دیروز خیابان‌های لندن پر از تصاویر دونالد ترامپ و پلاکاردهایی بود که نه برای خوشامدگویی به او، بلکه در اعتراض به حضورش در این شهر روی دست مردم قرار گرفته بودند. پایتخت‌نشینان انگلیسی از سال گذشته، یعنی زمانی که دولت این کشور از رئیس‌جمهور آمریکا برای سفر به لندن دعوت کرد، صدای اعتراض‌شان را بلند کردند.
آنها در طوماری که به امضای بیش از 2میلیون نفر رسید، از دولت انگلیس خواستند برنامه سفر ترامپ به لندن را لغو کند اما دولت ترزا می بدون توجه به خواست مردم، روز پنجشنبه برای ترامپ و همسرش فرش قرمز را پهن کرد. رئیس‌جمهور آمریکا که پس از پایان نشست‌های پرتنش با سران کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بروکسل را به مقصد لندن ترک کرده بود، اما همان ابتدای کار استقبال ویژه دولت انگلیس را با موضعگیری‌های تند و عجیبش پاسخ داد؛
استقبالی که در میان برنامه‌های استقبال دولت انگلیس از سران دیگر کشورها کم‌نظیر بود. ترامپ در گفتوگو با روزنامه «سان» چاپ لندن، بی‌پرده میزبانش ترزا می را مورد انتقاد قرار داد و گفت که برنامه خانم می برای «خروج نرم» از اتحادیه اروپا، شانس امضای توافق تجارت آزاد میان آمریکا و انگلیس را «می‌کشد».
ترامپ در توضیح سخنان خود گفت: «اگر برنامه جدید ترزا می اجرایی شود، مثل این است که آمریکا برای تجارت با انگلیس باز هم باید با اتحادیه اروپا روبه‌رو شود و این شدنی نیست؛ ما به اندازه کافی با اتحادیه اروپا مشکل داریم.» کابینه ترزا می جمعه هفته گذشته به پیشنهاد او تصمیم گرفت که در روند خروج از اتحادیه اروپا یا همان برگزیت، در برابر اروپایی‌ها انعطاف بیشتری نشان دهد تا مذاکراتی که طی 2سال گذشته بی‌نتیجه مانده به سرانجام برسد.
این تغییر رویکرد ترزا می، چرخش از «خروج سخت» به «خروج نرم» خوانده می‌شود؛ موضوعی که با اعتراض وزرای برگزیت و خارجه انگلیس روبه‌رو شد و استعفای آنها را به‌دنبال داشت. ترامپ به طعنه به مذاکراتش با ترزا می هم اشاره کرد و گفت: «به می گفتم که چطور این کار را انجام دهد اما گویا او گوش نداد و راه دیگری را در پیش گرفت.» سخنان ترامپ درباره برنامه جدید ترزا می در مذاکرات برگزیت ضربه‌ای به اعتبار سیاسی او در داخل انگلیس تلقی شده است.
خانم می از سوی برخی هم‌حزبی‌ها و همچنین مخالفان سرسختش در حزب کارگر به‌شدت به‌خاطر عدم‌موفقیت در مذاکرات با اتحادیه اروپا تحت فشار است و قرارداد تجارت آزاد با آمریکا یکی از امیدهای او برای دوره بعد از خروج از اتحادیه اروپا بود. ترامپ البته به این بسنده نکرد و از رقیب خانم می در حزب محافظه‌کار هم حمایت کرد.
او در پاسخ به یکی از سؤال‌های روزنامه سان، ابتدا ابراز امیدواری کرد که بوریس جانسون، وزیر خارجه مستعفی ترزا می، بار دیگر به کابینه باز‌گردد. ترامپ علاوه بر این گفت: «بوریس جانسون آدم بسیار باهوشی است؛ من فکر می‌کنم او هرچیزی را که لازم است دارد. فقط می‌گویم رفتارش به‌گونه‌ای است که نشان می‌دهد می‌تواند نخست‌وزیر بزرگی شود.»
