او که در بین مخاطبینش با سریال‌های طنز تلویزیونی شناخته شد، حالا چند سالی است که سینما را دغدغه اصلی اش می‌داند و جزو پر کار‌ترین و پر فروش‌ترین بازیگران و کارگردانان سینمای ایران محسوب می‌شود. عطاران توانسته به جایگاهی در سینمای ایران دست یابد که حضورش اغلب تضمینی برفروش میلیاردی و استقبال از فیلم‌هایی است که او در آن‌ها به ایفای نقش می‌پردازد.
وی به موجب موفقیت‌های هنری که با بازی در فیلم‌های طبقه حساس، رد کارپت و کلاشینکف کسب کرد، با سودآوری ۱،۶ میلیارد تومان، سودآورترین بازیگر سینمای ایران در سال ۱۳۹۳ لقب گرفت. همچنین فیلم سینمایی نهنگ عنبر که رضا عطاران در آن ایفای نقش کرده‌است با ۲۰،۷۷۲،۴۵۲،۰۰۰ تومان فروش در گیشه سینمای ایران در زمان خودش یکی از پر فروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران شد.
چندی پیش عطاران به بهانه اکران مردمی فیلم مصادره به عنوان آخرین فیلمی که در آن بازی کرده به تبریز سفر کرد، همین سفر بهانه مصاحبه با او شد. مصاحبه‌ای که امروز در سالروز تولدش فرصت انتشار پیدا کرد ولی همزمان شد با غم او در از دست دادن مادر همسرش.
او مثل اغلب بازی‌هایش شوخ طبع است و قبل از اینکه سوالی مطرح کنیم، می‌گوید بیایید سوال اول را من از شما بپرسم؛ نظرتان راجع به فیلم چیست؟ و پاسخ می‌دهم: «فیلم آقای احمدی را در جشنواره دیدم. کمدی آبرومندی است که حرف دارد برای گفتن و دغدغه مطرح می‌کند. از این رو برای این فیلم احترام قائل هستم.» پس از این می‌رویم سراغ سوال‌ها ی خودمان از عطاران.
- اصلی‌ترین دلیل شما برای بازی در فیلم مصادره چه بود؟
اغلب متن و قوی بودن آن برایم در اولویت است. وقتی متن مصادره را خواندم به شخصیتی که قرار بود نقشش را بازی کنم، بسیار علاقه‌مند شدم. همانطور که گفتید متن دغدغه‌مند است و بسیاری از اتفاقات این فیلم در زندگی خیلی‌ها اتفاق افتاده است که ما خیلی‌هایشان را می‌شناسیم. همین اخیرا هم دقیقا اتفاق مشابهی که در فیلم رخ می‌دهد برای یکی از خوانندگان لس‌آنجلسی اتفاق افتاد که خبرش هم رسانه‌ای شد. ما هم در این فیلم آرزو کرده‌ایم افرادی که از این نوع اتفاقات آسیب دیده‌اند به اموالشان برسند.
- این فیلم اولین تجربه کارگردانی مهران احمدی است؛ آیا رفاقتتان با او باعث اعتماد به وی شد؟
نه! همانطور که گفتم اولین معیار من برای انتخاب متن فیلم بود که آن را پسندیدم. به هر حال می‌شود گفت من در سینما با همه رفیقم، اما کار و پیشنهاد همه را قبول نمی‌کنم. رفاقت‌ها دلیل همکاری نمی‌شود، چه بسا پیشنهاد‌های زیادی از دوستان نزدیکم داشتم که بیشتر آن‌ها را رد کردم. متن و عوامل مصادره در انتخاب من بسیار موثر بوده.
- به عنوان یک کارگردان نگاهتان در مورد فرم به کار رفته در فیلم چیست؟
فرمی که در فیلم مورد استفاده واقع شد به واقعیت بسیار نزدیک است، یعنی واقع‌گرایی اصلی‌ترین بحث فیلم است و قرار بود جزئیات و بازی‌ها هم بر همین مبنا به کار گرفته شوند تا برای بیننده قابل باور و قابل لمس باشد. کما اینکه ما می‌توانستیم این واقع‌گرایی را از بین ببریم و در عوض با افزایش شوخی‌ها بیننده را بیشتر بخندانیم، اما واقع‌گرایی را فدای خنده تماشاگر نکردیم تا حرفی که قرار بود بزنیم خدشه دار نشود.
- در زمان جشنواره فجر عده ای معتقد بودند که مصادره به برخی مسائل نگاه سیاسی دارد، شما با این نظر موافقید؟
البته در زمان جشنواره برخی از این نظرات مطرح شد و ما هم شنیدیم، اما اصلا موافق این نوع نگاه به فیلم نیستم. حتی آن‌هایی هم که نظرشان سیاسی کاری در مصادره بود، بعد از تماشای فیلم نظرشان برگشت. در مصادره یک سری واقعیات جلوی دوربین رفته که همه آن‌ها واقعی هستند و در زندگی بسیاری از ما و اطرافیان ما رخ داده است.
