به گزارش ایرنا، محمدجواد ظریف در جمع نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، اظهار داشت: ما در ایران از اصولگرا و اصلاح طلب، بی خط، مخالف جمهوری اسلامی و مخالف دولت، همه در یک کشتی نشسته‌ایم. وي اضافه کرد: خیال نکنیم اگر روحانی رفت یک اصولگرا موفق می‌شود و خیال نکنند بعضی‌ها اگر جمهوری اسلامی رفت آنها می‌آیند.
ظریف تصریح کرد: امروز ایران با این وضعیت جغرافیایی و موجودیت عظیم و پرافتخار تاریخی و با این مردم، توانمندی و ذخایر و آینده درخشان هدف است و ما همه با هم این هدف را ناکام می‌کنیم.
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه ما همواره بر نقش بخش خصوصی اعتقاد داشته‌ایم، اظهار داشت :همواره تلاش کرده‌ایم هم بعنوان مشاور و هم بعنوان کمک کار و کارفرما از بخش خصوصی استفاده کنیم و کماکان هم بر این اعتقاد هستیم و می‌توانیم در آینده پر امید کشور بیشتر و بهتر با هم کار کنیم.
رییس دستگاه دیپلماسی با بیان دو مقدمه اظهار داشت: دوستانی که امروز صحبت کردند به اهمیت اقتصاد در قدرت ملی اشاره کردند، من هم به این امر واقف هستم، یکی از مواردی که دوستان دلواپس ایراد می‌گرفتند این بود که من گفتم اگر چه قدرت نظامی برای امنیت کشور مهم است اما قدرت تنها نظامی نیست.
وی افزود: اگر زمانی دیپلماسی نمایش قایق‌های توپدار و تعداد قایق‌ها و توپ‌ها بود این مسائل مربوط به قرن 18 و 19 میلادی است و از ابتدای قرن 20 میلادی قدرت اقتصادی در کنار قدرت نظامی باعث پیشرفت و یا عقب ماندگی کشورها شده است.
ظریف ادامه داد: به همین دلیل از ابتدای قرن 20 دیدیم که دیپلمات‌ها تنها نمایندگان بخش سیاسی نبودند بلکه دیپلماسی اقتصادی هم وارد حوزه دیپلماسی شد.
- امروز وارد حوزه قدرت معنايي شده‌ايم
وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: ما امروز وارد حوزه قدرت معنایی شده‌ایم، یعنی قدرت دولت‌ها صرفا بر اساس میزان برد تانک و هواپیما تعیین نمی‌شود بلکه بر اساس نفوذ کلامشان این قدرت مطرح می‌شود.
- هزينه بدنامي براي ترامپ
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: در دوران تحریم گذشته عاملی که باعث عدم کار با ایران می‌شد، به آن "عامل بدنامی" می‌گفتند و بیان می‌کردند هزینه بدنامی کار با ایران باعث می‌شود با ایران کار نکنیم و این خود یک هزینه بود اما امروز هزینه بدنامی را ترامپ پرداخت می‌کند.
وی یادآور شد: اعتقاد دارم گرچه در کوتاه مدت هارت و پورت آمریکا موثر می‌شود و این را هم قبول داریم که آمریکا مجاری تنفسی ما را شناسایی کرده و اگر هم به اندازه کافی شناسایی نکرده بود، با دستگیری ضراب و صدرهاشمی اینها را شناسایی کردند، من این مسائل را دنبال می‌کنم و دشواری شما را می‌فهمم اما امروز هزینه بدنامی را ترامپ می‌دهد.
