ایسنا نوشت: مجید تخت روانچی در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد احتمالی اروپا برای فرسایشی کردن مذاکرات تاکید کرد: پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، مهلتی که آقای رئیس جمهور برای مذاکرات تعیین کرد چند هفته بود، روشن است که چند هفته، چند ماه نیست و اگر کسی فکر کند که مثلا می تواند از طریق فرسایشی کردن مذاکرات، موضوع را لوث کند اشتباه کرده است.
وی گفت: البته نمی خواهم بگویم که این قصد را دارند اما هم در زبان فارسی و هم در زبان های مختلف اروپایی مشخص است که چند هفته چه معنی دارد. بنابراین موضوع برای ما و اروپایی ها روشن است که مذاکرات نمی تواند طولانی باشد.
تخت روانچی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه در مذاکره با طرف های اروپایی در پی چه تضمین هایی هستیم، تاکید کرد: در قبال پایبندی کامل ایران به تعهدات برجام، تحریم ها باید لغو شود و کشورمان بتواند به فعالیت های اقتصادی که قبلاً در چارچوب محدودیت های تحریمی امریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت با آن مواجه بود کارهایش را انجام دهد.
وی گفت: برای نمونه در فروش نفت، قبل از برجام با محدودیت ها و تحریم هایی مواجه بودیم که پس از برجام این تحریم ها رفع شد. اگر تحریم های آمریکا برگردد و ما نتوانیم صدور نفتمان را مانند الان ادامه دهیم این نقض آشکار برجام و نوعی محدودیت است که نمی توانیم قبول کنیم.
تخت روانچی تاکید کرد: اگر بر اثر تحریم های آمریکا در صدور نفت ما خدشه وارد شود این را باید کسی جبران کند. چه کسی می خواهد جبران کند؟ اگر اروپایی ها ادعا دارند که می توانند از طریق روش هایی که دارند این را تضمین کنند باید به ما بگویند که تضمین های عینی چیست.
وی افزود: نمونه دیگر این که در زمینه تبادلات بانکی، ما در معاملاتمان طبعا نیاز داریم که با بانک های دنیا ارتباط داشته باشیم اکنون به علت اقدامات آمریکایی ها برخی محدودیت ها وجود دارد و بانک های بزرگ به میدان نمی آیند و می ترسند که با تحریم آمریکا مواجه شوند.
این عضو تیم مذاکره کننده برجام تاکید کرد: با این حال اکنون نوعی ارتباط بانکی با بانک های دنیا برقرار است، اگر تحریم ها برگردد و روابط کنونی میان بانک های ایران و بانک های دنیا دچار اختلال شود چه کسی باید آن را جبران کند و چطور جبران می شود؟ اینها پرسش هایی است که ما داریم و تضمین هایی می خواهیم که اینها کاملا روشن و شفاف شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا گرفتن امضا از سران اروپا به عنوان تضمین در دستور کار است؟ گفت: روش های مختلفی هست که درباره آن فکر می کنیم که تضمین هایی که صحبتش هست به چه نحو باشد.
تخت روانچی افزود: در این موضوع هم بحث محتوایی مطرح است و هم بحث شکلی. محتوایی از این منظر که به عنوان نمونه در صدور نفت و دیگر محصولات نفتی یا ارتباطات بانکی ما باید مشخص شود که به چه نحو باشد و مطمئن شویم که اینها انجام شود. از نظر شکلی نیز به روش های مختلف فکر می کنیم و با دیگر اعضای گروه پنج در تماسیم تا به نتیجه ای برسیم که تضمین ها حتما محکم و عینی باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر در مذاکره با اروپایی ها به نتیجه نرسیم اقدام بعدی ما چه خواهد بود و آیا حاضریم به هر قیمتی در برجام بمانیم؟ تاکید کرد: در هر شرایطی در برجام نخواهیم ماند، این را هم مقام معظم رهبری فرمودند و هم رئیس جمهور و سیاست نظام این است که شأن و عزت ملت ایران بالاتر از این چیزهاست.
تخت روانچی افزود: نمی توانیم قبول کنیم که چیزی بر ما تحمیل شود؛ برجام را پذیرفتیم، حسن نیتمان را نشان دادیم و به آن متعهد بودیم اما طرف مقابل نقض عهد و بدعهدی کرد و در نهایت از آن خارج شد. موضع ما روشن است به طرف های مذاکراتی به ویژه اروپایی ها اعلام کرده ایم که چند هفته به آنان فرصت می دهیم؛ چون چین و روسیه که موضعشان مشخص است و دیدگاهشان را در حمایت از برجام به صراحت اعلام کرده اند.
