همين تفاوت اوضاع و احوال زندگي مردم در هريك از كشورهاي جهان، باعث ميشود زندگي نوجوان‌ها هم، به‌رغم همه‌ي شباهت‌ها و نقاط مشتركشان، با توجه به اوضاع اجتماعي و اقتصادي کشوري كه در آن زندگي مي‌كنند، متفاوت باشد و رنگ و بوي آن كشور را بگيرد.
به مناسبت روز جهاني نوجوان، در اين‌جا نگاهي مياندازيم به وضعيت برخي نوجوان‌ها در چهارگوشه‌ي اين كره‌ي خاكي، تا ببينم در دنياي هرکدام از آن‌ها چه ميگذرد، يا به قول آن فيلم، در دنيايشان ساعت چند است؟ *
استراليا
نوجوانان بي‌علاقه به تحصيل
در استراليا، اخيراً نتايج پژوهشي منتشرشده كه نشان مي‌دهد نوجوان‌هاي استراليايي، ديگر چندان علاقهاي به ادامه‌ي تحصيل ندارند. اين پژوهش که در مرکز پژوهش‌هاي آموزشي استراليا (ACER) انجام‌شده نشان مي‌دهد به‌رغم همه‌ي امتيازها و شأن اجتماعي بالاي دارندگان مدارک دانشگاهي در کشورهاي اروپايي، نوجوان‌ها به دلايل گوناگون، از جمله رونق بازار کار و احساس نياز به استقلال مالي از ابتداي دوران جواني، ترجيح ميدهند به‌جاي ورود به دانشگاه، به‌طور مستقيم از طريق مراکز رشد و شتاب‌دهي جذب بازار کار شوند و به‌صورت حرفهاي به فعاليت بپردازند.
البته بروز چنين گرايشي در ميان نوجوانان، باعث نگراني مسئولان آموزشي کشور استراليا شده و آن‌ها با توجه به اهميتي که براي آموزش دانشگاهي قائلند، در حال تلاشند تا از طريق جذاب‌ترکردن فضاي آموزشي و ايجاد فرصت‌هاي شغلي بيش‌تر براي دانشجوها، دوباره علاقه به حضور در فضاي دانشگاه و گرايش به ادامه‌ي تحصيل و دريافت مدارک دانشگاهي را در ميان نوجوانان استراليايي زنده کنند.
آمريكا
موبايلم را بگير، برايم مهم نيست!
ماجراي عدم توجه نوجوان‌هاي آمريكايي به محيط خانواده، وارد مراحل جديد و متفاوتي شده است. طبق آن‌چه نشريهي نيويورک‌تايمز منتشر کرده، نوجوان‌ها در اين کشور به‌قدري از محيط خانوادگي دور شدهاند که ديگر حتي گرفتن گوشي‌هاي موبايل و تبلت‌ها هم کمکي به بازگشت نوجوانان به محافل خانوادگي نخواهد کرد.
براساس مطلب مذكور، تغييرات سريع دنياي پيرامون نوجوانان و ناآشنايي ديگر اعضاي خانواده با اين تغييرات و وضعيت جديد زندگي نوجوانان، باعث شده گفت‌وگو ميان آن‌ها شکل نگيرد و اتفاقي كه افتاده، ديگر چندان ارتباطي به اين ندارد كه نوجوان‌ها زيادي به گوشي‌هاي موبايل وابسته‌اند يا چه‌قدر با موبايل‌هايشان وقت ميگذرانند.
هند
مرا شبيه سلفي‌‌هايم كن!
در کشور هفتاد و دو ملت يا هندوستان، نوجوان‌ها دغدغهي کاملاً متفاوتي دارند! مد جديدي در بين نوجوان‌هاي هندي رواج پيدا کرده که حسابي پزشکان، به‌خصوص پزشکان متخصص زيباييِ اين کشور را متعجب کرده است.
نوجوان‌ها در اين کشور، به شکل فزايندهاي به اين پزشکان مراجعه ميکنند و از آن‌ها ميخواهند با انجام عمل زيبايي، آن‌ها را شبيه عکس‌هايي كنند که از طريق نرمافزارهاي گوناگون، مثل اينستاگرام يا اسنپچت از خودشان گرفتهاند. اين پديده که آن را «اختلال اسنپچت» نام داده‌اند، ناشي از نياز نوجوانان به حس کامل‌بودن است و بيش‌تر شامل عمل‌هايي مثل عمل کشيدن پوست، تغيير شکل چشم، و تغيير سايز اندام‌هاي گوناگون بدن ميشود.
