به گزارش ایرنا، "دور دور بازی" تفریح لوکس اوایل دهه هفتاد که ابتدا در تهران شکل گرفت و بعد به برخی از کلان‌شهرها راه یافت؛ اکنون با توجه به حجم زیاد خودرو در پایتخت و طرفداران این تفریح لوکس که بیشتر نیز تکسرنشین هستند، به معضلی برای آلودگی‌های شبانه هوای تهران تبدیل شده است.
پدیده "دور دور" که ابتدا از یک خیابان در تهران آغاز شد اما به مرور تقریبا در هر منطقه یک خیابان آلوده این تفریح لوکس جوانان شد. رفته رفته این پدیده به برخی از خیابان‌های کلانشهرهایی مانند اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز کشیده شد.
زمان شکل‌گیری این پدیده شاید کسی گمان نمی‌کرد که روزی به معضل آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرهای کشور دامن بزند و به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های محیط زیستی تبدیل شود.
هر فصل از سال دلایل خاص خود را برای آلوده شدن هوا دارد، مثلا پاییز و زمستان به علت بروز پدیده وارونگی و انباشت آلاینده‌ها همواره هوا آلوده است اما خودرو به عنوان یک علت در این میان در تمام فصول مشترک است.
خودرو به عنوان منابع متحرک منبع حدود 70 تا 80 درصد آلودگی کلانشهر تهران است از این رو تاکنون اقدامات زیادی برای کاهش آلودگی آن صورت گرفته که ارتقای استاندارد تا یورو 4 و فرهنگ‌سازی برای عدم استفاده از خودروهای شخصی و روی آوردن به وسایل حمل و نقل عمومی برخی از آنها است.
علاوه بر ایجاد آلودگی خودروهایی که برای تفریح شبانه دور دور به سطح شهر می‌آیند باید خودروهای سنگین دیزلی را نیز به آنها اضافه کرد؛ بطوری که عیسی کلانتری معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز چندی پیش اعلام کرده بود که 30 درصد آلودگی هوای تهران متعلق به تردد شبانه کامیون‌های بالای 10 سال است که قبل از بیدار شدن شهروندان در شهر تردد می‌کنند. بنابر این نتیجه قرار گرفتن این دو موضوع در کنار هم فشار آوردن بیشتر بر گلوی دود گرفته پایتخت است.
مدیر بخش سیاست محیط زیست در شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی وابسته به مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری روز دوشنبه درباره پدیده دور دور و معضل آلودگی هوا گفت: ایران یکی از جوان‌ترین جوامع جهان است و چنین جامعه‌ای اقتضائات، شور و هیجان خاص خود را دارد که بروز پدیده دور دور یکی از این هیجانات است.
محمد درویش افزود: بنابر اعلام آمارهای معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، حدود 44.6 درصد از ترددهای شهر تهران با خودروهای تکسرنشین صورت می‌گیرد، این رقم یکی از بالاترین رقم‌ها در جهان است و به همین دلیل در آمارهای سالانه‌ای که سازمان ملل ارائه می‌کند از تهران به عنوان پرترافیک‌ترین شهر جهان یاد میشود و بیشترین هدررفت وقت از طرف شهروندان در آن رخ می‌دهد، بعد از آن لس‌آنجلس در آمریکا با فاصله زیادی قرار گرفته است.
فعال محیط زیست و مدیر کل سابق دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: تمام اینها نشاندهنده این است که مردم ما از یک روال منطقی برای استفاده از خودرو برخوردار نیستند یعنی از خودرو فقط برای برطرف کردن نیازهای ضروری زندگی استفاده نمی‌کنند بلکه برای کارکردهایی که در جاهای دیگر دنیا برای خودرو در نظر گرفته نمی‌شود، استفاده می‌کنند.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری اظهار داشت: ایران یکی از جوان‌ترین جوامع جهان است بنابر این اگر جوان در چنین جامعه‌ای نتواند شور و هیجان خود را از راه درست ارضاء کند شاهد به وجود آمدن ناهنجاری‌هایی مانند دور دور خودروها در خیابان‌ها خواهیم بود.
وی به صدای بلند در سیستم صوتی این خودروها نیز اشاره کرد و گفت: علاوه بر آلودگی هوا، آلودگی صوتی نیز به همراه دارند، مشخص است؛ این جوانان هیچ راهی جز این که سوار بر خودروی خود شوند، سیستم صوتی آنچنانی بگذارند و صداي آن را زیاد کنند ندارند.