این دیپلمات ارشد در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا اقدامات بعدی ما در چارچوب سناریوهای سه گانه اعلامی آقای ظریف در مواجهه با خروج امریکا از برجام خواهد بود؟ اظهار داشت: سناریوهای اعلامی آقای ظریف مربوط به زمان پیش از خروج آمریکا از برجام بود، الان با وضع جدیدی مواجهیم اما انتخاب های مختلفی داریم که آن را بررسی کرده ایم این که در نهایت چه گزینه ای را بخواهیم انتخاب کنیم منوط به تصمیم مسئولان عالی نظام است. اکنون تمرکز ما بر این است که این چند هفته، مذاکرات طبق اصولی که تعیین کردیم به کجا می رسد.
تخت روانچی تاکید کرد: موضع ما بسیار روشن است و چیز عجیبی مطرح نمی کنیم. ما به تعهداتمان عمل کردیم اما طرف مقابل عمل نکرد؛ باید براساس آنچه برجام پیش بینی کرده است متناسب با تعهداتمان منافعی داشته باشیم که باید به آن برسیم اگر کسی هست تضمین کند بسم الله وگرنه، روش دیگری را اعمال می کنیم.
معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور تاکید کرد: موضع ما درباره برنامه موشکی کاملاً روشن است، این برنامه خط قرمز ماست و با امنیت ملی ارتباط مستقیم دارد؛ اجازه نمی دهیم که دیگران بخواهند در این باره تعیین تکلیف کنند که چه نوع سیستم دفاعی داشته باشیم یا سیاست های دفاعی خودمان را به چه نحو تنظیم کنیم.
تخت روانچی با تبیین مذاکرات برجامی با اتحادیه اروپا در پاسخ به پرسشی درباره احتمال معامله پشت صحنه اروپایی ها و آمریکایی ها گفت: اروپایی ها از دی ۹۶ که ترامپ اعلام کرد دور آخری است که لغو تحریم های ایران را تمدید می کند با اتلاف فرصت چهار ماهه تلاش کردند که ترامپ را به ماندن در برجام راضی کنند.
وی افزود: اروپایی ها در این چارچوب برخی مطالب را مطرح کردند که نظر ما را درباره آن می دانستند مانند مسائل موشکی که کاملاً با دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران آشنا هستند و یا درباره اینکه موضوعات دیگری را وارد برجام کنند که کاملاً با دیدگاه های ما آشنا هستند.
تخت روانچی تصریح کرد: اروپایی ها با موضع گیری در این حوزه ها تلاش کردند که آمریکا را تشویق کنند تا در برجام بماند که البته موفق نشدند. پروژه بزرگ کردن موضوعات برجام و اینکه بخواهند موضوعاتی را خارج از برجام داخل آن بگنجانند، شکست خورده است.
وی گفت: پمپئو هم در سخنان اخیرش گفت که برجام قابل مذاکره نیست و یک بار دیگر آمریکایی ها دست ردی به سینه برخی زدند که فکر می کردند می توانند از طریق این موضع گیری ها، کاخ سفید را راضی کنند.
این دیپلمات ارشد افزود: موضع ما هم که از ابتدا روشن بود و همواره اعلام کردیم که مفاد برجام کاملا مشخص است و ابهامی در آن نیست بنابراین از نظر ما مباحث موشکی، منطقه ای و مباحث دیگر قابل طرح در برجام نیست.
تخت روانچی، حضور کشورمان را در مسائل منطقه ای فعال و در جهت مثبت دانست و افزود: این درحالی است که بعضی مانند آمریکایی ها و اذنابشان در منطقه در جهت منفی، تخریب و کشتار مردم بی گناه فعالند اما ایران در جهتی حرکت می کند که به صلح و ثبات برسیم چنانکه در سوریه در این چارچوب با ترکیه و روسیه همکاری می کنیم.
وی اضافه کرد: در یمن گفتگوهایی با اروپایی ها داشتیم تا بتوانیم به صلح و ثبات برسیم. مشخص است طرفی که در پی جنگ است چه اهدافی دارد. در مجموع ما در مسائل منطقه ای هم اهل گفتگو هستیم.
معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور همچنین در پاسخ به این پرسش که چه تضمینی وجود دارد که مذاکره با اروپایی ها به سرنوشت مذاکرات سال های ۸۲ تا ۸۴ منجر نشود؟ تصریح کرد: اگر بخواهم خیلی روشن پاسخ بدهم، تضمینی نمی بینیم که بخواهم بگویم این مذاکرات در چند هفته آینده به تضمین روشنی می رسد؛ اتفاقا ما در پی گرفتن تضمین روشن از آنان هستیم.