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: اصطلاحی که از اقتصاد به حوزه روابط بین‌الملل وارد شده است، این است که پیش‌بینی یک مسئول و یا فعال اقتصادی فقط پیش‌بینی نیست بلکه پیش‌بینی او به واقعیت تبدیل می‌شود و در روابط بین‌المللی می‌گویند اینها پیش‌بینی‌هایی است که خود به خود محقق می‌شود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: اگر شما سهامدار عمده یک بنگاه اقتصادی باشید و اعتقاد داشته باشید که سهام آن در آینده نزدیک سقوط خواهد کرد چه می‌کنید. علی القاعده اگر بخواهید به عنوان کنشگر عقلانی عمل کنید باید سهام خود را بفروشید.
وی افزود: فروش شما باعث می‌شود عرضه بالا برود و پیش‌بینی شما محقق شود، در قیمت سهام پایین می‌آید و شما سهام را می‌فروشید و بعد ادعا می‌کنید پیش‌بینی شما درست و دقیق بود.
- چرا دستاوردها را زیرپا می‌گذاریم
رییس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه باید مراقب پیش‌بینی خود باشیم، اظهار داشت: ما اگر پیش‌بینی کنیم که برجام شکست می‌خورد این اتفاق می‌افتد، ما دلیل ندارد چنین پیش‌بینی کنیم که چنین اتفاقی می‌افتد.
وی اضافه کرد: ادعا می‌شود چرا آمریکا از برجام خارج شده است و حتما برجام ایراد داشته است، آمریکا از نفتا هم خارج شده است، از پیمان پاریس هم خارج شده است، از توافق همکاری اقتصادی اقیانوس آرام هم خارج شده است، ایا آنها هم ایراد داشتند؟
ظریف گفت : آمریکا مقررات بین‌المللی را هم زیر پا گذشته است، چرا دستاوردها زیر پا می‌گذاریم و پیش‌بینی می‌کنیم و در بازار تاثیر می‌گذاریم.
وزیر امور خارجه افزود: دو سال از برجام گذشته است، دوستانی می‌گفتند برجام هیچ نداشته است، در حال حاضر می‌گویند چرا شرکت خارج می‌شوند. ما "پیش‌بینی خود محقق ساز" نداشته باشیم.
وی یادآور شد: زمانی که برجام تصویب شد فردی گفت کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه گذاری می‌کند، دنیا اینها را می‌بیند، امروز هم ما نیاز به خیالبافی نداریم بلکه نیاز داریم به آینده امیدوار باشیم.
ظریف تصریح کرد: اگر خودمان بر اساس رفتار، گفتار و عملکرد خود به دنیا ناامیدی از اقتصاد ایران را تزریق کنیم، نباید توقع داشته باشیم دنیا به اقتصاد ایران امیدوار باشد، ما باید اعتقاد و باورمان این باشد که امکانات فراوانی داریم.
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان گفت: ما وارد حوزه دشواری می‌شویم اما به دشواری‌ها عادت داریم و این طور نیست که برای ما ناشناخته باشد، ما جنگ را با نفت هشت دلاری اداره کردیم، آیا امروز و در شرایطی که قیمت نفت 75 دلار است، نمی‌توانیم وضعیت را کنترل کنیم؟
وی ادامه داد: امروز اروپایی‌ها می‌گویند که تضمین می‌کنند نفت ایران را خریداری کنند، البته یقین داریم که آمریکایی‌ها دوران پرفشاری را برای ما دنبال می‌کنند اما ببینیم در گذشته آمریکایی چه کار می‌کردند. آنها در کاخ سفید نشسته بودند و پیاده نظام آنها در اروپا و یا جاهای دیگر ایران را تحریم می‌کردند.
ظریف اضافه کرد: علاوه بر تحریم آمریکا، اتحادیه اروپا هم همان تحریم‌ها را داشت و در بعضی موارد بانکی تحریم اروپا بیش از آمریکا بود.
وی یادآور شد: برای مثال تحریم بانک سپه که بعد از مذاکرات از تحریم در آوردیم، اروپا همکاری نمی‌کرد و ما با آمریکا این کار را کردیم و یا در تحریم بانک صادرات موضع اروپایی‌ها سخت‌تر بود.