مدیر بخش سیاست محیط زیست در شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی افزود: این که صدای سیستم‌های صوتی در خودروهای ایرانی تا این حد زیاد است در جهان امری بی‌سابقه است و این که تا این حد برای سیستم‌های صوتی هزینه می‌کنند نیز امری کم سابقه است، تمام اینها نشاندهنده این است که ما در جاهای دیگری نیازهای نسل جوان را درک نکردیم و بعد باید اینطور هزینه بپردازیم.
وی اظهار داشت: در ایران روزانه 88 میلیون لیتر بنزین مصرف میشود در حالی که در ترکیه که آن هم به اندازه ایران جمعیت دارد اما تعداد خودروهای آن یک و نیم برابر ایران است، روزانه 7.8 میلیون لیتر بنزین مصرف میشود.
درویش گفت: چرا جامعه ایرانی بیش از 6 برابر متوسط جهانی و 11 برابر ترکیه بنزین مصرف می‌کند؟ یک دلیلش این است که جوانان از خودرو به عنوان ابزاری برای تفریح استفاده می‌کنند و اگر گزینه‌های دیگری برای جوانان فراهم شود و بتوانند تفریحات سالم دیگری را برای خودشان در نظر بگیرند مسلم بدانید دیگر پدیده‌ای به نام دور دور کردن در خیابان‌ها رخ نمی‌دهد.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: نمی‌توان مستقیم با اعمال زور مانع تردد خودروهایی که دور دور می‌کنند شد، مثلا برای مقابله با مواد مخدر حکم اعدام در نظر گرفته شد آیا باعث کاهش میزان قاچاق مواد مخدر و اعتیاد شد؟ باید زمینه‌هایی که باعث ایجاد بزهکاری، ترویج اعتیاد و یا دور دور کردن میشود را به صورت ریشه‌ای حل کرد.
وی گفت: حقیقت این است که ما فعالان محیط زیست به این نتیجه رسیدیم که نباید منتظر بمانیم تا یک نفر به نام دولت با اسب سفید بیاید و مشکلات ما را حل کند، سال‌ها است که منتظر چنین رخدادی هستیم اما رخ نداد پس باید به سمت ارتقای سرمایه اجتماعی و همبستگی ملی برویم.
درویش اظهار داشت: یکی از نشانه‌های ارتقای سرمایه اجتماعی و همبستگی ملی همین است که گروهی از جوانان از اراک پرچمی را به عنوان سه‌شنبه‌های بدون خودرو بیش از دو سال پیش به اهتزاز درآوردند و اکنون بیش از 157 هفته از آن می‌گذرد.
وی افزود: آنها با این کار خواستند به مردم بگویند حالا که شهرداری‌ها و دولت‌ها نتوانستند وظایف خود را به درستی انجام دهند و شهرهایی متناسب طراحی کنند ما خودمان شروع کنیم و کاری کنیم که سوار شدن بر دوچرخه و نفی خودرو محوری یک ارزش باشد.
درویش گفت: متاسفانه در جامعه ما خودرویی که سوار می‌شویم هر چقدر گران قیمت‌تر و مدل بالاتر باشد نشاندهنده شان اجتماعی فرد است اما اکنون گروهی از فرهیختگان، کنشگران، فعالان محیط زیست و اساتید دانشگاه خودروهای شخصی را کنار گذاشتند در بیشتر از 202 شهر ایران سه‌شنبه‌های بدون خودرو اجرا میشود.
مدیرکل سابق دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: امسال سازمان ملل برای اولین بار 13 خرداد را روز جهانی دوچرخه نامگذاری کرد در حالی که ما حدود سه سال زودتر این کار را انجام دادیم بنابر این دولت می‌تواند سه‌شنبه‌های بدون خودرو را به عنوان پیشنهاد جمهوری اسلامی به ثبت برساند و به این ترتیب موجی راه بیندازیم که سبب شود تا یک شهردار به این نتیحه برسد که اگر بخواهد شهردار خوبی باشد نباید بیلان مصرف آسفالت و سیمان را افزایش دهد نباید به تعداد پل‌ها، اتوبا‌ن‌ها و بزرگراه‌هایی که ساخته بنازد بلکه باید به ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری و پیاده‌راه بیشتر و شهری که مردم بتوانند صدای پرندگان را در آن بشنوند بنازد.
تاریخ انتشار: ۵ تیر ۱۳۹۷ - ۱۰:۴۰
همشهری آنلاین: شاید شما هم طعم کلافگی ماندن در ترافیک شبانه تهران آن هم چند ساعت بعد از اوج دقایق آمد و شد را چشیده باشید؛ خودروهای زیادی در ترافیک ایستاده‌اند، درحالی که هیچ نشانه‌ای از حادثه‌ای که این گره ترافیکی را توجیه کند، به چشم نمی‌خورد.