آتش‌سوزی‌های گسترده در کالیفرنیا و یونان، موج گرما در اروپای شمالی، خشکسالی در بریتانیا و اسکاندیناوی و گرمای کشنده در ژاپن و کانادا، همگی پدیده‌هایی هستند که مدت‌هاست دانشمندان درباره‌شان هشدار داده‌اند و حالا، موعد حساب پس دادن رسیده است.
دانشمندان، معتقدند: شرایطی که میلیاردها انسان حالا در نیمکره‌شمالی تجربه می‌کنند، نتیجه سال‌ها بی‌توجهی به محیط‌زیست و افزایش چشمگیر گرمایش جهانی است.تابستانی که در آن هستیم، به‌صورت ویژه بازتابی از نگرانی‌های دانشمندان به شمار می‌رود. فقط کافی است به این رکوردهای نگران‌کننده که در همین هفته‌ها ثبت شده دقت کنیم:
51.3درجه، گرم‌ترین دمای ثبت‌شده در آفریقا در الجزایر
41.1درجه بالاترین دمای ثبت‌شده در تاریخ ژاپن در نزدیکی توکیو
42.6درجه کمینه گرم‌ترین دمای ثبت شده شب‌هنگام دنیا در عمان
و البته اوضاع در سرزمین‌هایی که به‌صورت تاریخی با گرما بیگانه هستند هم ناامیدکننده است: بیشتر سرزمین‌های اروپای شمالی یک خشکسالی مداوم را تجربه می‌کنند و ماه‌هاست که شاهد بارش باران نبوده‌اند. این خشکسالی باعث شده سرزمین‌های سبز و مخملین بریتانیا و کشورهایی مانند دانمارک و سوئد به رنگ قهوه‌ای و زرد درآیند و این تازه بخش بی‌خطر این تابستان بوده است. آتش در نزدیکی قطب شمال در سوئد، دنیا را غافلگیر کرده است و آتش‌سوزی گسترده در یونان بعد از زمستان و بهاری خشک و گرم، جان ده‌ها نفر را گرفت.
- چرا این تابستان اینقدر داغ است؟
دلیل پیدایش چنین شرایطی در اروپا، ایستایی خارق‌العاده جت استریم (رودباد) است. این کانال عظیم جریان هوایی، اینطور کار می‌کند که هوای خنک روی اقیانوس اطلس را به تمام قاره اروپا منتقل می‌کند. اما امسال، نزدیک 2ماه است که چنین اتفاقی نیفتاده. دلیل ایستایی جت استریم در نیمکره‌شمالی، مستقیما به گرمایش جهانی ارتباط دارد. یا به‌عبارت دقیق‌تر، به گرمایش سریع قطب شمال و در نتیجه، از دست رفتن یخچال‌های بزرگ این منطقه. پس به سادگی می‌توان گفت شرایط فعلی در نیمکره‌شمالی، پیامد تغییرات اقلیمی است.
- چهره خشن تغییرات اقلیمی
برای انسان‌های عادی، این شرایط کاملا عجیب و غافلگیرکننده است اما دانشمندان مدت‌هاست که بروز چنین شرایطی را پیش‌بینی کرده‌اند. براساس تحقیقات آنها، از مدت‌ها پیش مشخص بود که تغییرات اقلیمی باعث بروز پدیده‌های خشن آب و هوایی خواهد شد. دانشمندان در تحقیقاتی که درباره موج گرما در نیمکره‌شمالی داشته‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که تغییرات اقلیمی بازه زمانی‌ای را که انتظار می‌رفت نیمکره‌شمالی در آن به اوج گرما برسد عملا دوبرابر کرده است.
پروفسور مایکان مان از دانشگاه پن و یکی از برجسته‌ترین اقلیم‌شناسان دنیا در این‌باره به گاردین گفته است: «شرایطی که حالا می‌بینیم، چهره تغییرات اقلیمی است. می‌توان گفت اگر تغییرات اقلیمی نداشتیم، هرگز شرایط خشنی را مشاهده نمی‌کردیم. پیامدهای تغییرات اقلیمی دیگر بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
ما آنها را حی و حاضر می‌بینیم و اتفاقی که این تابستان افتاده مثال بارزی از آن است.»به گفته او، دیدن این شرایط تعبیر شدن پیش‌بینی‌های علمی آنهاست؛ «به‌عنوان یک دانشمند دیدن این شرایط نشانه‌ای از درست بودن پیش‌بینی‌های ماست اما به‌عنوان یک شهروند کره زمین، واقعا نگران هستم چون (بروز این شرایط) به این معناست که ما به هیچ‌کدام از اقدامات ضروری و حیاتی‌ای که باید انجام می‌دادیم عمل نکرده‌ایم.»
ارتباط بین پیامدهای آب و هوایی خشن و تغییرات اقلیمی، در تابستانی که در آن هستیم، بیشتر از هر زمان دیگری آشکار و واضح است. پروفسور سوان ساتن از دانشگاه ریدینگ در انگلیس معتقد است که تغییرات اقلیمی «درست مقابل چشمان ما» ظاهر شده‌اند.
او در گفت‌وگو با گاردین گفته است: «هیچ‌کس حتی نباید ذره‌ای از وجود امواج گرما و اثرات آن در بخش‌های مختلف دنیا متعجب باشد.»از نظر مان، هنوز برای کاهش گازهای گلخانه‌ای دیر نشده است چون با افزایش گرمایش جهانی، پیامدهای تغییرات اقلیمی هم بدتر خواهد شد؛ «شرایط، مثل بالا رفتن از یک صخره نیست بلکه مثل راه رفتن در میدان مین است.
بنابراین بحث درباره اینکه آیا دیر شده است یا نه مثل این است که بگوییم خب به راه خود در میدان مین ادامه خواهیم داد. چنین ایده‌ای واقعا مسخره خواهد بود. باید از همان راهی که آمده‌ایم برگردیم و سریعا از میدان مین خارج شویم. مسئله هم‌اکنون دیر یا زود بودن نیست، بلکه این است که (اگر اقدامی نکنیم) شرایط چقدر بدتر خواهد شد.