سال میلادی که تمام می‌شود، بازار آمارها و «ترین»ها هم رونقی می‌گیرد و مراکز مختلف،« top 10»های خودشان را رو می‌کنند. یکی از این فهرستها - که به نظر می‌رسد از مهم‌ترین فهرستها هم باشد – فهرست 10 جستوجوی برتر یا پرتعدادتر در سایت گوگل است.
می‌دانیم که گوگل محبوب‌ترین و پرکاربرترین موتور جستوجوی اینترنتی دنیاست که به همه زبان‌ها سرویس میدهد. این را بگذارید کنار اینکه قاعدتا آدم وقتی به موضوعی فکر می‌کند و راجع به آن اطلاعات بیشتر برای فکر‌کردن می‌خواهد، سراغ جستوجوی اینترنتی (یا همان search خودمان) می‌رود. نتیجه این دوتا گزاره، چیز ساده‌ای است؛ فهرست جست‌وجوهای برتر گوگل در سال گذشته، یعنی فهرست موضوعات مورد علاقه مردم دنیا در سال 2007.
فکر می‌کنید در سالی که گذشت، چی برای مردم دنیا از همه مهم‌تر بود؟ حاضریم شرط ببندیم که حدسش را هم نمی‌توانید بزنید. مردم دنیا، بیشتر از هر خبر سیاسی، ماجرای جنایی یا محصول فرهنگی‌ای، به آی‌فون -گوشی موبایل چندکاره جدید شرکت اپل که در واقع ترکیب آی‌پاد و موبایل است - فکر کرده‌اند و در آفاق صنع آن حیران مانده‌اند.
این را آمارهای گوگل نشان میدهد. گوگل از سال 2001، بخشی راه انداخته به اسم Google Zeitgeist که کارش ارائه آمار و ارقام از جست‌وجوهای انجام شده در این سایت است. گوگل این کار را ماهانه با دسته بندی موضوعی و به تفکیک کشورهای مختلف ارائه میدهد و در پایان هر سال میلادی هم یک فهرست کلی ارائه میدهد.
امسال هم گوگل مثل هرسال این آمار را منتشر کرد و خبر داد که در کل دنیا، ملت این 10 لغت را بیشتر از هر چیز دیگری جست‌وجو کرده‌اند:
1 - آی‌فون: تلفن همراه جدید شرکت اپل
2 - وبکینز: حیوانات عروسکی توخالی که با استفاده از کد حک‌شده روی برچسب‌شان می‌توانید آنلاین در اینترنت بازی کنید.
3 – TMZ: یک سایت سرگرمی و اخبار به همراه شایعات زرد درباره خوانندگان و هنرپیشه‌ها.
4 – اسباب‌بازی‌های تبدیلی: اسباب‌بازی‌هایی با قابلیت انعطاف بالا و تبدیل شدن به اشکال مختلف که بعد از پخش فیلم «مبدل‌ها»ی مایکل بی، حسابی کارشان گرفت.
5 - یوتیوب: بعید می‌دانیم نیازی به معرفی داشته باشد. اما برای آنها که نمی‌شناسند؛ سایتی برای آپلود و دانلود مجانی فیلم و کلیپ.
6 - کلوپ پنگوئن: سایتی برای کودکان و بازی‌های آنلاین.
7 - مای اسپیس: یک سایت اجتماعی.
8 - قهرمانان: یک سریال علمی- تخیلی که از شبکه ان‌بی‌سی پخش می‌شود.
9 - فیس بوک: سایتی اجتماعی-تجاری.
10 - آنا نیکول اسمیت: بازیگر آمریکایی که مرگ مرموزش در فوریه 2007 کلی سر و صدا به پا کرد.
می‌بینید که ملت دنیا بیشتر از هر چیز دنبال سرگرمی و تفریح و هره‌بازی و شایعات بوده‌اند و دریغ از یک ذره جدیت!
10 خبرساز جهان
بزرگ‌ترین خبرسازان جهان در سال 2007 که در Googlenews مورد جست‌وجو قرار گرفته‌اند، به ترتیب، مسابقه آواز AmericanIdol، یوتیوب و جام جهانی کریکت هستند. جالب اینجاست که از مسابقات کریکت که به شهادت خود گوگل در بیش از 200 کشور دنیا پخش شده است، ما حتی یک فریم هم ندیده‌ایم!
در فهرست خبرسازهای سال 2007، کریس بنویت - کشتی‌گیر کانادایی که ژوئن گذشته جنازه خودش و زن و بچه 7ساله‌اش پیدا شد و ماجرا هنوز هم بیخ دارد - پنجم است. آی‌فون - موبایل جدید شرکت اپل - رتبه 6 دارد. 3 بازیگر ضعیفه آمریکایی یعنی آنا نیکول اسمیت ، پاریس هیلتون (که امسال کتاب خاطراتش را منتشر کرد) و وانسا هودگنس (که آلبوم پرفروش سال را داشت) رتبه‌‌های 7، 8 و 10 را دارند.