به‌صورت سنتي اين عمل‌ها متعلق به قشري بود که سنين 50 به بعد را تجربه ميکردند، اما حالا در کشور هندوستان، نوجوانان گروه بزرگي هستند كه بيش‌ترين شمار مشتريان پزشک‌هاي متخصص زيبايي را به خود اختصاص ميدهند.
انگليس
اينترنت و خانواده، دوست‌داشتني‌تر از روابط عاطفي
در انگليس، اوضاع نوجوان‌ها کاملاً برعکس وضعيت نوجوانان آمريكايي است. براساس نتايج تحقيقي که اخيراً مرکز باروري بريتانيا (BPAS) انجام داده است، نوجوانان انگليسي، برخلاف نوجوانان آمريکايي، نه‌فقط از خانواده دور نشدهاند، بلکه روابط خانوادگي و ايجاد رابطهي آنلاين با اعضاي خانوادهي خود را به مراتب بيش‌تر از ايجاد روابط عاطفي با جنس مخالف خود دوست دارند.
اين تحقيق که با هم‌کاري مرکز ملي آمار بريتانيا (ONS) انجام شده، نشان مي‌دهد علاقه به ايجاد رابطه با خانواده در نوجوانان زير 18سال در انگليس، بيش از 18درصد رشد داشته و حالا ديگر ميتوان گفت برخلاف گذشته، اولويت اول براي نوجوانان اين کشور، ايجاد رابطهي سالم و پويا با اعضاي خانواده، از طريق شبکههاي آنلاين و يا ارتباط چهره‌به‌چهره است.
اگرچه بي‌علاقگي نوجوان‌ها به ايجاد روابط عاطفي در انگليس، برخي از کارشناسان را در مورد آيندهي آنان و تشکيل خانواده نگران کرده است، اما به‌هرحال اين رشد علاقه به خانواده در کشور انگليس، امر عجيب و البته خرسندکنندهاي است که نشان مي‌دهد در دنياي نوجوانان انگليس، اوضاع بسيار با برخي از كشورهاي ديگر، به‌ويژه آمريکا، متفاوت است.
كانادا
تابستان پرمشغله‌ي نوجوانان
نوجوانان کانادايي بيش از هرچيزي، به کار و درآمد فکر ميکنند. آن‌طور که مجلهي «گلوب اند ميل» روايت ميکند، پژوهش‌هاي دانشگاه کانادايي «بريتيش‌کلمبيا» نشان مي‌دهد نه‌فقط اكثر نوجوانان اين کشور، به تجربه‌ي يک کار حرفهاي در دوران تعطيلات تابستاني خود علاقهمندند، بلکه کار در تابستان آن‌ها را براي ورود به دنياي کار و افزايش استعدادهاي رقابتي نيز آماده ميکند.
گرايش و تجربه‌ي مذكور، دولت اين کشور را هم برانگيخته كه تسهيلات ويژهاي براي نوجوانان 15 تا 17ساله فراهم كند و بخشي از دست‌مزد آن‌ها را از بودجههاي دولتي پرداخت كند تا آن‌ها بتوانند شغل‌هاي گوناگوني را، در دورههاي کوتاه‌مدت تعطيلات تابستاني تجربه کنند.
اين حمايت دولتي، هيجان و تنوع زندگي نوجوان‌ها را نيز افزايش داده و علاوه بر اين، باعث شده روابط اجتماعي آن‌ها هم به شکل معناداري گستردهتر شود.
نيوزيلند
وقتي افسردگي نوجواني را تيره مي‌كند
اوضاع نوجوانان نيوزيلندي اما چندان خوب نيست. پژوهشي که اخيراً يافته‌هاي آن منتشر شده، نشان مي‌دهد كه نوجوانان نيوزيلندي، به‌رغم اين‌که در شبکههاي اجتماعي و حتي در برخورد با اعضاي خانواده تلاش ميکنند چهرهاي شاد و بشاش از خود نشان دهند، اما شمار قابل توجهي از آن‌ها دچار افسردگي شديد هستند و نسبت به آيندهي خود نااميدند.
