«آیا عضویت در توییتر و بقیه شبکه‌های اجتماعی فیلترشده عمل مجرمانه و غیرقانونی محسوب می‌شود یا نه؟» اگر به‌عنوان نمونه توییتر، یک شبکه اجتماعی به قول برخی، آمریکایی و پلید است چرا مسئولان ارشد و مقام‌های کشور استفاده از آن را لازم می‌دانند؟ چرا دستور فیلترینگ آن داده شده و درخواست ۸ عضو کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه برای رفع فیلتر آن هم نادیده گرفته شده است؟
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی به تازگی در این رابطه به همشهری گفته بود: «خود توییتر بسته شده اما کاربری‌اش می‌تواند غیرقانونی نباشد. به‌هرحال درباره قانونی یا غیرقانونی بودن این کاربری در توییتر صراحت قانونی نیست.»
در عین حال، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با جدیت تأکید دارد که نه‌تنها عضویت در این شبکه تخلف است بلکه درخواست وزیر ارتباطات از کارگروه تعیین مصادیق برای رفع فیلتر توییتر نیز غیرقانونی تلقی می‌شود. چنین نگاهی درباره استفاده از فیلترشکن هم وجود دارد. عده‌ای استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی را جرم می‌دانند و گروهی دیگر چنین ادعایی را رد می‌کنند. موافقان و مخالفان فیلترینگ چه می‌گویند؟
- جرم نیست
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره اینکه استفاده از شبکه‌های مجازی فیلترشده غیرقانونی است یا نه، میانه میدان را می‌گیرد. او به همشهری می‌گوید: «توییتر طی یک پروسه قضایی در کشور بسته شده است. اما در عین حال، درباره اینکه آیا کاربری این سایت قانونی است یا نه، بحثی نشده است. از آن‌جایی که صراحت قانونی نداریم که کاربری چیزی که مسدود شده قانونی یا غیرقانونی است، به‌نظر نمی‌رسد کاربری آن غیرقانونی باشد. خود سایت بسته شده اما کاربری‌اش می‌تواند غیرقانونی نباشد.»
رضا باقری اصل، عضو هیأت عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران در توییتی درهمین‌باره نوشته است: «براساس قانون جرایم رایانه‌ای، کاربری هرچیزی که فیلتر شده، جرم نیست. ضمن اینکه استفاده از فیلترشکن نیز جرم‌انگاری نشده است. فقط ماده 753قانون جرایم رایانه‌ای می‌گوید: اگر تولید، نشر و آموزش ابزاری باشد که «صرفا»برای جرایم باشد جرم‌انگاری شده و مجازات دارد. او تأکید دارد که باید به استفاده از کلمه صرفا در این قانون توجه داشت.
جواد پارسا، وکیل پایه یک دادگستری دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «اولا در این اصل هیچ اشاره‌ای به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم به فیلترشکن نشده است. دوما بنا بر اصل «تفسیر مضیق» قوانین جزایی به هیچ عنوان نمی‌توان استفاده از فیلترشکن را به این ماده ارتباط داد.» او می‌افزاید: «صرف فیلتر کردن یک پلتفرم دلیلی بر جرم بودن استفاده از آن نیست. بنا بر اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها تنها عملی جرم است که به موجب قانونی برای آن مجازات تعیین شده باشد. این اصل در ماده 2قانون مجازات اسلامی مصوب 1392آمده است. بنا بر این اصل هیچ اشاره‌ای در قانون به استفاده از فیلترشکن یا عبور از پلتفرم‌های تحت فیلترینگ نشده است.»
- جرم است
با وجود عضویت شمار قابل‌توجهی از مسئولان رده‌بالای کشور، دادستان کل کشور نه‌تنها با رفع فیلتر شبکه‌هایی مثل توییتر مخالف است، حتی شرکت در جلسه بررسی رفع فیلتر را به‌عنوان شراکت در جرم تعبیر می‌کند.
او در سومین همایش مقابله با جرایم مالی در فضای مجازی گفته بود: 6وزیر از من خواستند تا برای رفع فیلتر برخی شبکه‌ها (توییتر) جلسه بگذاریم، ولی من نرفتم و قبول نکردم زیرا شریک در جرم خواهم شد. وی اضافه کرد: ما فقط مطالبه‌گر این هستیم که فضای مجازی از آلودگی‌ها نجات یابد و این اتوبان را باید از فساد پاکسازی کرد و این فضای مجازی که به اتوبان باز تعبیر شده است نباید بی‌کنترل باشد.
حسن رحیمی، دادستان عمومی و انقلاب استان اصفهان نیز تأکید کرد: استفاده از تلگرام عنوان جزایی دارد. او به ایسنا گفته بود: «استفاده از تلگرام قطعا به وسیله فیلترشکن انجام می‌شود و فیلترشکن عنوان جزایی داشته و قابل تعقیب و پیگیری است.
همه افراد، سازمان‌ها و خبرگزاری‌هایی که از تلگرام استفاده می‌کنند اگر عنوان و گزارش شود مورد تعقیب قرار می‌گیرند.»
غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون اول قوه قضاییه درباره استفاده از تلگرام گفته بود: «طی بخشنامه‌ای که از طرف معاون اول رئیس‌جمهوری صادر شده، محدودیت‌هایی اعلام شده که در مواردی هم می‌تواند تبدیل به جرم شود؛ زیرا در برخی مقررات اگر انسان خلاف آن عمل کند چه بسا که منجر به جرم هم می‌شود.»