در همین فهرست، کشورمان – ایران - در رتبه نهم خبرسازان جهان قرار دارد که با سر و صداهای مربوط به پرونده هسته‌ای و بحث‌های شورای امنیت و آژانس انرژی اتمی و اجلاس 1+5 و گزارش سازمان اطلاعات آمریکا و امثالهم چیز چندان عجیبی نیست.
«بورات »پر دردسر
سایر ماجراهای خبری داغ امسال از نظر کاربران گوگل، رقابت‌‌های انتخاباتی آمریکا و دعواهای حقوقی بودند. در زمینه دعواهای حقوقی هم بیشترین موضوع مورد علاقه ملت دنیا، دادگاه‌‌های مربوط به فیلم «بورات» بوده که طیف وسیعی از انواع شکایت و شکایت‌کشی‌ها را شامل می‌شد؛ از شکایت 2 دانشجوی قزاقستانی به خاطر توهین سازندگان فیلم به ملت قزاق گرفته تا شکایت یک آموزشگاه رانندگی آمریکایی به خاطر بدنام‌کردن آموزشگاه‌اش که 100هزار دلاری خسارت خواسته.
اما رقابت انتخاباتی برای تصدی پست ریاست جمهوری ایالات متحده، همان‌طور که در عالم واقع و حقیقت، داغ و پرهیاهوست، در عالم مجازی اینترنت هم نزدیک و تنگاتنگ است. در طول سال 2007 در گوگل ترندز، کاندیداهای احتمالی این انتخابات یعنی باراک اوباما، هیلاری کلینتون، فرد تامپسون و ران پل بسیار فشرده و شانه به شانه هم حرکت می‌کردند که بالاخره در روزهای پایانی سال، پل موفق شد گوی سبقت را از سایرین برباید و اول شود.[مسخره کن، جایزه بگیر]
اوضاع گیمرها (transformers)
در زمینه سرگرمی‌های تلویزیونی و سینمایی، سریال‌های «قهرمانان» و «گمشده» در صدر فهرست و بالاتر از سریال «24» قرار گرفتند. فیلم پر سر و صدای «مبدل‌ها»ی مایکل بی هم که با حمایت مالی اسپیلبرگ ساخته شد، پر جست‌وجوترین فیلم این فهرست به حساب می‌آید و بعد از آن فیلم کذایی «300» قرار دارد که البته می‌شود حدس زد درصد قابل توجهی از جست‌وجوکنندگان‌اش هموطنان ما بوده‌اند.
«سیمپسون‌ها»، «فیلم حماسی» (که با امتیاز 23 شصت و دومین فیلم فهرست محبوب‌های IMDB از آخر است!)، «بی مووی» (یا همان زنبورها)، «هری پاتر» و انیمیشن «ماشین‌ها» از دیگر فیلم‌هایی هستند که ملت در سال 2007 می‌خواستند بیشتر در موردشان بدانند.
در بین باشگاه‌های ورزشی پرطرفدار دنیا، تیم آمریکایی بیسبال «رد ساکس» (یا جوراب‌قرمزها) در بین کاربران گوگل، گوی سبقت را از دیگر تیم سرخ محبوب - منچستر یونایتد - ربوده. در بین دستورالعمل‌های مورد علاقه ملت، دستورالعمل آشپزی رتتویی، بعد از عبارت کلی «دستورالعمل سرآشپز»، بیشترین میزان جست‌وجو را داشته. زنگ موبایل محبوب، زنگ موبایل آهنگ سریال هالیوودی «24» بوده. در بین سؤالاتی هم که با عبارت «what is …» از آقای گوگل پرسیده شده، سؤال فلسفی و همیشگی «عشق چی است؟» در رأس قرار داشته.
اما در حوزه بازی‌های کامپیوتری، «ایکس باکس 360» در بیشتر ایام سال رتبه اول را به خود اختصاص داده بود، گرچه «نینتندو وی» با شروع تعطیلات موفق شد از آن پیشی بگیرد. اما در هر صورت سال 2007 اصلا برای سونی سال خوبی نبود، چرا که «پلی استیشن 3» در پایین‌ترین رتبه جست‌وجوهای اینترنتی قرار گرفت.
من هنوز زنده‌ام
عجیب و غریب‌ترین و توهم‌آلودترین فهرست 10جستوجوی برتر سال گوگل، مربوط به مردگان یا افرادی است که شایعه مرگشان دهان به دهان ملت چرخیده. در فهرست 10 نفر اول این افراد به جز 3 نفر، باقی همگی زنده و سر و مر و گنده هستند و به حیات خود در عالم فانی ادامه می‌دهند. اولین نفر از آن مردگان واقعی که رتبه اول فهرست هم هست، آنا نیکول اسمیت - بازیگر مشهور آمریکایی - بود که در 39 سالگی از دنیا رفت.