تخت روانچی افزود: اگر پرسشتان این است که پیش بینی ما دریافت قطعی تضمین است، خیر؛ نمی توانیم الان پیش بینی کنیم که مذاکرات ما و اروپایی ها قطعاً به نتیجه می رسد اما آنچه بر آن تاکید داریم و آن را خیلی روشن و صریح در موضع گیری ها و مذاکرات با اروپایی ها مطرح کردیم این است که ما تضمین قطعی و روشن می خواهیم تا کارهایی که در برجام می تواند انجام شود پس از خروج آمریکا به راحتی ادامه یابد اما اینکه به نتیجه می رسیم یا نه در چند هفته آینده روشن می شود.
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اعلام صریح سران سه کشور اروپایی مبنی بر اینکه نمی توانند از شرکت های بزرگ بخواهند در مقابل تحریم های آمریکا به همکاری با ایران ادامه بدهند و یا نمی توانند تضمین بدهند پس هدفگذاری ما از مذاکرات با اروپا چیست؟ اظهار داشت: شما چند موضع گیری دارای جنبه منفی را بیان کردید و موضع گیری مثبت آنان را اعلام نکردید، آنان موضع گیری های صریحی هم درباره اجرای کامل برجام داشتند و به صراحت گفتند که از شرکت ها، موسسات و بنگاه هایشان در همکاری با ایران حمایت می کنند چنانکه آخرین موردش سخنان وزیر خارجه انگلیس بود که اتفاقاً پس از اظهارات پمپئو بیان کرد.
تخت روانچی گفت: گرچه گاهی سخنانی از اروپایی ها می شنویم که حرف های خوبی نیست مانند اینکه بگویند که نمی توانند تضمین بدهند اما در عین حال مواضع مختلفی را نیز از آنان شاهد بودیم مانند بیانیه ای که خانم موگرینی قرائت و بسیار صریح اعلام کرد که می خواهند از موسسات و بنگاه هایشان حمایت کنند.
وی افزود: آنان همچنین در تلاشند که "قانون مسدود کننده" را احیا کنند قانونی که مصوبه بیست و چند سال قبل اتحادیه اروپاست که این نشان می دهد که مصمم هستند از شرکت هایشان حمایت کنند. البته واقعیت این است که طبعا دولت ها نمی توانند بخش خصوصی‌شان را وادار به تعامل تجاری با کشورها کنند با این حال در پی دریافت تضمین های روشن، صریح و عینی هستیم و اگر اینها وجود نداشته باشد وضع جدیدی ایجاد می شود. چند هفته آینده را برای مذاکره مقرر کرده ایم تا ببینیم کار به کجا می رسد.
معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور تاکید کرد: به اروپایی ها گفتیم که فقط اظهار حمایت زبانی فایده ندارد، یعنی تاکید بر اجرای برجام از طریق بیانیه کافی نیست؛ آنان باید به طور ملموس، روشن و شفاف مشخص کنند که با بازگشت تحریم های آمریکا، تعاملات ایران با دیگر کشورها به چه نحو تحت تاثیر قرار نمی گیرد و به طور عادی ادامه خواهد یافت.
تخت روانچی که با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفتگو می کرد، با تبیین نتایج مذاکرات برجامی با اتحادیه اروپا گفت: امریکایی ها در دو سال و اندی که از اجرای برجام می گذرد بدعهدی های زیادی داشتند به ویژه در دولت جدید این کشور که آقای ترامپ تلاش زیادی کرد که ایران از منافع برجام منتفع نشود که ما این نقض متعدد برجام و نقض عهد آمریکا را به کمیسیون مشترک برجام گزارش دادیم.
وی افزود: البته همواره این موضوع مطرح بود که آمریکا ممکن است از برجام خارج شود چنانکه خودش در مبارزات انتخاباتی این موضوع را مطرح کرده بود و ما هم از قبل آمادگی داشتیم که در صورت خروج آمریکا چه کارهایی باید انجام بدهیم.
تخت روانچی گفت: ترامپ از برجام خارج شد و تصریح کرد که آمریکا دیگر عضو برجام نیست و تحریم های ثانویه این کشور را برگرداند البته مدت ۸۵ و ۹۰ روزه برای بازگشت آن تعیین شد. در پی این اقدام، بلافاصله خانم موگرینی در مصاحبه ای، نظر اتحادیه اروپا را اینطور بیان کرد که برجام پابرجاست و باید ادامه یابد و اشاره کرد که ایران به تعهداتش عمل کرده چنانکه این در گزارش های مختلف آژانس هم روشن است.
