همشهری آنلاین: زمانی که یک سیاهچاله ستاره‌ای را متلاشی می‌کند، تمامی آن به نابودی کشیده نمی‌شود، و بخشی از مواد سازنده آن به شکل فواره‌ای خیره‌کننده به بیرون پرتاب می‌شود، و اکنون این رویداد برای اولین‌بار تصاویری مستقیم از این رویداد ثبت شده‌است.

براساس گزارش ساينس، اين رويداد در دل دو كهكشان درحال برخورد به نام Arp 299 كه در فاصله 150 ميليون سال نوري از زمين واقع شده رخ داده‌است كه در دل هريك از اين كهكشان‌ها نيز ابرسياهچاله‌اي قرار گرفته‌است. 

اخترشناسان با استفاده از تلسكوپ‌هاي راديويي و فروسرخ شاهد آن بودند كه ستاره‌اي دو برابر خورشيد، بيش از اندازه به يكي از سياهچاله‌ها با جرمي 20 ميليون برابر خورشيد نزديك شد. ستاره هيچ شانسي براي بقا نداشت و كشش گرانشي سياهچاله آن را از هم دريد، فرايندي خارق‌العاده كه به رويداد اختلال جزرومدي شهرت دارد و تاكنون به ندرت مشاهده شده‌بود، اما نه به دقت مشاهدات امروز اخترشناسان.

اخترشناسان اسپانيايي اين بار موفق شده‌اند به صورت مستقيم شكل‌گيري و روند تكاملي يك فوران قطبي را در يكي از رويداد‌هاي نابودي ستاره، مشاهده كنند.

سياهچاله‌ها در بيشتر مواقع خاموشند و فعاليتي ندارند، درواقع جرمي بايد وارد ميدان گرانشي آنها شود تا سياهچاله‌ها فعال شوند. پس از ورود، رويدادي خيره‌كننده رخ مي‌دهد،‌جرم از هم متلاشي شده و صفحه‌اي متراكم را در اطراف استواي سياهچاله ايجاد مي‌كند و بخش زيادي از اين مواد به درون سياهچاله سقوط مي‌كنند و در اين حين نيروهاي قدرتمند گرانشي و اصطكاكي گرما و درخششي شديد از خود ايجاد مي‌كنند.

اما تمامي اين مواد به آن سوي افق رويداد  سياهچاله نمي‌روند،‌ مقاديري از آن از بخش‌هاي داخلي‌تر صفحه متراكم به واسطه خطوط ميدان مغناطيسي به قطب‌هاي سياهچاله كشيده مي‌شوند و در آنجا ذرات و تشعشعات با سرعتي نزديك به سرعت نور به فضا پرتاب مي‌شوند و آن فوران‌هاي شاخص، مشهور به فواره‌هاي قطبي را ايجاد مي‌كنند.

رصد اين رويداد خاص كه Arp 299-B AT1 نام دارد، در اصل از سال 2005 آغاز شده‌است، در آن سال تلسكوپ هرشل توانست سيگنال‌هايي فروسرخ را از دل يكي از كهكشان‌هاي ARP 299 رديابي كند. سيگنال ديگر نيز توسط تلسكوپ VLBA انجمن علوم ملي رصد شد. اين رويداد در نور مرئي قابل مشاهده نبود اما براي مدتي طولاني در طيف فروسرخ قابل رديابي بود.

محققان براي مدتي طولاني و بيش از 10 سال با استفاده از تلسكوپ‌هاي فروسرخ و راديوتلسكوپ‌ها اين جرم را رصد كردند و متوجه شدند تشعشعات آن با سرعتي بالا رو به بيرون در حركت است،‌ درست مانند فوران‌هاي قطبي كه در سياهچاله‌ها رخ مي‌دهند.

رصد مستقيم اين رويداد فرصتي مناسب را براي درك چگونگي شكل‌گيري فواره‌هاي قطبي و درك چگونگي وسعت يافتن سياهچاله‌ها براي اخترشناسان فراهم كرده‌است.