به‌گزارش مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهرداری تهران، مدیریت شهری جدید تلاش می‌کند با این شرایط وخیم که میراث دوره‌های گذشته است، برخورد جدی و مؤثر داشته باشد. طی سال‌های گذشته، پرونده‌هایی نظیر واگذاری املاک نجومی (1300ملک)، فروش تراکم سیار ساخت‌وساز (هولوگرام) و اعتراض به مدیریت شهری گسترش یافته و برای مقابله با آن باید عزم‌های بسیاری جزم شود.
در این زمینه تمامی پرونده‌های مکشوفه در شهرداری به اطلاع معاون اول رئیس‌جمهور و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی رسیده و آنها وعده همکاری و دستور رسیدگی جدی داده‌اند. این پرونده‌ها طی گزارشی جامع، صریح و بدون سانسور به اطلاع مقامات نظام و مراجع نظارتی رسانده شده و هیچکس در برابر رسیدگی مصونیت ندارد. بدین‌ترتیب حجت بر مسئولان تمام‌شده و امید است ده‌ها هزار میلیارد تومان به بیت‌المال برگردد. از سویی گزارش اولیه و ثانویه تهیه شده و به متولیان امر و مقامات عالی‌رتبه ارسال شده است.
نشست «پدیده رانت و تخلف در مدیریت‌شهری» که در انتهای هفته گذشته برگزار شد نیز گامی برای شناسایی شرایط تخلفات شهرداری و مقابله با آنها بود. در این نشست محمدرضا جوادی‌یگانه، رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران آمار و ارقام جدیدی از رانت در شهرداری تهران ارائه کرد که بر اساس آن میزان درخواست رشوه در شهرداری تهران از همه سازمان‌ها و نهادهای کشور فزاینده‌تر بوده است.
- پرونده 1300ملک در زمان قالیباف
ابعاد واگذار شده پرونده 1300ملک در مدیریت شهری گذشته رسانه‌ای می‌شود. این خبر افشین حبیب‌زاده؛ معاون نظارت شورای شهر تهران، یکی از سخنرانان نشست «پدیده رانت و تخلف در مدیریت شهری» بود. این چهره شهری، یکی از چالش‌های اصلی که کشور از آن رنج می‌برد را بحث فسادی دانست که در بخش‌های مختلف رواج یافته و ضربات زیادی زده است و شاید یکی از ضربات آن بی‌انگیزه کردن نیروهایی است که تمام‌قد برای رشد و آبادانی کشور ایستاده‌اند.
- نتایج نگران‌کننده یک پیمایش کشوری درباره رشوه
نتایج پیمایشی که در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران صورت گرفته درخصوص وضعیت فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی و درخواست رشوه نشان می‌دهد که وضعیت شهرداری تهران در دریافت رشوه نسبت به کل کشور بدتر است. این پیمایش از ۸۲ هزار و ۵۰۰ نفر در ۴۲۶ شهر صورت گرفته و از آنها پرسیده شده که آیا از شما درخواست رشوه شده؟ آیا شما به این درخواست رشوه پاسخ مثبت داده‌اید یا خیر؟
از شهرداری 12.6درصد، از دادسرا و دادگاه‌ها 7.2درصد، از اداره دارایی و مالیات 1.7درصد، از اداره ثبت 3.6درصد و از نیروی انتظامی درخواست 9.5درصد رشوه شده که از این تعداد در شهرداری63.8درصد رشوه را پرداخت کرده‌اند و این رقم در دادسرا و دادگاه 66.1درصد در اداره دارایی و مالیات 65.9درصد، در اداره ثبت 57.5درصد و در نیروی انتظامی 64.1درصد است.
در شهرداری‌ها 15.1درصد، در دادسرا و دادگاه ۸ درصد، در اداره دارایی و مالیات 9.3درصد، در اداره ثبت 5.3درصد و در نیروی انتظامی 10.9درصد از مراجعان با تجربه درخواست رشوه مواجه شده‌اند که از این تعداد در شهرداری 68.1درصد، در دادسرا و دادگاه ۵۴درصد، در اداره دارایی و مالیات 72.3درصد، در اداره ثبت 60.8درصد و در نیروی انتظامی 67.4درصد مراجعان در مواقعی رشوه پرداخت کرده‌اند.
