مرحوم علی حاتمی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، 3 فیلم سینمایی 70 تا 90 دقیقهای تحت عناوین «امیرکبیر»، «ملیجک» و «میرزا رضای کرمانی» از 13 قسمت سریال مونتاژ کرد که 2 قسمت «امیرکبیر» و «میرزا رضای کرمانی» در سالهای 58 و 59 از شبکه اول پخش شد. اما در سلطان صاحبقران در واقع حاتمی زبان تازه ای برای دیالوگ نویسی ابداع کرد که نه محاوره ای بود و نه کاملا به لحن رایج آثار تاریخی شبیه بهنظر می رسید.
خودش در گفتوگویی عنوان کرده بود که با استفاده از نمایشنامهها و روزنامه های موجود تلاش کرده، یک زبان بسازد و چون این زبان به این صورت ساخته شده، بوی واقعیت می دهد و بنابراین پذیرفتنی است.
حاتمی در همان گفتوگو درباره طریق رسیدن به این نوع زبان گفته بود:سعی کردم اول نثر دوران قاجار را بشناسم. نامه هایی به دستم رسید که در آن زمان نوشته شده بود. درست است که آدم چیزی را که در نامه می نویسد، در زبان محاوره به کار نمیبرد، اما به هر حال میتواند زمینه کار قرار بگیرد. ضمنا بد نیست که زبان دربار کمی رسمیتر و بهاصطلاح کتابی باشد. این را هم تا اندازه ای رعایت کردم.
به این ترتیب از این نامهها بهعنوان مواد اصلی کار استفاده بردم. یعنی در بعضی جاها که اشخاص باهم صحبت می کردند، از خود متن نامهها استفاده کردم، ولی باز به مشکلی برخورد کردم که عبارت های دستخط ها جنبه دیالوگ نداردو در دهان هنرپیشه نمی گردد و این بود که مجبور شدم در آنها هم دست ببرم و تغییرشان دهم. به این ترتیب نثری پیدا کردم که ممکن است زیاد هم به دوره قاجار ارتباط نداشته باشد ولی نمایش است و همراه با داستان مسائل آدمها پیش می رود... .
در ساختار این بیان سینمایی است که حاتمی یک معترض تاریخ سیاسی این سرزمین جلوه می کند. به جز صحنه هایی که تدارک 50سال سلطنت ناصرالدینشاه رانشان می داد (نکته جالب اینکه در آن روزها و سال1355که رژیم شاه آن را به سال 2535 شاهنشاهی تغییر داده بود، جشن های بزرگداشت 50 سالگی سلطنت پهلوی برپا بود!) و حاتمی در آنها به خوبی فساد درون دربار و وابستگی هریک از وزراء و درباریان به یکی از قدرت های خارجی را به رخ می کشد، سخنان تکان دهنده و غریبی از قول میرزا رضا در دادگاه بازگو می شود از جمله وقتی نظم الدوله از میرزا رضا میپرسد که:چه شد که به خیال قتل کامران میرزا نیفتادید و دست به این کار بزرگ زدیدو گله ای را بی چوپان کردید؟ پاسخ او اشاره به استثمار در حکومتهای استبدادی سلطنتی است:...آخر این گله های گوسفند شما، مرتع لازم دارند که چرا کنند تا شیرشان زیاد شود که هم به بچه های خود بدهند و هم شما بدوشید، نه اینکه متصل تا شیر دارند بدوشید، شیر که ندارند گوشت تنشان را ببرید.