ترجمه زهرا صدری: خاویر سولانا، معتقد است، اروپا طاقت درگیری و بی ثباتی دیگری را ندارد. از این رو اتحادیه اروپا و آمریکا، مشوقانه در پی حل مسئله کوزوو از طریق استقلال استان صربستان هستند.

اما با این نظر  همه 27 کشور عضو اتحادیه اروپا موافق نیستند. قبرس، مقدونیه ، اتریش و ... معتقدند استقلال کوزوو موج جدیدی از جدایی طلبی را در قلمرو اتحادیه اروپا دامن می‌زند.

روسیه هم معتقد است آمریکا و اتحادیه اروپا در صددند با به رسمیت شناختن استقلال کوزوو، ‌نقشه اروپا را بار دیگر ترسیم کنند. همچنین روسیه بر این اعتقاد است  که هدف از این اقدام دامن زدن به جدایی طلبی در قلمرو فدراسیون روسیه است و چچن اولین گزینه خواهد بود.

سال 2008 از اهمیت بالایی برای کشورهای حوزه بالکان به ویژه کوزوو، صربستان، مقدونیه و بوسنی و هرزگوین برخوردار است. جامعه بین‌المللی ضمن معلق نگه داشتن اوضاع در این کشورها، امتیازهای ناحقی را برای بازنده‌های بازی کوزوو درنظر گرفته و از این طریق به‌دنبال آرام کردن آنهاست.

ثبات سیاسی و امنیتی در منطقه بالکان در سال 2008 وابسته به نتیجه جدایی کوزوو از صربستان است. پیشتر رهبران  آلبانیایی تبار از اعلام استقلال در ماه فوریه خبر داده بودند. جامعه بین‌المللی از نزدیک تحولات دیگر کشورهای منطقه را زیر نظر دارد.

 اعلام استقلال یک جانبه از سوی کوزوو و واکنش صربستان، تأثیر زیادی بر مقدونیه و
 بوسنی و هرزگوین خواهد داشت که این مسئله به مهم‌ترین نگرانی جامعه بین‌المللی تبدیل شده است. رهبران جامعه بین‌المللی به‌دنبال کسب آمادگی جهت مقابله با ناآرامی‌ها و کنترل اوضاع در پی اعلام استقلال یک جانبه از سوی کوزوو هستند.

در همین راستا، نیروهای بین‌المللی در حال افزایش توان ارتش و تقویت پلیس هستند تا بتوانند با شورش‌های احتمالی جنوب مقدونیه، جنوب صربستان و بوسنی مقابله کنند.

هر تصمیمی که درباره کوزوو اتخاذ شود، نارضایتی و اعتراض‌هایی را به‌دنبال خواهد داشت. جامعه بین‌المللی امیدوار است که به کمک نیروهای فعلی خود (تحت عنوان نیروهای کوزوو و مأموریت سازمان ملل در کوزوو) بتوانند اوضاع را تحت کنترل قرار دهند.

سناریوهای احتمالی

درصورتی که رهبران آلبانیایی‌تبار کوزوو به وعده‌های خود عمل کرده و در ماه فوریه اعلام استقلال یک جانبه کنند، احتمال وقوع چند سناریو وجود دارد.

 این اقدام رهبران آلبانیایی تا حد زیادی به میزان حمایت‌های قدرت‌های غربی وابسته است. اول از همه اغلب صرب‌هایی که ساکن شمال کوزوو هستند این اعلام استقلال را رد کرده و خواستار جدایی از کوزوو و پیوستن به صربستان می‌شوند. منطقه صرب نشین کوزوو همچنان از لحاظ سیاسی و اقتصادی وابسته به صربستان است.

با هدف افزایش خدمات بلگراد به صرب‌ها، در 11 دسامبر 2007 کشور صربستان اقدام به ایجاد یک اداره دولتی در منطقه جدا شده از میتروویکا کرد. این اقدام با انتقاد سازمان ملل روبه‌رو شد و سازمان ملل آن را تحریک عمدی قلمداد کرد.