17.2درصد مراجعان به شهرداری‌ها در تهران باتجربه درخواست رشوه مواجه شده‌اند؛ بنابراین هجمه درخواست رشوه در شهرداری‌ها در تهران از بقیه اداره‌ها بیشتر است. دادسراها و دادگاه ۵ درصد، اداره دارایی و مالیات 11.5درصد، اداره ثبت 5.9درصد و نیروی انتظامی 3.6درصد تجربه درخواست رشوه داشته‌اند.
در تهران در شهرداری‌ها 83.3درصد، در دادسرا و دادگاه 71.4درصد، در اداره دارایی و مالیات 73.9درصد، در اداره ثبت ۷۰درصد و در نیروی انتظامی ۱۰۰ درصد در مواجهه با درخواست رشوه از سوی نهادها به پرداخت آن اقدام کرده‌اند.
در تمام موارد شهرداری تهران نسبت به کل کشور وضعیت بدتری دارد. در شهرداری تهران 17.2درصد، در شهرداری‌های کل‌کشور 11.3درصد، در دادسراها و دادگاه‌های کشور 8.9درصد و در دادسراها و دادگاه‌های تهران ۵ درصد درخواست رشوه از سوی کارکنان این دستگاه به مردم صورت گرفته‌است.
حبیب‌زاده با بیان اینکه متأسفانه فساد علت اصلی بی‌انگیزگی است، گفت: کشور ما در مسیر رشد قرار دارد و زیان‌هایی که فساد به ما رسانده موجب به تعویق انداخته شدن پیشرفت می‌شود. او با بیان اینکه یکی از زیان‌های فساد بی‌اعتمادی مردم است، تصریح کرد: در شرایط مناسبی به سر نمی‌بریم و باید بگویم شورای شهر تمام‌قد در برابر فساد ایستاده و سعی دارد شفاف‌سازی را سرلوحه کار خود قرار دهد.
در مبارزه با چنین شرایطی، شورای شهر و شهرداری با هم مبارزه با فساد را سرلوحه کار خود قرار دادند و ایجاد خزانه متمرکز توانست بخش زیادی از مسائل را حل کند؛ چراکه نبود خزانه متمرکز باعث ترویج فساد شده بود. همچنین انتشار قراردادهای بالای یک‌میلیارد تومان در «سامانه شفاف‌سازی» سبب شد که قیمت تمام‌شده پروژه‌ها کاهش و رقابت افزایش یابد. در این زمینه، یکی از موضوعات مهم در شورای شهر پنجم تعیین‌تکلیف املاک بود.
به گفته حبیب‌زاده؛ براساس آخرین آمارها 1300ملک شناسایی شده که در اختیار افراد حقیقی و حقوقی است که متراژهای متفاوتی نیز دارد. اجازه بدهید همه ابعاد آن بررسی شود تا نسبت به رسانه‌ای کردن آن اقدام کنیم. با روشن شدن همه ابعاد موضوع واگذاری 1300ملک، شورای شهر تک به تک موضوعات را تعیین تکلیف می‌کند.
- مردم خواهان عمل و اجرا هستند
یکی از مهم‌ترین نهادهای شهرداری تهران برای مبارزه با پدیده رانت و تخلف در مدیریت شهری، بدون شک سازمان بازرسی شهرداری تهران است. محمدجواد شیرازی، رئیس سابق سازمان بازرسی شهرداری تهران، در نشست اخیر از ارسال پرونده تخلفات شهرداری تهران به شورای‌عالی امنیت ملی خبر داد. شیرازی طی سخنانی درخواست کرد که مباحث آکادمیک در حوزه مبارزه با فساد دنبال شود اما آنچه مهم است اینکه مردم خواهان عمل و اجرا هستند؛
«باید با مردم صادق بود. 4دهه است که در مورد مبارزه با فساد صحبت می‌شود و 18سال است که از فرمان 8ماده‌ای مبارزه با فساد می‌گذرد اما چرا فساد روی زمین مانده و با آن مبارزه نمی‌شود.» شیرازی در این خصوص گفت: شهرداری تهران با پدیده عجیب و وحشتناکی به نام شهر‌فروشی مواجه است. چرا سؤال نمی‌پرسید که چرا شهرداری اینگونه است و باید بگویم که بازرسان ما 1117برج پیدا کردند که بالای 10هزار متر تخلف داشته یا مسببان نابودی هکتارها باغ، چه کسانی بودند؟
- کاهش 10درصدی تخلفات
آمارها نشان می‌دهد که میزان رشوه در شهرداری تهران 10درصد کاهش یافته است. اما جای سؤال است که چگونه این اتفاق افتاده و باید بگویم یکی از دلایل آن اقدام به‌هنگام در برخورد با بازرسان در سازمان بازرسی بود؛ چراکه هیچ متخلفی در سازمان بازرسی در امان نبود و از کوچک‌ترین تخلف گذشت نمی‌کردند. رئیس سابق سازمان بازرسی شهرداری تهران با بیان اینکه دستورالعملی مصوب کردیم که همه در شهرداری از پذیرفتن هرگونه سفارشی منع شده بودند، گفت: یکی از آفت‌های ما وجود همین توصیه‌کنندگان است.