وزیر امور خارجه گفت: آن دوران تکرار نخواهد شد. بعضی از دوستان دلواپس ما در سخنرانی که دو سه هفته بعد از برجام کردند، یک تکه را آمدنیوز و یک تکه را هم دلواپسان منتشر کردند. آن موقع من هیچوقت نگفتم کسی از برجام خارج نمی‌شود، گفتم اگر آمریکا هم از برجام خارج شود، بقیه دنیا با آن همراهی نمی‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: اطلاع دارم که رویترز روزانه 50 خبر دروغ درباره اقتصاد ایران تولید می‌کند و یا گروه مشخصی که توسط یکی از کشورهای همسایه تامین مالی می‌شوند، مرتب این خبر را پخش می‌کند که همه از ایران خارج می‌شوند.
- آمریکا کمر همت به نابودی برجام بسته است
ظریف در بخش دیگری از سخنانش خطاب به اعضای اتاق ایران گفت: در واقع پیش‌بینی شما یک عمل فکری صرف نیست بلکه یک اقدام و عمل تاثیرگذار است که مبنای تئوریک و اصطلاح علمی هم دارد.
وی در تبیین وضعیت کنونی گفت آمریکا قدرت اول اقتصادی دنیا است که کمر همت بسته تا برجام را نابود کند و ایران را مجبور به خروج از برجام کند و باید بدانیم که هدف استراتژیک آمریکا خروج ایران از برجام است. البته این به آن معنی نیست که ما تحت هیچ شرایطی ما از برجام خارج نمی‌شویم اما هدف طرف مقابل را می‌دانیم.
وزیر امور خارجه یادآور شد: پنج - شش سال قبل اگر شرکتی می‌خواست به ایران بیاید هزینه اعتباری آن را باید می‌داد اما امروز هزینه اعتباری را باید کسی بدهد که می‌خواهد با آمریکا همکاری کند.
رییس دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: بعضی‌ها می گفتند آمریکا زمانی حاضر شد از برجام خارج شود که فکر کردند ایران در برجام می‌ماند، اتفاقا تمام تلاش آنها این بود که ایران از برجام خارج شود و امروز هم تمام کارهای ایذایی و تبلیغاتی و روانی شان این است که ایران را وادار به خروج از برجام کنند.
وی ادامه داد: در مذاکراتی که با اروپایی‌ها، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی داشتیم همه آنها می‌گویند که باید راهی پیدا کرد تا برجام اجرا شود. غیر از 4 کشور و رژیم صهیونیستی، یک کشور را در دنیا پیدا نمی‌کنید که بخواهد برجام را از بین ببرد.
به گفته ظریف 'حتی نزدیکترین متحدین آمریکا و کانادا می‌خواهند برجام حفظ شود و امروز این شرایط را باید با سال 90 مقایسه کنیم که 6 ماه مهلت دادند اما اکنون می‌گویند به دنبال این هستیم که راهی برای حفظ برجام پیدا کنیم'.
وزیر امور خارجه گفت: حتما این راه، راه سر راستی نخواهد بود اما می‌تواند برای ما آینده بهتری درست کند. وی شرکت‌های کوچک و متوسط را کلید حل مشکل عنوان کرد و اظهار داشت : این شرکت‌ها امروز موتور محرکه اقتصادی کشورهای اروپایی هستند.
ظریف یادآور شد : شرکت‌های کوچک و متوسط می‌توانند جایگزین شرکت‌های بزرگ شود، شرکتی مثل توتال که پروژه‌ای را قبول می‌کند تنها سرمایه و مدیریت آن را بر عهده دارد و بقیه کار را "اس ام ایی" و یا همان شرکت‌های کوچک و متوسط انجام می‌دهند.
وی اظهار داشت: اروپایی این شرکت‌ها را شناسایی کردند، کاری که ما باید بکنیم این است که کمیته‌ای در اتاق تشکیل برای شناسایی این شرکت‌ها تشکیل شود.