البته اسم نیکول اسمیت یک بار دیگر هم خیلی سر زبان‌ها افتاده بود؛ 13 سال قبل، وقتی در 26 سالگی با تاجر نفتی میلیونر - هاوارد مارشال 90 ساله - ازدواج کرد. نفر دوم کریس بنویت - کشتی‌گیر سنگین‌وزن کانادایی - است و آخری عمو ونه‌گات دوست داشتنی خودمان. جز اینها، فیدل کاسترو (که بحمدالله خیلی هم سرحال و قبراق و پا به توپ می‌باشد!)، مایکل جکسون و کریس انجل (شعبده‌باز معروف) جزو افرادی بودند که شایعه مرگشان در گوگل بیش از بقیه مورد جست‌وجو قرار گرفته بود.
کی چی دوست داره؟
از دیگر فهرستهای بامزه گوگل، فهرست 10 جستوجوی بیشتر سال بر اساس کشورهاست که هرچند فهرست کاملی نیست و مثلا ما توی آن نیستیم اما نتایج بامزه‌ای دارد و نشان از فوران شادمانی و خوشحالی در سرتاسر دنیا دارد. مثلا فکر می‌کنید بیشترین جستوجوی ملت روسیه در سال 2007 چی بوده؟ کیف پول جیبى! تنها ملت دنیا که رتبه یک جستوجوی گوگل‌شان چیز آبرومندی است، نیوزلندی‌ها هستند که در سال 2007 بیشتر از هر چیزی دنبال لغت «آلبرت اینشتین» گشته‌اند. رتبه یک جستوجوی اینترنتی بعضی ملت‌ها را خودتان ملاحظه کنید:
اسپانیا: راجر فدرر (تنیسور مشهور). استرالیا: یک فروشگاه محلی. ایتالیا: غاز. برزیل: کریسمس. کانادا: نرم‌افزار پاورپوینت (احتمالا به دنبال اسلایدهای آماده برای تحویل به استاد). کلمبیا: تصاویر wallpaper.کاستاریکا: خرگوش. آلمان: یک مدل خاص از گوشی موبایل. مجارستان: کریسمس.
ایرلند: رومئو و ژولیت (به قول شاعر: الهی!). ژاپن: تاموکو هوندا (ربطی به موتورسیکلت ندارد و اسم یک ضعیفه مجری تلویزیون است). هلند: فلرتی (اسمی برای دختران در آن ولایت). نروژ: تصاویر خنده‌دار. عربستان سعودی: سایت ورزشی «الزعیم». سوئد: نوعی طبل خاص. اوکراین: بانک ملی اوکراین. انگلستان: سوبارو ایمپرزا (اسم یک ماشین جمع و جور) و بالاخره برادران افغانی: نقشه (لغت افغانستان رتبه 2 دارد، سربازان آمریکایی رتبه 5 و کابل رتبه 6).
یارب نظر تو برنگردد
اما صبر کنید؛ گوگل هنوز فهرستهای دیگری هم دارد؛ فهرست‌هایی مثل اینکه چه عباراتی بیشتر یا کمتر از پارسال مورد سؤال و جست‌وجو بوده‌اند. در فهرست بیشترین صعود کنندگان جست‌وجو نسبت به سال قبل، سایت‌هایی مثلHI5 -سایتی مشابه اورکات -، second life (یا زندگی دوم؛ همان سایت زندگی مجازی‌ای که گزارش آن را چند شماره پیش در مجله کار کردیم) و face book به چشم می‌خورد. [به پایان واقعیت خوش آمدید: second life ]، [آشنایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی]
اما در رأس عبارت‌هایی که میزان جست‌وجویشان نسبت به سال قبل - یعنی 2006 - بیشترین سقوط را داشته، «جام جهانی فوتبال» است که پارسال در فهرست پر جست‌وجوترین‌ها قرار داشت و همین‌طور است لغت «فیفا». ولفگانگ آمادئوس موتزارت هم که سال گذشته، دویست و پنجاهمین سال تولدش بود و به همین بهانه در کانون توجهات قرار داشت، با نزول چشمگیری مواجه بود. سودوکو، mp3، کازا (سایتی برایShare کردن موسیقی و فیلم) و خانم شکیرا، از دیگر سقوط کنندگان اساسی در فهرست جست‌وجوهای گوگل بودند.
باید ببینیم از فهرست 10تایی امسال، کدام‌ها می‌توانند سال بعد هم حواس دنیا را به خودشان جلب کنند و کدام‌ها سقوط می‌کنند.
