به گزارش همشهري آنلاين، سلما اسلام، خبرنگار گاردين در قاهره و نجريج گزارشي از نقش ستاره بيبديل فوتبال مصر در به پايان رساندن يك ماموريت غيرممكن در به وحدت رساندن مردم اين كشور تهيه كرده كه بخشهايي از آن را ميخوانيد.
ممدوح عباس نامي شناختهشده در مصر امروز است؛ تاجري ثروتمند و مالك امپراتوريهاي ساختماني و نفتي كه هفت سال پيش در مقام رئيس باشگاه معتبر الزمالك از امضاي قرارداد حرفهاي با محمد صلاح سرباز زد. بهانهاي كه او سال 2011 در يك گفتگوي تلويزيوني براي رد كردن ستاره آينده فوتبال جهان آورد، اين بود: «صلاح بايد بيشتر تلاش كند.» اين درست خلاف آن چيزي است كه جانشين عباس در باشگاه الزمالك ميگفت. هر چند خودش معتقد است آن زمان يك كميته مسئول امضا با بازيكنان بود و تاكيد ميكند: «من مسئوليتي نداشتم.»
به زبان آوردن اين واژهها و جملهها يك روز پس از معرفي صلاح به عنوان نخستين فوتباليست مصري برنده نشان بازيكن سال اتحاديه بازيكنان حرفهاي بريتانيا خيلي هم شگفت نيست. هر چه باشد، عباس در حال دفاع از خود برابر اتهام ناديده گرفتن تواناييها و استعداد يكي از مستعدترين بازيكنان حال حاضر جهان فوتبال است؛ آن هم مقابل انبوه هواداران آتشينمزاج فوتبال و تمام مردم مصر كه احترامي فوقالعاده براي عزيز و پادشاه مصر قائلند.
واكنش مردم مصر به آسيبديدگي شانه محمد صلاح در ديدار پاياني رقابتهاي ليگ قهرمانان كه او را تا آستانه از دست دادن جام جهاني فوتبال برد، نشان ميدهد ستاره ليورپول تا چه اندازه مورد احترام مصريهاست. آنچه در ساعتهاي پس از بازي ميان ليورپول و رئالمادريد اتفاق افتاد، صبح روز بعد در تيتر روزنامه المصر اليوم به شكلي كامل متجلي شد: «شبي كه مصر گريست؛ راموس قصاب كتف ابوصلاح را جابهجا كرد».
مصريها در شبكههاي اجتماعي راموس را نفرين كردند و هشتگ «راموس سگ» و «حرامزاده» اندكي پس از خروج صلاح از زمين ورزشگاه المپيك كيف با چشمان اشكآلود در فضاي مجازي ترند شد. يك وكيل و حقوقدان مصري هم لايحهاي به دادگاه برد و از سرگروه تيم رئالمادريد و تيم ملي فوتبال اسپانيا براي زدن ضربه جسمي و روحي به شهروندان مصري درخواست دريافت 874 ميليون پوند غرامت كرد. براي همه مصريها، محمد صلاح چهره و شخصيتي است كه ميتوانند فارغ از طبقه اجتماعي و ديدگاه سياسي خود پشت او جمع و متحد شوند. اين اتفاقي حيرتانگيز پس از انقلاب سال 2011 بود كه به سرنگوني حسني مبارك، رئيسجمهوري مادامالعمر مصر و بحرانهاي سياسي و اقتصادي پس از آن انجاميد.
محمد فرج عامر، رئيس كميته ورزش و جوانان مجلس مصر ميگويد: «محمد صلاح واقعا مهم و براي ما يك نماد است... مثل توتنكامون و مثل اهرام.» حاتم ماهر، روزنامهنگار ورزشي مقيم قاهره هم ضمن اشاره به مقايسه صلاح با بزرگان فوتبال ميگويد: «اينكه يك بازيكن مصري در 25 سالگي با كريستيانو رونالدو و ليونل مسي مقايسه شود، در هيچ مقطع از تاريخ ما سابقه نداشته است.»
تيم ملي فوتبال مصر نخستين بازي خود را در جام جهاني فوتبال جمعه گذشته مقابل اوروگوئه برگزار كرد و شرمآور اينكه صلاح در آن حضور نداشت. شرمآور از اين رو كه صلاح با زدن دو گل در پيروزي دو بر يك مقابل كنگو در پاييز سال گذشته نقشي اساسي در رساندن مصر به جام جهاني روسيه پس از 28 سال داشت. پس از آن پيروزي درخشان، مردم مصر به سوي ميدان التحرير قاهره سرازير شدند و بار ديگر خاطره شورش عليه حكومت مبارك را زنده كردند؛ با اين تفاوت كه اينبار ديگر همه شاد بودند و اين شادي را با برافراشتن پرچم مصر و به صدر درآوردن بوق و شيپور نشان ميدادند.
سقوط مبارك در اوج بهار عربي در سال 2011 اين فرصت را به مصريها داد كه پس از حدود 30 سال از شر حكومت ديكتاوري او رهايي يابند اما گذار به دموكراسي چنان كه به نظر ميرسيد ساده نبود و نخستين تلاشها براي شكلگيري دولتي آزاد با سرنگوني محمد مرسي در پي يك كودتاي نظامي در سال 2013 ناكام ماند. مصريها از آن زمان تا امروز زير سايه مشت آهنين عبدالفتاح السيسي، فرمانده پيشين نيروهاي نظامي روزگار ميگذرانند و يكي از خفقانآميزترين دوران خود را در تاريخ معاصر پشت سر ميگذارند.