- نظرتان در مورد فیلم‌های کمدی بی محتوا که حرفی برای گفتن ندارند و تعدادشان در این سال‌ها بیشتر شده چیست؟
من همیشه سعی کرده‌ام از صرفا خنداندن مخاطب به هر قیمتی پرهیز کنم. در فیلم‌هایی که ساخته‌ام هم حرف و هم عشق به تجربه جدید وجود داشته و هیچگاه هدفم خنداندن مخاطب نبوده است. به نظر من حتی فیلم خوابم می‌آد فیلم کمدی صرف نیست یا فیلم دراکولا و رد کارپت.
- کمی از فیلم فاصله بگیریم. شما با سریال‌های تلویزیونی که ساختید مخاطب و لحن خود را پیدا کرده بودید؛ دلیل دوری شما از تلویزیون چیست؟
این سوال را همیشه از من می‌پرسند. اصل موضوع این است که در سینمایی که الان در آن فعال هستم راحت‌ترم و در واقع در سینما حرفم را به راحتی می‌گویم. اما این شرایط مطلق نیست و می‌تواند موقت باشد. فعلا تصمیمی برای همکاری با تلویزیون ندارم ولی شاید در آینده اتفاق افتد.
- سینمای ما تمرکزش روی تهران است و سینما گران ریسک نمی‌کنند از تهران خارج شوند. به نظر شما چطور باید سینماگران را به شهرستان‌ها کشاند؟
قطعا که این نگاه انحصار گرا بد است. امکانات سخت‌افزاری لازمه پیشرفت سینما در شهرستان‌هاست. مثلا در خود همین تبریز چند سالی بود که استقبال مردم از سینما‌ها و فیلم‌ها به طرز چشمگیری کم شده بود، چون امکانات مناسبی نبود. اما حالا این استقبال روز به روز در حال افزایش است. مردم از سینما استقبال می‌کنند چون سینما دارها تصمیم گرفته‌اند تغییر کنند و نوتر شوند. با ساخت پردیسهای سینمایی در تبریز طی ماه‌های اخیر خود مردم تبریز، قطعا پی به افزایش علاقه و استقبال از فیلم‌ها برده‌اند. به نظرم اولین چیزی که شهرستان‌ها نیاز دارند امکانات سخت‌افزاری است.
طی سال‌های اخیر سینمای تبریز موفق به تولید آثار با کیفیتی همچون فیلم ائو و حیوان شده است که در جشنواره‌های معتبر جهانی هم خوب درخشیده‌اند.
- نظرتان در مورد سینمای تبریز چیست؟
سینمایی که حرف برای گفتن داشته باشد و و پشتش ایده باشد، قابل احترام است. متاسفانه به دلیل مشغله هنوز نتوانسته‌ام ائو را در سینما ببینم اما تعریفش را از خیلی‌ها شنیده‌ام. این نوع فیلم‌هایی که تازه‌اند در نوع خودشان واقعا قابل احترام هستند و باید به آن‌ها توجه کرد توجه به ساخته‌هایی مانند ائو و حیوان می‌شود نتیجه نگاه و توجه به سینمای تبریز و جدی گرفتن آن و همین طور ساخته‌هایی احتمالی از دیگر شهرهای ایران.
- رضا عطاران در یک نگاه
رضا عطاران متولد 20 اردیبهشت 1347 است که کار هنری خود را از دهه 60 در زادگاهش یعنی مشهد شروع کرد آن هم با بازی‌های تماما غیرکمدی. اما درخشش او از سال 1373 و با مجموعه ساعت خوشِ مهران مدیری آغاز شد و به عنوان بازیگری کمدی جای خود را در میان بازیگران باز کرد.
عطاران در مجموعه‌ها و سریال‌های مجید دلبندم، قطار ابدی،، سیب خنده، کوچه اقاقیا، خانه به دوش و ترش و شیرین، متهم گریخت و بزنگاه و بیش از 27 سریال ومجموعه تلویزیونی دیگر به عنوان کارگردان، مشاورکارگردان، بازیگر و... در تلویزیون حضور داشته و در بیش از 45 فیلم سینمایی از جمله، مصادره، دراکولا، دهلیز، هوو و تیغ زن، کلاهی برای باران، ورود آقایان ممنوع، نهنگ عنبر، کلاشینکف، اسب حیوان نجیبی است، بی خود و بی جهت، استراحت مطلق و من شما را دوست دارم خانم یایا به‌عنوان بازیگر، خواننده، نویسنده، کارگردان و مشاور کارگردان فعالیت داشته است. او در سال ۱۳۹۰ اولین فیلم سینمایی خود را با نام خوابم می‌آد کارگردانی کرد.
عطاران همچنین تاکنون چندین بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین یا برنده آن در جشنواره‌های مختلف برای بهترین کارگردانی یا بازیگری نقش اول مرد شده است. همچنین تندیس جشن خانه سینما از دیگر جوایزی است که او گرفته است.