تعدادی از دانشجویان دی‌ماه سال گذشته در جریان اتفاقات آن ماه بازداشت شدند. با وجود قول نمایندگان و اعضای دولت که گفته بودند مشکلی برای آنها پیش نمی‌آید و پرونده‌ای برای آنها تشکیل نمی‌شود اما برای بعضی از آنها نه‌تنها پرونده تشکیل شده که احکامی هم صادر شد. بعد از انتشار این خبرها بود که دولت قول داد برای شکستن این احکام با قوه قضاییه رایزنی کند.
مجید سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایسنا، به تشریح آخرین وضعیت پرونده‌های دانشجویان بازداشتی وقایع دی‌ماه سال گذشته دانشگاه تهران پرداخت و گفت: تا جایی که پیگیری کردیم و اطلاع دارم وضعیت پرونده‌های دانشجویان وقایع دی‌ماه تا پایان شهریورماه جاری تعیین‌تکلیف می‌شود.
در واقع ما در جریان وضعیت پرونده‌های این دانشجویان قرار داریم و اخیرا نیز خود بنده در چند جلسه دادگاه این دانشجویان حضور پیدا کردم و خوشبختانه برخورد خوبی با دانشجویان صورت می‌گیرد. او در ادامه گفت: ما درخصوص پرونده‌های دانشجویان بازداشتی با مسئولان مختلف ازجمله چند نفر از قضات دادگاه انقلاب ملاقات‌هایی داشته‌ایم و خوشبختانه برخورد خوب و منطقی با دانشجویان ما در این دادگاه‌ها صورت می‌گیرد. امیدواریم با رأفت درخصوص این دانشجویان تصمیم‌گیری صورت بگیرد.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران گفت: هم‌اکنون دادگاه بدوی چند نفر از دانشجویان بازداشتی وقایع دی‌ماه دانشگاه تهران برگزار شده و برخی از دانشجویان دیگر نیز منتظر برگزاری دادگاه بدوی هستند، اما هنوز احکام تجدیدنظر دانشجویانی که دادگاه بدوی آنها برگزار شده نیز اعلام نشده و امیدواریم در نتیجه قول‌هایی که به ما داده شده است وضعیت تمامی دانشجویان تا پایان شهریورماه مشخص شود. سرسنگی ادامه داد:
حدود ۴۵ نفر از دانشجویان دانشگاه تهران در وقایع دی‌ماه سال گذشته بازداشت شدند و پرونده قضایی برای آنها تشکیل شده است که ۲۵ نفر از این دانشجویان به دادگاه بدوی رفته‌اند و ۲۰ نفر دیگر نیز منتظر برگزاری دادگاه بدوی هستند. او همچنین گفت: امیدواریم احکامی که تا پایان شهریورماه برای دانشجویان صادر می‌شود چه برای کسانی که به دادگاه بدوی می‌روند و چه افرادی که منتظر رأی تجدیدنظر هستند، احکام سنگینی نباشد تا آینده آنها با مخاطره مواجه نشود. منتظر تبرئه بسیاری از این دانشجویان هستیم.
یکی از فعالان دانشجویی که وکالت برخی پرونده‌های دانشجویان بازداشتی دی‌ماه گذشته را به‌عهده دارد و دوست ندارد نامی از او برده شود در گفت‌وگو با همشهری در واکنش به صحبت‌های معاون فرهنگی دانشگاه تهران گفت: «بعید است پرونده دانشجویان تا پایان شهریورماه امسال بسته شود. چراکه اغلب این پرونده‌ها درگیر مسئله اطاله دادرسی هستند.
برخی پرونده‌ها وقت نظارت آنها برای سال 98تعیین شده، این موضوع مربوط به پرونده‌های دادگاه‌های تجدیدنظر است. طبیعتا همه احکام دانشجویان آنطور که در برخی اخبار آمده تا پایان شهریورماه امسال صادر نمی‌شود. این احتمال وجود دارد که احکام دادگاه بدوی در دادگاه انقلاب تا پایان شهریورماه صادر شود اما در مورد احکام دادگاه تجدیدنظر باید منتظر بود.»
این فعال دانشجویی برخی از سخنان مجید سرسنگی را نیز تأیید کرد و گفت: «به‌نظر می‌آید آماری که روز گذشته معاون فرهنگی دانشگاه تهران از تعداد دانشجویان بازداشت شده وقایع دی‌ماه گذشته ارائه داده، آمار واقع‌بینانه‌ای است. در این رابطه صحبت‌های آقای سرسنگی نسبت به صحبت‌های وزیر علوم و معاون فرهنگی وزارت علوم نیز واضح و روشن‌تر است. اینکه معاون فرهنگی دانشگاه تهران دقیقا اشاره کرده با دادگاه انقلاب در رابطه با وضعیت دانشجویان بازداشتی رایزنی کرده، نقطه امیدوار‌کننده‌ای است.» او ادامه داد: «البته نگرانی اصلی این است که چقدر این پیگیری‌ها مؤثر واقع شود.»