وی افزود: در پی اقدام ترامپ در خروج از برجام، غیر از رژیم صهیونیستی و یکی دو کشور دیگر، تقریبا همه کشورهای دنیا موضعی در تایید برجام و خلاف موضع آمریکا گرفتند که این نشان دهنده انزوای واشنگتن در سطح بین المللی حتی نزد شرکای باسابقه ای است که با آنان روابط نزدیکی دارد.
این دیپلمات ارشد گفت: در پی این اقدام آمریکا، دیپلماسی خیلی فشرده ای را آغاز کردیم و تماس هایی را در سطوح مختلف با اعضای گروه ۵ داشتیم که هنوز به برجام متعهدند و تاکید داشتیم که با همه اعضای این گروه ارتباط برقرار کنیم و گفتگوهای تلفنی و سفرهایی داشتیم.
تخت روانچی با اشاره به سفرهای ظریف به پکن، روسیه و اروپا و گفتگوهای تلفنی رئیس جمهور با سران سه کشور اروپایی افزود: در تمام این گفتگوها و مذاکرات تاکید داشتیم که وقت زیادی نداریم، چند هفته ای وقت داریم تا روشن شود که آیا برجام می تواند ادامه داشته باشد یا نمی تواند و علتش هم روشن است زیرا ایران طبق گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی از آغاز اجرای برجام به تعهداتش عمل کرد اما همه دنیا می دانند که آمریکا به تعهداتش در طول این مدت عمل نکرد و در نهایت هم از برجام خارج شد.
وی گفت: اگر برجام بخواهد ادامه داشته باشد نمی تواند یک طرفه اجرا شود و اجرای یکطرفه برجام منطقی نیست و در صحنه بین الملل نیز جایی ندارد و در هر توافقی در روابط بین الملل انتظار است که همه اجزاء توافق به آن پایبند باشند و از جانب همه اجرا شود؛ نمی شود یک طرف اجرا کند و طرف دیگر اجرا نکند.
تخت روانچی تاکید کرد: طبق برجام، دولت آمریکا تعهداتی داشت که باید به آن عمل می کرد و اکنون که از برجام خارج شده است اگر کشورهایی که در برجام مانده اند علاقه مندند که توافق هسته ای ادامه یابد باید بتوانند خسارت هایی را که بر اثر سیاست های آمریکا و بازگشت تحریم های ثانویه این کشور به مردم ما وارد می شود جبران کنند.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده برجام گفت: به این کشورها تاکید کردیم که وقت زیادی نداریم و باید اینها را برای ما روشن کنند که چه کار می خواهند انجام بدهند که کشورهای اتحادیه اروپا از نظر سیاسی تاکید کردند که کاملاً از برجام حمایت می کنند و باید همه آن را به طور کامل اجرا کنند.
وی افزود: در بیانیه ای که موگرینی پس از اجلاس بروکسل قرائت کرد به روشنی ملاحظه کردید که حمایت سیاسی اتحادیه اروپا از برجام در حوزه های مختلفی مانند بانک، حمل و نقل، نفت و انرژی که ایران باید از اجرای برجام منتفع شود خیلی روشن و صریح بود. کمیسیونر انرژی این اتحادیه نیز به تهران سفر کرد و مذاکرات خوبی انجام شد.
تخت روانچی تصریح کرد: به اروپایی ها گفتیم که فقط اظهار حمایت زبانی فایده ندارد یعنی اینکه صرفاً از طریق بیانیه بخواهند بگویند برجام اجرا شود کافی نیست، البته این بخشی از دیپلماسی محسوب می شود و در همه جای دنیا رایج است که بیانیه هایی به عنوان اعلامیه سیاسی صادر می شود اما چیزی که ما به عنوان ضرب الاجل تعیین کردیم مبتنی بر فرصت چند هفته ای بود که رئیس جمهور اعلام کرد و طبعا این فرصت نمی تواند به صدور بیانیه های سیاسی منحصر شود.
وی گفت: گفتگوهای کارشناسی خوبی قبل از سفر وزیر امور خارجه به بروکسل انجام شد مذاکراتی که با حضور هیأت کارشناسی ما از دستگاه های مختلف مانند نهادهای اقتصادی، بانکی و حوزه های مختلف با نمایندگان اتحادیه اروپا به عنوان یک مجموعه و نمایندگان سه کشور اروپایی انجام شد.
تخت روانچی از ادامه این مذاکرات کارشناسی در یکی دو روز آینده در اروپا خبر داد و افزود: امروز جمعه نیز جلسه کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزرا برگزار می شود که این بار بدون حضور آمریکایی هاست. این مذاکرات ادامه دارد تا ببینیم در انتهای چند هفته کار به کجا می رسد.