- 3دشمن بزرگ پایتخت
رئیس سابق سازمان بازرسی شهرداری تهران در بخش دیگری از سخنانش از 3دشمن بزرگ تهران در این عرصه نام برد؛ قانون‌گریزان، قانون‌فروشان و توصیه‌کنندگان. در تهران طی سال‌های اخیر برخی ساخت‌وسازها سند ملکی نداشته و این توسط قانون‌گریزان انجام شده بود و در شهرداری با قانون‌فروشان نیز مواجه هستیم که عناصر ناسالم در لایه‌های مدیریت شهری هستند و پیوند قانون‌گریز و قانون‌فروش سبب شد که این بلا بر سر شهر بیاید و حالا وظیفه دستگاه‌های نظارتی این است که با این افراد برخورد کنند.
- نتایج نگران‌کننده یک پیمایش کشوری درباره رشوه
نتایج پیمایشی که در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران صورت گرفته درخصوص وضعیت فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی و درخواست رشوه نشان می‌دهد که وضعیت شهرداری تهران در دریافت رشوه نسبت به کل کشور بدتر است. این پیمایش از ۸۲ هزار و ۵۰۰ نفر در ۴۲۶ شهر صورت گرفته و از آنها پرسیده شده که آیا از شما درخواست رشوه شده؟ آیا شما به این درخواست رشوه پاسخ مثبت داده‌اید یا خیر؟
از شهرداری 12.6درصد، از دادسرا و دادگاه‌ها 7.2درصد، از اداره دارایی و مالیات 1.7درصد، از اداره ثبت 3.6درصد و از نیروی انتظامی درخواست 9.5درصد رشوه شده که از این تعداد در شهرداری63.8درصد رشوه را پرداخت کرده‌اند و این رقم در دادسرا و دادگاه 66.1درصد در اداره دارایی و مالیات 65.9درصد، در اداره ثبت 57.5درصد و در نیروی انتظامی 64.1درصد است.
در شهرداری‌ها 15.1درصد، در دادسرا و دادگاه ۸ درصد، در اداره دارایی و مالیات 9.3درصد، در اداره ثبت 5.3درصد و در نیروی انتظامی 10.9درصد از مراجعان با تجربه درخواست رشوه مواجه شده‌اند که از این تعداد در شهرداری 68.1درصد، در دادسرا و دادگاه ۵۴درصد، در اداره دارایی و مالیات 72.3درصد، در اداره ثبت 60.8درصد و در نیروی انتظامی 67.4درصد مراجعان در مواقعی رشوه پرداخت کرده‌اند.
17.2درصد مراجعان به شهرداری‌ها در تهران باتجربه درخواست رشوه مواجه شده‌اند؛ بنابراین هجمه درخواست رشوه در شهرداری‌ها در تهران از بقیه اداره‌ها بیشتر است. دادسراها و دادگاه ۵ درصد، اداره دارایی و مالیات 11.5درصد، اداره ثبت 5.9درصد و نیروی انتظامی 3.6درصد تجربه درخواست رشوه داشته‌اند.
در تهران در شهرداری‌ها 83.3درصد، در دادسرا و دادگاه 71.4درصد، در اداره دارایی و مالیات 73.9درصد، در اداره ثبت ۷۰درصد و در نیروی انتظامی ۱۰۰ درصد در مواجهه با درخواست رشوه از سوی نهادها به پرداخت آن اقدام کرده‌اند.
در تمام موارد شهرداری تهران نسبت به کل کشور وضعیت بدتری دارد. در شهرداری تهران 17.2درصد، در شهرداری‌های کل‌کشور 11.3درصد، در دادسراها و دادگاه‌های کشور 8.9درصد و در دادسراها و دادگاه‌های تهران ۵ درصد درخواست رشوه از سوی کارکنان این دستگاه به مردم صورت گرفته‌است.