رشد روز یکشنبه بازار سهام در نیم قرن گذشته بی‌سابقه ارزیابی می‌شود به‌طوری که دیروز ظرف 4ساعت ارزش سهام شرکت‌های بورس 2.2میلیارد دلار رشد کرد و حجم تقاضا برای خرید سهام نسبت به کفه فروش تا 26برابر افزایش یافت.
به گزارش همشهری، دونالد ترامپ می‌گوید حاضر است با همتای ایرانی خود «بدون هیچ شرطی» دیدار کند.
او که دوشنبه در واشنگتن در یک کنفرانس خبری مشترک با نخست‌وزیر ایتالیا صحبت می‌کرد، گفت: هیچ شرطی وجود ندارد. اگر آنها بخواهند ملاقات کنند، ما هم ملاقات می‌کنیم. این هم برای آمریکا خوب است، هم برای آنها، هم برای ما و هم برای جهان. او در پاسخ به پرسشی درباره شرایطش برای دیدار با مقام‌های ایرانی چندبار تأکید کرد که هیچ شرطی برای چنین دیداری ندارد.
این خبر در کنار پیغام‌ها و رفت‌وآمد‌های دیپلماتیک که از یک‌ماه پیش سرعت گرفته است، از روز شنبه هفته جاری آثار عینی بر بورس گذاشته و ظرف 2روز منجر شده بود که ارزش بورس 2.5میلیارد دلار رشد کند. به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران بورس علائم و سیگنال‌هایی از حصول توافق دریافت کرده‌اند. سوابق تحولات سیاسی در چند دهه گذشته نشان داده است که بازار سهام جلوتر از سایر بازار‌ها و حتی قبل از ظهور علائم اولیه یک خبر آن را رصد می‌کند و به آن واکنش نشان می‌دهد، در نتیجه می‌توان استنباط کرد سرمایه‌گذاران در انتظار یک توافق بزرگ بین ایران و آمریکا نشسته‌اند.
- علائم سیاسی توافق
علائم سیاسی که به بازار سهام پیام‌های مثبت می‌دهند، فقط به سخنان دونالد ترامپ ختم نمی‌شوند. در تحولی دیگر یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان قرار است جمعه هفته جاری به تهران بیاید. سفر بن علوی پس از سفر هفته گذشته او به آمریکا و دیدار با جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا انجام می‌شود. به گمان برخی ناظران این سفرها نشانه این است که عمان بار دیگر کانال میانجیگری خود بین تهران و واشنگتن را فعال کرده و می‌کوشد اختلافات بین تهران و واشنگتن را حل کند.
سلطان‌نشین عمان در جریان مذاکرات پیش از برجام نیز کانال میانجیگری بین تهران و واشنگتن بوده است و برخی رسانه‌های آمریکا از مذاکرات محرمانه بین ایران و آمریکا در زمستان سال1391 در عمان خبر داده‌اند. در همین رابطه دیروز در نخستین واکنش به سخنان ترامپ بلافاصله حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری گفت: احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومت‌ها و بازگشت آمریکا به برجام، هموارکننده مسیر سنگلاخ کنونی است.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هم گام را فراتر گذاشت و گفت: تازمانی که اختلافات ایران و آمریکا در اختیار بازیگران ثالث است و تا زمانی‌که یک خط قرمز ارتباطی میان دو طرف ایجاد نشود، منافع ملی تهران و واشنگتن بازیچه دیگرانی خواهد بود که از تصاعد بحران میان این دو قدرت منطقه‌ای و جهانی سود می‌برند. ساعاتی بعد، پس از این سخنان نایب‌رئیس اتاق بازرگانی هم گفت: پیشنهاد ملاقات و مذاکره ترامپ احتمالا تأثیر مثبت بر بازار خواهد داشت. واکنش و پاسخ مدبرانه روحانی هم موجب کاهش و کنترل التهابات بازار می‌شود.
- واکنش بورس به علائم سیاسی
این تحولات سیاسی در کنار علائم سیاسی دیگر دیروز اثر بسیار بزرگی بر بورس گذاشت و به بی‌سابقه‌ترین رشد در تاریخ 50ساله بازار سهام منجر شد. در مبادلات روز سه‌شنبه ظرف 4ساعت 2.2میلیارد دلار به ارزش بازار سهام اضافه شد و ارزش کل بورس و فرابورس از 51.6میلیارد دلار (516هزارو 600میلیارد تومان) به 53.8میلیارد دلار (538هزارو 500)رسید. در این مدت اتفاقی در بازار سهام افتاد که این اتفاق هم در تاریخ بورس بی‌سابقه بود.