بنابر يافته‌هاي اين پژوهش، اين‌كه بزرگ‌ترها وضعيت رواني نوجوانان را درك نمي‌كنند، فقدان پشتوانهي مالي و عدم وجود چشماندازي روشن از آينده، سه عاملي هستند که بيش‌ترين اثر را در فراگيرشدن حس افسردگي در نوجوانان نيوزيلندي داشته‌اند.
بنگلادش
نوجوانان معترض، به دنبال جاده‌هاي امن
در بنگلادش، اتحاد تاريخي بين هزاران نوجوان باعث شكل‌گيري صحنهاي ماندگار شده است. آن‌ها در اعتراضي مدني، همه با هم جمع شده و به وضعيت اسفناک امنيت جادهها در اين کشور اعتراض كرده‌اند. وضعيت نامناسب جاده‌هاي بنگلادش، باعث شده بسياري از نوجوانان نيز در ميان قربانيان حوادث رانندگي باشند و جان يا سلامتي خود را ازدست بدهند.
دو محور اصلي اعتراضات نوجوانان بنگلادشي، بررسي منصفانهي وضعيت جادهها و بازخواست مقصران اين فاجعه است. آن‌ها به‌قدري در اعتراضشان موفق بودهاند که وزير آموزش و پرورش آن کشور به ناچار در ميانشان حاضر شده و تلاش کرده است با وعدهي بررسي بيش‌تر اعتراضشان، آن‌ها را آرام کند. اما اين تدبير هم جواب نداد و به قول عمران احمد، يکي از معترضان، «اين اعتراض‌ها تا وقتي که صدايشان را نشنوند و خواستهشان را برآورده نکنند، ادامه خواهد داشت.»
اين اتحاد تاريخي بين نوجوانان باعث شده جريان‌هاي سياسي هم متوجه خواست آن‌ها شوند و مسايل و مشکلات نوجوانان به کانون مسايل مورد بحث و داغ در فضاي سياسي بنگلادش تبديل شود.
فلسطين
دختران نوجوان قهرمان
اگرچه شايد تصور ما از نوجوانان فلسطيني با ماجراهاي غمآلود سرزمين‌هاي اشغالي گره خورده باشد، اما اخيراً حضور فعال گروه‌هاي دانش‌آموزي فلسطيني در مسابقات علمي بين‌المللي جلب توجه كرده است.
مثلاً همين هفته‌ي پيش خبري منتشر شد كه حكايت مي‌كرد يك تيم چند‌نفره از نوجوانان فلسطين، نگاهها را به خود جلب کرده و تصوير متفاوتي از نوجوانان فلسطيني پيشِ‌روي مخاطبان قرار داده‌اند. اين گروه چهارنفره که از 15 تا 17سال سن دارند و دانش‌آموز مدرسه‌‌اي در شهر نابلس هستند، عبارتند از: «وسن السيد»، «زبيدة الصدر»، «ماسة حلاوه» و «تمارا عوايصه». مربي‌گري آن‌ها را هم يمامة الشكعة و مفيد عرفات برعهده دارند.
اين گروه دانش‌آموزي توانستند در مسابقهي بزرگ «سيليکون‌ولي 2018»، با طراحي بازي‌اي براي شبيه‌سازي حوادث آتش‌سوزي و شيوه‌ي مقابله با آن، در ميان شش نامزد نهايي مسابقه جاي بگيرند. اين دانش‌آموزان، همه نوجواناني معمولي از خانواده‌هاي طبقه‌ي متوسط فلسطين هستند.
در دنياي ما ساعت چند است؟
اما اگر قرار باشد دربارهي نوجوان‌هاي ايراني بنويسيم چه بايد بگوييم؟ بهتر است دربارهي موفقيت‌هاي نوجوانان حرف بزنيم يا از دغدغه‌ها و نگراني‌هايشان بنويسيم؟ سعي كنيم تصويري واقعي از ارتباط نوجوانان با بزرگ‌ترها و از جمله اعضاي خانواده ارائه کنيم، يا نمونه‌هايي از جسارت‌ها، خواسته‌ها و آرزوهاي نوجوانان را نشان بدهيم؟
کاش هركدامتان حوصله كنيد و از نگاه خودتان، بخش مربوط به ايران را در چنين مطلبي بنويسيد تا ببينيم در دنياي ما، ساعت چند است؟
* فيلم «در دنياي تو ساعت چند است؟» به كارگرداني صفي يزدانيان