آلبانیایی‌‌های جنوب صربستان هشدار دادند که درصورت اعلام خودمختاری صرب‌های کوزوو، آلبانیایی تبارهای این منطقه هم برای دستیابی به یک هویت مستقل تلاش خواهند کرد.

مورد بعدی مقدونیه است که 25 درصد از جمعیت آن آلبانیایی هستند. رهبران تندروی آنها اعلام کرده‌اند که درصورت تحقق این مسئله (اعلام استقلال کوزوو) با هدف پیوستن به کوزوو و جدایی از مقدونیه، دست به شورش خواهند زد. البته این اقدام از طرف رهبران سیاسی آلبانیایی در دولت، مورد حمایت قرار نگرفته است.

از نوامبر 2007 گروه‌های شبه نظامی مقدونیه تهدید کردند که شورش‌های سال 2001 را دوباره آغاز می‌کنند. این گروه که مورد حمایت ارتش ملی آلبانی است، در کوزوو و مقدونیه نیز فعال بوده و در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.

تجزیه طلبان مقدونیه، وضعیت جداسازی کوزوو را از نزدیک زیر نظر دارند و صرف‌نظر از پیامدهای آن، مقدونیه را با بی‌ثباتی سیاسی و امنیتی مواجه خواهند کرد.

و در آخر جدایی کوزوو تأثیرات جدی بر بوسنی و هرزگوین خواهد داشت و عواقب خطرناکی را برای تمامیت ارضی این کشور به همراه دارد. واکنش صرب‌ها در مقابل استقلال یک جانبه کوزوو همچنان نامشخص است.

بلگراد بر عدم برخورد نظامی با این مسئله تأکید کرده بود. اما تهدید کرده که در اقتصاد نفوذ خواهد کرد و تردد به کوزوو را ممنوع خواهد  کرد. همچنین اقداماتی نظیر قطع خدمات مخابرات و برق می‌تواند این ایالت را برای مدتی فلج کند.

اینکه رهبران آلبانیایی کوزوو تا چه حد روی اعلام استقلال یک جانبه پافشاری کنند، وابسته به میزان حمایت قدرت‌های غربی از این اقدام است. پیش‌بینی می‌شود که اتحادیه اروپا به همراه آمریکا جزء اولین مقاماتی باشند که استقلال کوزوو را به رسمیت بشناسند.

تاکنون صربستان اعلام کرده  در مقابل کشورهایی که استقلال کوزوو را به رسمیت بشناسند، چه واکنشی نشان خواهد داد. اما بلگراد تصمیم دارد که ضمن قطع روابط دیپلماتیک، سفیران خود را از این کشورها فرا بخواند. آغاز تحریم‌های تجاری، تأثیر منفی بر اقتصاد صربستان خواهد داشت.هرچند که همه نامزدها تفکر واحدی دارند و معتقدند که کوزوو قسمت جدایی ناپذیر صربستان است اما در حال حاضر، کوزوو به انتخابات ریاست‌جمهوری صربستان در 20 ژانویه چشم دوخته است.

موضع گیری روسیه در موفقیت احتمالی به رسمیت شناخته شدن بین‌المللی کوزوو، تأثیر مهمی دارد. پیش‌بینی می‌شود که روسیه نسبت به برگزاری مذاکرات بین بلگراد و پرشتینا پافشاری کند.

اما آمریکا، انگلستان و فرانسه مخالف برگزاری این مذاکرات هستند. زیرا تا به حال کلیه نشست‌های آنها برای دستیابی به یک راه حل مناسب و جلب رضایت طرفین، بی‌نتیجه مانده است.

با توجه به وضعیت ناپایدار سیاست و امنیت در صربستان و بوسنی و هرزگوین، به‌نظر می‌رسد اتحادیه اروپا در سال 2008 تلاش‌های خود را برای نزدیکی 2 کشور و با هدف حفظ یکپارچگی ادامه خواهد داد.

isn.ethz.ch
اول ژانویه 2008

برچسب‌ها