به گزارش ایسنا، دکتر مجتبی شریعتی نياسر در نشست با حضور جمعي از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نمایندگان «کمپین مطالبات دانشجویان دکتری وزارت علوم» در خصوص مطالبات دانشجویان دکتری اظهار کرد: در سال 1393 یک آیین‌نامه برای فراهم کردن امکان پشتیبانی رفاهی دانشجویان دکترا در وزارت علوم، تحقيقات و فناوري تدوین شد. قبل از آن پژوهانه از طرف معاونت علمی یک بار در طول دوره و به مبلغ 5 میلیون تومان به تعداد هزار دانشجو در سال به صورت بلاعوض پرداخت می‌شد.
وی در ادامه تصریح کرد: آیین‌نامه فوق که تصویب شد زمینه برخورداری دانشجویان دکترا از وام ویژه دکتری در تمام مدت تحصیل و برای تمام دانشجویان دکتری روزانه که بخش قابل توجهی از 100 هزار دانشجوی دکتری مشغول به تحصیل را فراهم کرد. به اعتقاد بنده این وام بر خلاف نامش چندان هم وام نیست، چراکه شرایط گرفتن آن برای دانشجویان بسیار راحت است. این زمینه رفع دغدغه‌های مالی دانشجویان دکتری را فراهم کرده است.
دکتر شریعتی خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه این است که بازپرداخت وام پژوهانه دانشجویان دکتری بعد از فارغ‌التحصیلی دو سال تنفس دارد، بطوریکه بعد از 7 سال، طی 5 سال بازپرداخت خواهد شد. عملا برای فردی که دکتر این جامعه می‌شود بعد از 7 سال بازپرداخت چنین وامی در مقایسه به اینکه اگر می‌خواست از بانک‌ها وام بگیرد یا به همان 5 میلیون تومان پژوهانه بسنده کند، کار سهلی است.
معاون آموزشی وزارت علوم گفت: پرداخت وام پژوهانه یکی از مولفه‌های تاثیرگذار برای رفع دغدغه مالی دانشجویان و نیازی آنها به اشتغال حین تحصیل است. البته اگر کسی بیشتر از این مبلغ نیاز داشت می‌تواند از سایر وام‌های صندوق مبلغ وام خود را دریافت کند.
وی خاطر نشان کرد: بر اساس بخشنامه ابلاغی به دانشگاه‌های کشور در سال جاری، هیچ دانشگاهی حق ایجاد رشته جدید دکتری ندارد. در واقع تعداد بالای تعداد دانشجویان ارشد یکی از دلایل این تصمیم بود. مثلا در سوئیس حدود 7 درصد فارغ‌التحصیلان به مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌روند. اما در ایران تعداد 700 هزار دانشجوی کارشناسی ارشد، و 100 هزار دکتری وجود دارد.
به گفته شریعتی، افق شغلی اغلب دانشجویان دکتری هیات علمی است. در حالیکه سالانه 3 تا 4 هزار متقاضی جذب هیات علمی می‌شوند که با احتساب جذب‌های دانشگاه آزاد شاید این میزان به 5 هزار برسد. در حالی که سالانه قریب به 25 هزار نفر فارغ‌التحصیل دکتری داریم. مابقی یا جذب بازار خصوصی می‌شوند یا در مشاغلی می‌شوند که نیازی به مدرک دکتری ندارند.
معاون آموزشی وزیر علوم ادامه داد: سال 84 جمعیت دانشجویی 2 میلیون و 200 هزار نفر بوده در بازه ده ساله رسیدیم به 120 درصد افزایش و الان 4.5 میلیون دانشجو داریم! در حال حاضر تا 4 میلیون و 70 هزار کاهش داده‌ایم که ما در اولین اقدام، ظرفیت آزاد دانشگاه‌های ماموریت‌گرا از جمله دانشگاه فرهنگیان، علوم قضایی، نظامی، دانشگاه‌های علوم اسلامی و ... را حذف کردیم. بدین معنی که صرفا در حد نیازشان جذب دکتری داشته باشند و پس از فارغ‌التحصیلی دانشجویان دکتری‌شان، موقعیت جذب آنها را داشته باشند. اما شیب این تعییرات را نمی‌توان تند کرد! باید با شیب ملایم پیش رفت تا شوک در جامعه ایجاد نشود.