- اعتراض انگلیسی‌ها به سفر ترامپ
اما آن سوی دیوارهای بلند کاخ بلنهایم، صدای اعتراض‌های مخالفان سفر ترامپ به انگلیس بلند بود. نهادهای امنیتی انگلیس که اعتراض‌های گسترده علیه حضور ترامپ در لندن را پیش‌بینی می‌کردند، تلاش کردند تمامی دیدارهای او را خارج از لندن برگزار کنند و شعاع محدوده امنیتی اطراف محل دیدارها را گسترش دهند.
ده‌ها هزار نفر از معترضان طی روز پنجشنبه و جمعه در مرکز شهر لندن و همچنین در اطراف سفارت آمریکا حضور پیدا کردند تا مخالفت خود را با سفر ترامپ به پایتخت انگلیس اعلام کنند. معترضان دیروز نیز ضمن ادامه تجمع‌های خود، یک بادکنک 6متری زرد‌رنگ که نوزادی را با پوشک و با شمایل شبیه ترامپ در حال فریاد زدن نشان می‌دهد، در مرکز لندن و در اطراف ساختمان‌های پارلمان به پرواز درآوردند.
مخالفت‌ها با سفر ترامپ به لندن از سال گذشته و زمانی آغاز شد که او طی سخنانی علیه مهاجران و مسلمانان، واکنش‌های بسیاری از مردم در کشورهای جهان را برانگیخت. انگلیسی‌ها دست به راهپیمایی‌های گسترده زدند و از دولت خواستند دعوتش از ترامپ برای سفر به لندن را پس بگیرد. صادق خان، شهردار لندن، نیز که خود یک مهاجر پاکستانی‌تبار است، به صف مخالفان پیوست و به‌طور علنی با سفر ترامپ به این شهر مخالفت کرد.
همین موضوع باعث شد تا ترامپ در گفتوگو با روزنامه سان بار دیگر بر سیاست‌های ضدمهاجرتی خود تأکید کند و مهاجرت به اروپا را عامل ناامنی اروپا بداند. او البته تلاش کرد از صادق‌خان هم انتقام بگیرد و حضور او در شهرداری لندن را غیرموفق دانست. ترامپ گفت: «من فکر می‌کنم او موفق نبوده و در زمینه کاهش جرم و تروریسم خیلی بد عمل کرده؛ عملکرد او وحشتناک است.»
- نشست ناتو؛ صحنه بروز اختلافات
حضور دو‌روزه دونالد ترامپ در لندن، برای این شهر همچون زلزله بود. او اما پیش از لندن، بروکسل را به لرزه در آورده بود. سران ناتو در نشست سالانه خود طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه به‌خاطر حضور دونالد ترامپ با چالشی روبه‌رو شده بودند که طی 7دهه‌ای که از زمان تاسیس این سازمان می‌گذرد، بی‌سابقه بوده است.
به گفته بسیاری از تحلیلگران، ناتو هیچ‌گاه تا به این حد دچار اختلاف و شکاف نبوده است. رئیس‌جمهور آمریکا مخالف پرداخت بودجه دفاعی بالا از سوی کشورش برای تأمین هزینه‌های دفاعی ناتو است و از ابتدای حضورش در کاخ سفید متحدانش در اروپا و همچنین کانادا را تحت فشار قرار داده که بودجه بیشتری را صرف هزینه‌های دفاعی ناتو کنند. او از اعضای ناتو خواست همچون آمریکا 4درصد تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه‌های ناتو کنند؛
خواسته‌ای که با پاسخ منفی اعضای ناتو مواجه شد. ترامپ پس از نشست‌های پرتنش دوجانبه و چندجانبه با دیگر سران کشورهای عضو ناتو در نشست خبری پایان سفر خود به خبرنگاران گفت که «خیلی، خیلی» خوشحال است؛ چراکه اعضای ناتو پذیرفته‌اند بودجه دفاعی‌شان را به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش دهند.
او گفت: «به همین دلیل است که آمریکا همچنان به ناتو پایبند می‌ماند و باید بگویم ناتو الان نسبت به 2روز قبل خیلی قوی‌تر است. همه در نشست سران از من تشکر کردند.» امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه اما سخنان ترامپ را تکذیب کرد و گفت: کشورهای عضو هیچ افزایش بودجه‌ای نخواهند داشت. در روز دوم نشست، برخی خبرگزاری‌ها حتی از تهدید ترامپ به خروج آمریکا از ناتو خبر دادند که آن‌هم از سوی مکرون تکذیب شد.
