توجه به پدیده مهاجرت بدان معنا نیست که جلوی مهاجرت دانشجویان به خارج گرفته شود. تعامل و حضور دانشجویان برای تحصیل در خارج از کشور باید وجود داشته باشد؛ زیرا سیستم آموزشوپرورش نمیتواند بدون تبادل در حوزه بینالملل به پیشرفت و نتیجه مطلوب دست یابد.
نمیشود سیستم آموزشی کشورمان تبادل با خارج نداشته باشد. باید تبادل وجود داشته باشد و حتی آن را توسعه دهیم. باید شرایطی باشد که بچههای دانشجوی ما به کشور بیایند و بروند.
اما اقدام اصلی در این راستا، بهکار بستن سیاستهای جذب و ماندگاری مهاجران ایرانی مقیم خارج کشور است.اگر زیستبوم مساعد کارآفرینی و نوآوری نخبگان و تحصیلکردگان ایرانی غیرمقیم فراهم شود، انگیزه آنان برای بازگشت و ماندگاری در کشور فراهم میشود.
برای تحقق سیاستهای جذب و بازگشت نخبگان، باید در مهمترین گام محیط کسبوکار بهبود یابد. در محیط مساعد برای کسب و کار خلاق و دانشبنیان، اقتصاد به جای تکیه به منابع خام و زیرزمینی، بر خلاقیت و نوآوری نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده استوار است.
اکنون ما بیش از ۳هزار و ۵۰۰شرکت دانشبنیان داریم. سال گذشته فروش این شرکتها ۴۰ هزار میلیارد تومان بوده است. اخیرا میزان وامدهی بانکها به این شرکتها به ۴۰۰ میلیارد تومان در ماه رسیده است. تعداد بسیار زیادی از استارتاپهای ما هفتهای ۱۰ درصد رشد میکنند.
بهترین زمینه جذب نخبههای ما چه در داخل و چه در خارج استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان است. بنابراین باید زمینههای مساعد شدن این زیرساخت و هموار شدن راه بازگشت نخبگان برای کارآفرینی فراهم شود. مهمترین زمینه بازگشت ایرانیان تحصیلکرده و غیرمقیم انگیزه و اشتیاق برای ایجاد یک کسب و کار خلاق است.
قطعاً انگیزههای مادی زمینهساز بازگشت و ماندگاری نخبگان و تحصیلکردگان ایرانی نیست و درصورتیکه بستر مساعد کسب و کار آنان فراهم شود، ترجیح میدهند به کشور خود بازگردند. فعالیت در محیط کسبوکار است که آنها را مشتاق به بازگشت میکند. هدفگذاری اصلی بنیاد ملی نخبگان در چند سال اخیر، جذب و بازگشت این افراد بوده است.
در 2سال اخیر دانشجویان مشغول به تحصیل در 100دانشگاه برتر دنیا حمایت شدهاند و تلاش میکنیم با ایجاد زیستبوم مساعد کسب و کار زمینه ماندگاری آنان در کشور و بهرهمندی از توانمندیهای خلاقانه آنان را فراهم کنیم.