دکتر شریعتی گفت: روند کاهش جمعیت دانشجو در دوره دکتری طی سال‌های اخیر در مقایسه با سایر مقاطع خیلی کم بوده است. اما پذیرش دانشگاه آزاد 11 هزار کاهش داشته است و روند درست پذیرش بر حسب اعلام نیاز است. برای مثال برای رشته های مربوط به جهاد کشاورزی، در مقطع دکتری و ارشد هماهنگی ها با وزارت جهات کشاورزی انجام می شود و مطابق اعلام نیاز این وزارتخانه پذیرش صورت می‌گیرد.
در ادامه این نشست دکتر مجتبی صدیقی رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم گفت: بر اساس سند جامع نقشه علمی کشور، مطابق سیاست‌های اجرایی ستاد راهبری و بند یک مصوبه این ستادا در سال 1390، تاکید شده که حد الامکان از دریافت کمک‌های بلاعوض به دانشجویان اجتناب شود. بر این اساس ما مصوبه 1393 را جهت پرداخت وام‌های ویژه دکتری تدوین کردیم که گزارشهای رشد مبلغ و گستره پرداخت این وام‌ها از سال 1393 تا کنون نیز در صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم موجود است.
وی گفت: به علت کمبود اعتبار صندوق برای پوشش دادن تمامی متقاضیان، به هم افزایی با بانک دولتی توسعه تعاون روی آوردیم. که البته در در این زمینه ابتدا مشکلاتی وجود داشت اما با پیگیری صندوق رفاه دانشجویان، مشکلات ضامنین و چک و تنفس و... رفع شد و وام بانک برای مبلغ زیر 15 میلیون صرفا یک ضامن نیاز دارد. بر اساس اعتبار باقیمانده در بانک نیز، در صدد افزایش مبلغ وام بانک هستیم و در شرایط فعلی هر تعداد از دانشجویان متقاضی وام باشند، توانایی پوشش داریم.
رییس سازمان امور دانشجویان تاکید کرد: پیگیری‌های دانشجویان "کمپین دانشجویان دکتری وزارت علوم" در مجلس برای پرداخت اعتبار پژوهانه نتیجه ای حاصل نشد، بنابرین پیشنهاد می کنم افزایش اعتبارات صندوق رفاه دانشجویان را پیگیری کنیم تا بتوان وام بیشتری به دانشجویان ارائه داد. چرا که در مجلس با پرداخت کمک هزینه بلاعوض موافقت نشد.
دکتر صدیقی در خصوص تبعیض بین دانشجویان دکتری دو وزارتخانه علوم وبهداشت از نظر دریافت کمک هزینه نیز اظهار کرد:علت اصلی این تبعیض تفاوت در تعداد دانشجویان دکتری دو وزارتخانه است. وزارت بهداشت به اندازه نیازهای خود دانشجو پذیرش می کند. تعداد کل دانشجویان پزشکیدر کشور برای تمامی مقاطع 250 هزار نفر است. در حالیکه دانشجویان تمام مقاطع وزارت علوم 4 و نیم میلیون نفر می رسد در واقع تعداد 100 هزار دانشجوی دکتری در وزارت علوم و 22 هزار دانشجو در وزارت بهداشت مشغول تحصیل هستند.
وی تاکید کرد: وزارت بهدات در هنگام و طول تحصیل برنامه مشخصی برای دانشجویان پیاده می کند بطوریکه طول تحصیل آنها اغلب در بیمارستان‌های آموزشی می باشد، در حالیکه ما از تعداد اندکی از دانشجویان دکتری خود می توانیم به عنوان دستیاران آموزشی در دانشگاه ها استفاده کنیم.
معاون وزیر علوم گفت: بر خلاف تاکید نقشه جامع علمی کشور برای پذیرش درصد بالاتری از دانشجویان دکتری در سیاست اجرایی، ما در وزارت علوم دنبال کاهش ظرفیت پذیرش دانشجوی دکتری هستیم.