وزیر امور خارجه گفت: ما در وزارت امور خارجه این کار را شروع کرده‌ایم ولی واقعیت این است که نه ابزار و نه علم آن را داریم و همه اینها در اختیار شما است که شرکت‌های ایرانی را شناسایی کنید تا ما فقط مصرف کننده نباشیم.
وی گفت: اروپایی‌ها اخیرا گفتند که 5 هزار شرکت را شناسایی کردند، ما هم باید بگوییم که با کدام شرکت‌ها می خواهیم همکاری کنیم. در واقع از امکانات جدیدی که وجود دارد باید استفاده کنیم.
ظریف گفت: در واقع دنیا به ترامپ می‌گوید که نمی‌توانی برای بقیه دنیا اعمال نظر کنی، موضوع فقط موضوع ایران نیست. رییس دستگاه دیپلماسی افزود: آقای ریچارد هاس می‌گوید که ترامپ نظم لیبرال بین‌المللی را که ما خود بنا کرده‌ایم، نابود می‌کند، در واقع بحث، بحث نظم بین‌المللی است و نه صرفا قرارداد هسته‌ای یا پیمان پاریس و یا نفتا.
وزیر امور خارجه گفت: بحث نظم لیبرال بین‌المللی است که هفتاد سال بر روی آن سرمایه گذاری شده است و هیچ آدم عاقلی در غرب نمی‌خواهد که این نظم نابود شود، حتی در داخل آمریکا هم یک تقابل منافعی شکل گرفته است.
وی اظهار داشت: البته گروهی در داخل آمریکا هستند که هر کار نامرد و نامردمانی و هر کار ضد انسانی که ترامپ در قبال مهاجرین انجام می‌دهد، خوششان می‌آید، اینها 33 درصد هستند و پایگاه توده ای ترامپ هستند ولی مابقی آمریکا در تقابل با این وضعیت قرار دارند.
ظریف ادامه داد: احتمالا این وضعیت در انتخابات آینده آمریکا خود را نشان دهد، من نمی‌گویم که دمکرات‌ها برنده می‌شوند ولی احتمال آن زیاد است چون ترامپ با اصل نظم مقابل می‌کند.
وی تصریح کرد: اروپا برای حفظ برجام منافع راهبردی دارد اما اینکه چقدر حاضر باشد برای آن هزینه کند سوال دیگری است.
رییس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: ما باید از راه‌های جدید استفاده کنیم که به تقویت بخش خصوصی منجر می‌شود چون خصولتی‌ها، اس ام ایی نیستند و شرکت‌های کوچک و متوسط ندارند ولی بخش خصوصی می‌تواند از این رهگذر توسعه یابد.
وزیر امور خارجه گفت : بخش خصوصی می‌تواند با تمرکز بر این حوزه برجام را موفق کند، درعین حال ما می‌توانیم آن را نابود کنیم، ناموفق شدن برجام برای ما خیلی خطرناک است. گرچه اگر مجبور باشیم این کار را می‌کنیم ولی این امر حتما انتخاب نظام نیست.
- رگ‌های گردن هنگام صحبت کردن قوی است
وی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع بانکی اشاره کرد و اظهار داشت: موضوع بانکی همواره از بحث‌های اساسی ما بوده است. با برجام موانع رفع شده و موانع باقی مانده هم موضوعات مربوط به شفافیت و امکانات داخلی بانک‌ها بود.
ظریف تصریح کرد: در واقع مشکل بانکی ما برجام نبود، با کمال احترام به دوستان عرض می‌کنم که مشکل بانک بحث شفافیت بود، لغتی را که اسم FATF تابو کردند، بعضی‌ها فکر می‌کنند قرارداد است. اکثر کسانی که در آن صحبت می‌کنند توجه ندارند در باره چه صحبت می‌کنند یا چه سخن می‌گویند.