- فرانسه مقابل آمریکا
سفر دونالد ترامپ به اروپا در شرایطی اتفاق افتاده که دو طرف به شکل بی‌سابقه‌ای بر‌سر روابط تجاری خود دچار تنش و بحران شده‌اند. همزمان آمریکا از توافق هسته‌ای قدرت‌های بزرگ با ایران هم خارج شده و تهران را هدف تحریم‌های جدید قرار داده است؛ اقدامی که با اعتراض شدید اروپایی‌ها که طی 2سال گذشته همکاری‌های تجاری خود را با ایران از سر گرفته‌اند روبه‌رو شده است.
دیروز وزیر اقتصاد فرانسه نتیجه مذاکرات با طرف‌های آمریکایی را اعلام کرد و گفت که وزارت خزانه‌داری آمریکا با درخواست فرانسه برای اعطای معافیت به شرکت‌های فرانسوی فعال در ایران مخالفت کرده است. برونو لومر در گفتوگو با روزنامه «لوموند» گفت: «پاسخ‌شان را دریافت کرده‌ایم؛ منفی است.» دولت فرانسه طی هفته‌های اخیر به‌دنبال کسب معافیت برای شرکت‌های فرانسوی فعال در حوزه‌های انرژی، بانکی، دارویی و خودرویی بوده است.
توتال و پژو 2شرکت بزرگ فرانسوی هستند که از آغاز تحریم‌های آمریکا علیه ایران بیشترین ضرر را خواهند کرد. لومر با این حال گفت:«اروپا باید فورا عکس‌العمل نشان دهد و استقلال اقتصادی‌اش را حفظ کند. اروپا باید ابزارهای لازم را برای حفاظت خود از تحریم‌های فرامرزی آمریکا فراهم کند.»
- هلسینکی و نشست با پوتین
ترامپ امروز و فردا را در باشگاه گلفش در اسکاتلند سپری می‌کند. هلسینکی، پایتخت فنلاند، مقصد بعدی سفر اروپایی رئیس‌جمهور آمریکا خواهد بود؛ شهری که روز دوشنبه محل برگزاری دیدار دوجانبه او با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه خواهد بود. این سومین بار است که ترامپ و پوتین با هم دیدار می‌کنند اما دیدارهای قبلی در حاشیه نشست‌های بین‌المللی بوده است. دیدار 2رئیس‌جمهور، پس از دیدار ترامپ و رهبر کره‌شمالی یکی از تاریخی‌ترین دیدارهای سیاسی جهان خواهد بود. هلسینکی ایستگاه بعدی جنجال‌های ترامپ خواهد بود.
- نگاه گاردین به سفر ترامپ
وودرو ویـلسـون، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، 100سال پیش در مسیر رفتن به کنفرانس صلح ورسای به لندن سفر کرد. هدف او برقراری صلح در اروپای جنگ زده بود. آقای ترامپ اما نه با پیام صلح، بلکه با پیام تنش و تفرقه به لندن آمده است. شرم‌آور است که در سال 2017، ترزا می سراسیمه خودش را به واشنگتن رساند تا از ترامپ دعوت کند به انگلیس سفری داشته باشد؛ دعوتی که ترامپ هیچ‌گاه لیاقتش را نداشت.
فهرست اتهام‌های آقای ترامپ طولانی و غیرقابل چشم‌پوشی است. پیش از این هم رؤسای جمهور از آمریکا به لندن سفر کرده‌اند که سیاست‌های مخرب داشته‌اند اما ترامپ متفاوت است. او نسبت به هیچ‌یک از توافقنامه‌های بین‌المللی تعهدی ندارد، حقایق را کتمان می‌کند و حتی ممکن است علیه متحدان آمریکا دست به اقدام بزند؛ مثل آنچه نسبت به کشورهای اروپایی از جمله ما انجام داده است. ترزا می با دعوت از رئیس‌جمهور تندخوی آمریکا، به کشور خودش توهین کرده است؛ دعوت برای سفری که هیچ لزومی نداشت.