ای آموزش عالی و محور دوم بحث ساماندهی است، پراکندگی بی‌رویه مراکز آموزش عالی بسیار چالش‌برانگیز است.

وی گفت: چرا دانشگاه‌های ما نباید در عرصه رقابت‌های بین‌المللی موفق باشند؟ چرا علوم پزشکی را از غیرپزشکی جدا کردیم؟ چرا بیشتر دانشگاه‌ها می‌خواهند در تمام حوزه‌ها ورود کنند؟ دانشگاه‌ها مأموریت تعریف‌شده‌ای دارند که باید در همان زمینه فعالیت کنند.

• وضعیت کنکور وضعیت مطلوبی نیست

معاون آموزشي وزیر علوم اظهار داشت: وضعیت کنکور مطلوب نیست و باید شکل بهتری داشته باشد، اینگونه که افراد را به صورت تستی و با اضطراب فراوان خانواده‌ها به دانشگاه می‌فرستیم درست نیست،‌ برای این منظور نظام یکپارچه سنجش در بحث آمایش مطرح است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر 12 هزار مؤسسه داریم که به بحث کنکور می‌پردازند و نیمی از این‌ها غیرمجاز هستند بنابراین نظام کنکور باید اصلاح شود.

شريعتي نياسر گفت:‌ اصلاح نظام تخصیص اعتبار نیز برای مراکز آموزش عالی باید انجام شود، روزی شاهد بودیم که تخصیص اعتبار برای مراکز آموزش عالی متکی به دانشجوی بیشتر بود، ولی امروز تخصیص اعتبار صرفاً به صورت سرانه نیست و بر اساس مؤلفه‌های کیفی است.

وی ادامه داد: وضعیت سرانه اعتباری و دانشجویی 200 دانشگاه برتر دنیا در نظام‌های رتبه‌بندی را بررسی کردیم که سرانه دستگاه‌های ثروتمند 500 هزار دلار و در رده‌های پایین‌تر برتر 200 هزار دلار بوده است یعنی سرانه دانشجویی در دانشگاه‌های برتر سطح پایین‌تر 100 میلیون تومان است ولی در دانشگاه‌های سطح یک کشور ما این سرانه 17 میلیون تومان است. بنابراین ما هنوز با پایین‌تر سطح در دنیا فاصله داریم.

وی ادامه داد: البته تدابیری اندیشیده شده که شرایط در سال‌های آینده بهتر می‌شود.

شریعتی نیاسر با بیان اینکه برنامه‌محور نبودن آموزش عالی یکی از مشکلات نظام آموزش عالی است، گفت:‌ برنامه ششم توسعه با دقت تدوین شده و در این برنامه شاخص‌هایی پیش‌بینی شده که باید در قالب این شاخص‌ها پیش برویم، در برنامه ششم، مراکز آموزش عالی به 4 طبقه بین‌المللی، ملی، منطقه‌ای و محلی تقسیم می‌شوند و دانشگاه‌های محلی ما لزوماً نباید به دنبال پذیرش دانشجوی خارجی باشند.

• دانشگاه‌های دولتی سربار دولت هستند

وی با اشاره به اولویت‌های وزارت علوم در حوزه آموزش عالی عنوان کرد:‌ ساماندهی آموزش عالی یکی از اولویت‌های ماست که با مراکز دولتی آغاز می‌شود زیرا این مراکز بیشتر سربار دولت هستند.

شریعتی نیاسر ادامه داد: بر این اساس دانشگاه‌های دولتی را به دو دسته توسعه‌یافته و در حال توسعه تعریف کردیم، بحث ادغام و تجمیع نیز به طور مشخص در طرح آمایش آمده است. باید نیروها را کنار هم بچینیم و هم‌افزایی ایجاد کنیم.

معاون آموزشي وزیر علوم گفت:‌ افزایش نقش بخش خصوصی نیز بسیار مهم است، بخش خصوصی اگر میدان باز کند به خوبی به آموزش عالی کمک می‌کند.

• محدودیت در پذیرش دوره‌های دکتری

شریعتی‌نیاسر گفت:‌ ایجاد دوره‌های جدید دکتری را منع کردیم و برای كارشناسي ارشد نیز راهکارهایی داریم. همچنین اصلاح پذیرش دانشجو که همان حذف کنکور است، ساماندهی غیردولتی‌ها و همکاری با سازمان برنامه و بودجه را در دستور کار داریم.