وی ادامه داد: رگ‌های گردن هنگام صحبت کردن قوی است بدون اینکه بدانیم بحث بر سر چیست، آیا FATF مبنای مذاکره است یا چهارچوبی درباره شفافیت.
رییس دستگاه دیپلماسی کشور افزود: واقع امر این است که نه برجام توان حل این دو مشکل را داشت و نه قرار بود آن را حل کند بلکه مکانیزم‌های دیگری دارد. ظریف گفت ما اعتقاد داریم که این مشکلات قابل حل است و در چارچوب فرمایش رهبری می‌توانیم مشکل شفافیت و مبارزه با تروریسم و پولشویی را حل کنیم.
وی اظهار داشت: ما طرح‌هایی هم داریم و همکارانم هم بر روی آن کار می‌کنند اما موضوع، موضوع نهادهای اقتصادی کشور است اما قرار ما این است که هر جا کتک هست، میل کنیم.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: کشور باید یک سیاست خارجی داشته باشد. ما از نظر اجرای سیاست خارجی نمی‌توانیم دو سیاست داشته باشیم و قانون اساسی هم می‌گوید که خطوط کلی سیاست خارجی توسط رهبری تعیین می‌شود. ظریف گفت: همانطور که در برجام در قالب فرمایش رهبری عمل کردیم، در موضوع پولشویی و تامین مالی تروریسم می‌توانیم در چارچوب فرمایشات رهبری عمل کنیم.
وی تصریح کرد : بازار نگران FATF نباشد و به امید خدا از این مرحله عبور می‌کنیم. اگر بخواهیم درباره عزت صحبت کنیم، می‌توانیم بگوییم که دنیا پشت ایران است و ترامپ منزوی است.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه گفتمان نیاز به یک تصویر دارد، گفت: امارات می‌خواهد بگوید که ایران به یمن سلاح می‌دهد، چند عکس ساخته است که یکی از آنها مشعل شوفاژ کاوه و یکی دیگر ترموستات شوفاژ است و یا آمریکایی‌ها آمدند قطعات موشکی را نشان دادند که روی یکی از آنها علامت استاندارد بود، مثل اینکه موشک‌ها را سازمان استاندارد تایید می‌کند.
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان با بیان اینکه مبانی عزتمان را خودمان تعریف می‌کنیم و نه دیگران، تصریح کرد: امروز انسجام ملی از نان شب، هوا و آب هم مهمتر است و اگر انسجام داخلی نباشد نمی‌توانیم پیش برویم. ما همه چیز را سیاه و سفید نبینیم بلکه باید برای شرایط ویژه راه ویژه هم داشته باشیم.
ظریف به فعالان اقتصادی گفت: کارفرمای ما شما هستید و شما باید بگویید که چه کارهایی می‌شود و چه کارهایی نمی‌شود و ما باید ببینیم که با این شرایط چه کار می‌توانیم بکنیم، ما باید عادت بکنیم که با بانک‌ها و یا شرکت‌های دیگر کار کنیم.
وی اضافه کرد: باید درباره راه‌های جدید فکر کنیم اما این بار راه‌های جدید غیرشفاف نیست، نیاز ندارد ما آن را در بوق و کرنا کنیم اما نیاز هم نیست که راهی برویم که از درون فساد و کاسبان جدید بیرون بیاید.
وزیر امور خارجه در بخش پایانی سخنان خود گفت: ما از مذاکره توسط بخش خصوصی استقبال می‌کنیم و مذاکرات اصلی را باید بخش خصوصی انجام دهد و هم در طرف دولت و هم در اروپا، چین، هند و روسیه آمادگی وجود دارد.
وی گفت: من می‌خواهم تصویر واقع بینانه ترسیم کنم، دشواری‌های فراوان وجود دارد اما اعتقاد دارم این دشواری‌ها و موانع قابل رفع است.