فوتبال مصر هم در سالهاي اخير همواره تحت تاثير فضاي سياسي ملتهب اين كشور قرار داشته و محمد صلاح ترجيح داده خود را وارد اين دعواها نكند. خالد داوود، رهبر پيشين حزب الدستور و از منتقدان سرشناس حكومت مصر ميگويد: «او بسيار باهوش است. صلاح پيش و بيش از هر چيز يك فوتباليست است.» همين ژانويه گذشته بود كه اتحاديه فوتبال مصر حمايت خود را از السيسي در جريان انتخابات رياستجمهوري بهار امسال آشكار كرد؛ آن هم در حالي كه هيچكدام از رقباي رئيسجمهوري مستقر فرصت حضور در انتخابات را نداشتند. نكته جالب اينكه صلاح در تمام اين مدت سكوت اختيار كرده بود.
شيوه عملكرد فوقستاره اين روزهاي فوتبال مصر در تقابل كامل با محمد ابوتريكه، مهاجم پيشين تيم ملي اين كشور موسوم به اميرالقلوب و زيدان عرب است. ابوتريكه كه پس از حدود يك دهه حضور در تيم ملي زمستان 2013 بازنشسته شد، رابطهاي نزديك با صلاح دارد اما در عين حال همواره به داشتن رابطه با اخوان الملسمين مصر متهم بود و كارنامه ورزشياش هميشه زير سايه اين اتهام قرار داشت. هر چند بازيكن 39 ساله مصري اين اتهامها را رد كرده اما سايه ارتباط با يكي از پرنفوذترين گروهها و احزاب سياسي مصر همچنان زندگياش را تهديد ميكند.
در هر حال، صلاح هم بسان ابوتريكه قلوب شهروندان و جامعه مصر را با مهرباني و فروتني خود تسخير كرده است. «او به خاطر شخصيت و افتادگياش براي ما مهم است. صلاح انساني بسيار نازنين است و همين باعث ميشود همه دوستش داشته باشند.» اين را هاني محمد ميگويد؛ پيشخدمت 34 ساله كافهاي خياباني در مركز قاهره كه تصويري بزرگ از صلاح روي ديوار بيرونياش مردم را به صرافت گرفتن سلفي مياندازد. ترنيم مناع، يك مهندس 42 ساله هم چنين نظري درباره صلاح دارد: «او هرگز ريشهها و خاستگاهش را فراموش نميكند و من افتخار ميكنم كه مصري است.»
روش شادي كردن عبادتگونه پس از زدن هر گل، به كار بردن عبارتهاي عاشقانه درباره بشقاب غذاي سنتي كوشاري و نام بردن از سرزمين مادري خود نجريج بدون شرمندگي صلاح را به الگويي براي جوانان مصري تبديل كرده است. او تصويري قدرتمند و مثبت از مصريها در خارج از مرزها نشان داده و به اوج رسيدنش از روستايي در دلتاي رود نيل اميد و انگيزه را در دل جوانان زنده نگه داشته است. اين يك پيام كاملا آشكار است: با سختكوش و تمركز هر چيزي ممكن است؛ نكتهاي كه خود صلاح هم بر آن تاكيد ميكند.
در دوراني كه جان بسياري از مصريها از ركود فزاينده اقتصادي، افزايش روزافزون قيمتها و كاهش يارانههاي دولتي پس از انقلاب به لب رسيده، داستان از حضيض به اوج رسيدن محمد صلاح همه آن چيزي است كه يك ملت نياز دارد. در هيچجاي مصر هم محمد عزيزتر از سرزمين مادرياش نجريج نيست؛ روستايي 15 هزار نفري در 130 كيلومتري شمال قاهره كه با باغهاي گل ياس محصور شده و ماكيان و گاوها در زمينهاي خاكي و ناهموار آن ميپلكند. بسياري از درها هم به نشانه نزديك و صميمي بودن همسايهها نيمهباز است.
هر چند بسياري از داستانهايي كه درباره كارهاي خيرخواهانه صلاح در نجريج و ديگر نقاط مصر گفته ميشود ساختگي است اما او هر ماه رقمي معادل بيش از دو هزار پوند به خيريه محمد صلاح كمك ميكند تا در دسترس نيازمندان قرار بگيرد. داستان كمك به ازدواج زوج جوان در نجريج يا خريدن زمين براي تاسيس كارخانه تصفيه آب هر چند درست نيست اما از علاقه مردم مصر به ويژه نجريج براي تقديس بازيكن و ستاره محبوبشان حكايت دارد.
در جريان برنامه تمريني پس از مدرسه در باشگاه جوانان نجريج كه به نام مشهورترين همشهري ساكنان آن نامگذاري شده، زيد جمعه 9 ساله خلاصه تمام نگرش مصريها را نسبت به ستاره ليورپول و تيم ملي مصر بر زبان ميآورد. او در پاسخ به اين سئوال كه از هوادار كدام تيم فوتبال است، ميگويد: «محمد صلاح!»