گوگل تو را می‌نگرد
در رمان «1984» جورج اورول، در آن جامعه فوق‌العاده بسته کمونیستی، «برادر بزرگ»ی هست که در هر لحظه تک‌تک مردمش را می‌پاید و می‌داند که به چه فکر می‌کنند. زمانی که اورول این رمان را می‌نوشت، رفقای سبیل کلفت چپ، در اجرای سیاست «پشت پرده‌های آهنین» چنان تخت گاز پیش می‌رفتند که رسیدن به چنین ضد اتوپیایی(!) در کمتر از 40 سال بعد اصلا بعید نبود.
اورول یک سال بعد از چاپ کتاب، مرد و خودش این سال را ندید. 7 سال بعد از 1984 میلادی هم اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به دریافت پسوند «سابق» مفتخر شد و دیگر اثری از «پشت پرده‌های آهنین» نماند. اما مطمئنا نه اورول و نه هیچ کس دیگر به مخیله‌اش هم خطور نمی‌کرد که روزی« برادر بزرگی» از قلب سرمایه‌داری و تکنولوژی سربر آورد که در هر لحظه بداند مردم هر منطقه و کشور و حتی هر شهر جهان به چه چیزهایی بیشتر و به چه چیزهایی کمتر فکر می‌کنند.
نگران نباشید؛ خبری از سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوس‌های چند جانبه و ماموران مخفی امنیتی نیست؛ در واقع این برادر بزرگ تقریبا هر بار که پشت اینترنت می‌نشینید، شما را همراهی می‌کند. او کسی نیست جز گوگل ترندز (Google Trends).
گوگل ترندز یکی از ابزارهای گوگل است که محبوب‌ترین و بیشترین عبارات جست‌وجو شده در اینترنت توسط مردم را نشان میدهد. این ابزار، نمودارهایی را رسم می‌کند که نمایشگر میزان نسبی جستوجوی یک عبارت خاص در اقصا نقاط دنیا و به زبان‌های مختلف در قیاس با کل عبارت‌های جست‌وجو شده است.
گوگل ترندز امکانات جانبی مفید دیگری هم دارد؛ مثلا به شما این امکان را میدهد که میزان جستوجوی 2 یا چند عبارت را در زمان‌های مختلف با هم مقایسه کنید یا بررسی کنید که رخدادهای خبری مربوط به یک عبارت خاص، چطور روی میزان جستوجوی آن اثر می‌گذارد (مثلا جنگ 33 روزه روی جستوجوی عبارت «سید حسن نصرالله» یا «لبنان» یا انتخاب مرد سال فوتبال روی جستوجوی «کاکا»).
همان‌طور که انتظار می‌رود، گوگل ترندز به ما نشان میدهد که میزان علاقه مردم به بعضی مسائل در زمان‌های خاصی از سال افزایش می‌یابد؛ مثلا میزان جستوجوی «کمپ‌های تابستانی» در ایام نزدیک به پایان سال تحصیلی یا میزان جستوجوی «سرطان پوست» در آغاز تابستان به نحو قابل ملاحظه‌ای زیاد می‌شود. جستوجوی عبارت «سرویس داخلی سود سهام» در روز پانزدهم آوریل - که آخرین مهلت بایگانی مالیات‌ها در آمریکاست - به اوج خود می‌رسد.
و جالب است بدانید که بیشترین انتقادها به گوگل ترندز به خاطر به‌روز نکردن منظم آن است. بعضی وبلاگ‌نویسان در مارس 2007 مدعی شدند گوگل ترندز از نوامبر 2006 به بعد هیچ تغییری نکرده است؛ انتقادی که باعث شد ظرف یک هفته گوگل ترندز آپ‌دیت شود.
اواخر جولای گذشته دوباره سر و صدای اعتراض‌ها درآمد که آقا این چه وضعش است و چشم امید ملت به شماست و بیایید بهتر ما را بپایید که به چی فکر می‌کنیم و از این حرف‌ها. بعد از آن، وقتی گوگل به میزان علاقه و ارادت ملت به این ابزار پی برد، سنگ تمام گذاشت و مدعی شد اطلاعات گوگل ترندز را هر روز و اطلاعات ترندزهای داغ (Hot Trends) را هر ساعت به روز می‌کنیم.
هات ترندز امکانی است که 100 عبارت داغ مورد جست‌وجو را در میان وبلاگ‌ها، اخبار و سایت‌ها نشان میدهد، آن هم ساعت به ساعت. شما می‌توانید هر ساعت از روز بفهمید که ملت دنبال چی هستند و به چی فکر می‌کنند. گوگل این کار را برای شما می‌کند. کابوس جورج اورول، حالا کاملا محقق شده است!