با موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت‌افزار و لوازم مهندسی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید آیا امسال نمایشگاه عرضه مستقیم نوشت‌افزار بر پامی شود؟
امسال به‌دلیل مشکلات تولید، تأمین و عرضه نمایشگاه عرضه مستقیم نوشت‌افزار همانند سال‌های قبل نداشته‌‌ایم و نخواهیم داشت. اگرچه برخی تولیدکنندگان به‌طور مستقل در مصلی تهران نسبت به عرضه این اقلام اقدام کرده‌اند که ارتباطی با اتحادیه ندارد. اکنون به‌دلیل مشکلات تأمین مواداولیه و ترخیص این اقلام از گمرکات، میزان تولید کاهش یافته است.
با وجود این با موجودی قبلی نوشت‌افزار تولید داخل و وارداتی، فصل بازگشایی مدارس را سپری می‌کنیم اما در ادامه به‌دلیل افزایش نرخ ارز و مشکلات تأمین مواداولیه تولید با مشکلاتی مواجه خواهیم شد. زیرا به‌دلیل مشکلات تخصیص و مشخص نبود نرخ ارز، واردکنندگان برای واردات مواداولیه و نوشت‌افزار وارداتی دست نگه داشته‌اند.
- چه میزان از نیاز کشور به انواع دفترچه، خودکار و مداد و پاک‌کن از محل تولید داخل یا واردات تأمین می‌شود؟
در زمینه انواع دفتر 90درصد محصولات عرضه شده به بازار، تولید داخل است اما اکنون تولیدکنندگان برای تأمین ماده اصلی اولیه تولید یعنی کاغذ با مشکل مواجه هستند، زیرا 80درصد کاغذ مورد نیاز تولیدکنندگان دفترچه‌های تحصیلی وارداتی و 20درصد تولید داخل است. همچنین در زمینه اقلام اصلی نوشت‌افزار مانند خودکار، مداد، مدادپاک‌کن و... کارخانه‌هایی از قبل در این زمینه فعال بوده‌اند و حتی در مورد تولید خودکار، تعداد شرکت‌های تولید‌کننده در یکی دو سال اخیر افزایش یافته است و سهم این تولیدکنندگان از بازار مصرف 40درصد بوده و به‌رغم مشکلات کنونی به‌دنبال افزایش سهم خود از بازار هستند.
در زمینه مداد نیز امکان افزایش سهم تولید داخل به 70درصد وجود دارد اما مشکل اصلی تأمین مواداولیه است زیرا انتقال این تولیدکنندگان از گروه یک به گروه سوم کالایی و نرخ ارز 7700تومانی این تولیدکنندگان را با مشکل مواجه کرده است. این تولیدکنندگان و واردکنندگان که اردیبهشت‌ماه امسال با ارز 4200تومانی نسبت به ثبت سفارش و واردات مواداولیه و کالای نهایی اقدام کرده‌اند و بر این اساس تعهداتی را به مشتریان خود برای تحویل کالا داده‌اند اکنون با انتقال به گروه سوم کالایی ملزم به پرداخت مابه‌التفاوت ارزی 3500دلاری شده‌اند و ناتوانی آنها در پرداخت این مابه‌التفاوت موجب کاهش تولید و عرضه شده است.
در زمینه کاغذ نیز گرچه ارز 4200تومانی تخصیص می‌یابد اما افزایش قیمت جهانی کاغذ و هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل، ترخیص از گمرکات و نوسان تأمین و تخصیص ارز موجب افزایش 20 تا 30درصدی هزینه تولید دفترچه‌های تحصیلی شده است.
- با این شرایط میزان افزایش کنونی قیمت نوشت‌افزار نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته چگونه بوده است؟
واقعیت آن است که 90درصد نوشت‌افزار با ارز گروه سوم کالایی (ارزسنایی حاصل از صادرات) تولید و تأمین می‌شود که این امر تأثیر به‌سزایی در افزایش قیمت‌ها داشته است اگرچه در مجموع قیمت این محصولات 50درصد افزایش یافته اما به‌تدریج به قیمت‌های ارز آزاد می‌رسد و به مرور قیمت‌ها افزایش خواهد یافت. واردات مداد ممنوع شده و با توجه به تولید داخل 40درصدی این کالا، باید منتظر افزایش بیشتر قیمت نوشت‌افزار باشیم، زیرا تولیدکنندگان قادر به پرداخت مابه‌التفاوت ارزی تکلیف شده، نیستند و این تولیدکنندگان بلاتکلیف مانده‌اند.
- با این روند میزان افزایش قیمت نوشت‌افزار در نیمه دوم امسال چقدر خواهد بود؟
با توجه به دو برابر شدن نرخ ارز تولید انواع نوشت‌افزار و رشد هزینه‌های جانبی تولید در نیمه دوم امسال (تا 3ماه آینده) جهش قیمتی این اقلام را شاهد خواهیم بود و قیمت انواع نوشت‌افزار به 2برابر افزایش می‌یابد زیرا تأمین‌کنندگان نوشت‌افزار قادر نخواهند بود تا با نرخ ارز آزاد و رشد هزینه‌های تولید، محصولات تولید داخل یا وارداتی را با قیمت‌های قبلی به بازار عرضه کنند.