در مبادلات دیروز حجم تقاضای ثبت‌شده برای خرید سهام به 26برابر حجم تقاضا برای فروش سهام رسید. این اطلاعات نشان می‌دهد در مبادلات دیروز سرمایه‌گذاران متقاضی خرید 451میلیارد و 800میلیون تومان سهام بودند درحالی‌که حجم سهامی که توسط عرضه‌کننده‌ها برای فروش ارائه شده بود 17میلیاردو 600میلیون تومان بود. همه این اتفاق‌ها ظرف چند ساعت افتاد و به‌دلیل بالابودن حجم تقاضا نسبت به عرضه شاخص بورس تهران هم به‌عنوان مهم‌ترین مولفه بازار سهام یک رکورد تاریخی دیگر ثبت کرد و جمعا 3.8درصد رشد کرد.
- ارزش بازار سرمایه در مرز 700هزار میلیارد تومان
با رشد قیمت سهام شرکت‌های بورس در مبادلات روز گذشته که بالغ بر 2.2میلیارد دلار به قیمت سهام شرکت‌ها اضافه شد ارزش کل بازار سرمایه با احتساب ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری به مرز 700هزار میلیارد تومان رسید. دیروز ارزش کل بورس تهران 19هزار میلیارد تومان و ارزش کل فرابورس 3100میلیارد تومان افزایش یافت. به این ترتیب در پایان مبادلات دیروز ارزش کل بورس تهران به 463هزار میلیارد تومان و ارزش کل فرابورس به 75هزارو 500میلیارد تومان رسید. به این ترتیب با اضافه کردن مقدار کل ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان مبادلات روز گذشته ارزش کل بازار سرمایه به 683هزار میلیارد تومان رسید.
- رشد سریع تقاضای خرید
در مبادلات دیروز برای نخستین بار در طول تاریخ بورس تهران که به‌نظر می‌رسد در تاریخ بورس‌های جهان هم بی‌سابقه است مقدار تقاضا برای خرید سهام به قدری رشد کرد که سرمایه‌گذاران به‌ویژه سهامداران حرفه‌ای را که سابقه چندین دهه حضور در بازار سهام دارند شوکه کرد.
در مبادلات روز گذشته حجم تقاضا برای خرید 26برابر بیشتر از حجم تقاضا برای فروش سهام بود. دیروز کسی حاضر به فروش سهامش نبود و در مقابل فوج زیادی از سرمایه‌گذاران عطش سیری‌ناپذیری برای خرید سهام داشتند. از نظر اقتصاد سیاسی با توجه به اینکه ریسک سرمایه‌گذاری در بورس بالاتر از همه بازار‌هاست افزایش تقاضا برای خرید سهام به‌معنای این است که ریسک سیاسی کاهش پیدا کرده ،
زیرا بیشترین بازاری که از تحولات سیاسی اثر مثبت یا منفی می‌پذیرد سهام و شاخص بورس است و زمانی که سرمایه‌گذاران به این نتیجه می‌رسند که ریسک‌ها کاهش پیدا کرده است تمایلشان برای خرید سهام افزایش می‌یابد. از این منظر بازار سهام پیش از همه بازار‌ها نسبت به تحولات سیاسی واکنش نشان می‌هد و تقریبا زمانی که کسی از وقوع رویداد‌های سیاسی باخبر نیست سرمایه‌گذاران از طریق دریافت اطلاعات منتشر نشده دست به سرمایه‌گذاری می‌زنند؛ به همین دلیل است که از شاخص‌های بورس‌های جهان به‌عنوان بزرگ‌ترین پیشگو‌های سیاسی و اقتصادی در جهان یاد می‌شود.
در چنین شرایطی در مبادلات روز گذشته سرمایه‌گذاران با استدلال کاهش ریسک‌های سیاسی صف‌های سنگینی برای خرید سهام تشکیل دادند؛ به‌طوری که حجم تقاضا بر خرید سهام شرکت‌های حاضر در گروه محصولات شیمیایی 432میلیون سهم بود؛ درحالی‌که فقط 1.1میلیون سهم را فروشنده‌ها برای فروش عرضه کرده بودند.
همین شرایط بر بسیاری از صنایع حاکم بود؛ به‌طوری که مقدار تقاضا برای خرید سهام شرکت‌های حاضر در گروه فلزات اساسی هم در ساعت‌های میانی معاملات به 227.5میلیون سهم رسیده بود؛ درحالی‌که فقط 737هزار سهم سایر سرمایه‌گذاران برای عرضه روی میز قرار گرفته بود.
این رویه موجب شد در پایان مبادلات دیروز مقدار کل تقاضا برای خرید سهام به یک میلیارد و 260میلیون سهم برسد؛ درحالی‌که فقط 63میلیون سهم برای فروش وجود داشت. از نظر علم اقتصاد زمانی که مقدار تقاضا در برابر عرضه یک محصول افزایش می‌یابد قیمت‌ها رشد می‌کند و زمانی که مقدار عرضه در مقابل تقاضا رشد می‌کند قیمت‌ها با کاهش مواجه می‌شوند.