این منبع با اشاره به این موضوع که در کل می‌توان گفت وضعیت دانشجویان بازداشتی دانشگاه تهران نسبت به باقی دانشگاه‌ها بهتر است، اینطور توضیح داد: «برخی از دانشجویان دانشگاه تبریز که در حوادث دی‌ماه دستگیر شده‌اند، در روزهای گذشته خود را به زندان معرفی کرده‌اند. الان به جز دانشگاه تهران وضعیت پیگیری پرونده دانشجویان در دانشگاه‌های دیگر مناسب نیست.
در پرونده‌ای مربوط به یکی از دانشجویان بازداشتی شهرستان‌ها، دانشگاه مربوط تنها به نامه‌ای اکتفا کرده بود که در آن تنها به درخواست تعویق جلسه بازپرسی دانشجویان با توجه به امتحانات خرداد‌ماه اشاره شده بود. یعنی در این پرونده‌ها هیچ نامه‌ای مبنی بر درخواست تبرئه و تلاش برای لغو احکام مشاهده نمی‌شود.»
به عقیده این فعال دانشجویی، وزارت علوم در پیگیری پرونده‌های دانشجویان بازداشتی دیر اقدام کرده است. او یادآور می‌شود: «مسئولان عالی وزارت علوم اکنون که پرونده‌ها تشکیل شده و رأی‌ها صادر شده به صرافت افتاده‌اند که مسئله را پیگیری کنند. پیگیری دیرهنگام این پرونده‌ها باعث شده که مشکلات فعلی به‌وجود آید.
در خیلی از پرونده‌های دانشجویان به صراحت آمده که آنها هیچ‌گونه سابقه اعتراضی و سیاسی ندارند. اما با وجود این احکام سنگینی برای آن درنظر گرفته شده است که همه امیدواریم با تجدیدنظر از سوی مراجع قضایی روبه‌رو شوند.»
او همچنین گفت: «عملکرد وزارت علوم در این خصوص آنطور که باید انتظارها را برآورده نکرده است. شیوه عملکرد‌ها مشکلاتی دارد که یکی از آنها مربوط به شفاف‌سازی آمار دقیق دانشجویان بازداشتی است. آمارهای بسیاری از دی‌ماه گذشته اعلام شده که تنها آماری که معاون فرهنگی دانشگاه تهران و پروانه سلحشوری، نماینده مجلس ارائه دادند، نزدیک به واقعیت است. مسئله بعدی و البته با اهمیت دیگر مربوط به نحوه پیگیری پرونده‌هاست. پرونده‌های قضایی دانشجویان بازداشتی باید به‌صورت موردی بررسی شود اما در عمل می‌بینیم مسئولان هنوز درگیر کلیت ماجرا هستند و به محتویات پرونده نمی‌پردازند.»
- مسئله دانشجویان بازداشتی فراتر از اختیارات وزارت علوم است
همچنین یکی از فعالان سیاسی- اجتماعی در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به اینکه انتقادها به وزارت علوم در رابطه با مسئله پرونده دانشجویان بازداشتی دی‌ماه گذشته بیش از اختیارات این وزارتخانه است، گفت: «موضوع دانشجویان و احکام آنها در حیطه اختیار قوه قضاییه است. یعنی در واقع این موضوع از اختیار قوه مجریه و وزارت علوم خارج است. بنابراین نه در این دوره ریاست‌جمهوری بلکه در دوره‌های قبل‌تر هم هر گاه چنین اتفاقات مشابهی رخ می‌داد به‌دلیل تفکیک قوا و دستگاه‌ها، دست وزارت علوم و دانشگاه تهران چندان باز نبود که بتواند مسئله را به راحتی حل و فصل کند.»
غلامرضا ظریفیان با تأیید اینکه وزارت علوم و دانشگاه تهران از گفت‌وگو با رئیس قوه قضاییه گرفته تا مسئولان ذیربط در این مورد خاص تلاش خود را کرده‌اند، گفت: «طبیعتا احکامی که برای دانشجویان صادرشده بسیار سنگین است. افکارعمومی و فضای دانشگاهی اینگونه رفتار با دانشجویان را نمی‌پذیرد. وزارت علوم نیز به‌دلیل اینکه احکام صادره پیامد و آثار خوبی برای فضای دانشگاه و انگیزه دانشجویان ندارد بدون شک تلاش خود را کرده اما آن طرف قضیه می‌بینیم این موضوع، مسئله دولت نیست و مربوط به تصمیم‌گیری یک قوه دیگر می‌شود.
تجربه نشان داده در چنین عرصه‌هایی کار زمان‌بر می‌شود. امیدواریم با تلاش‌هایی که صورت گرفته قبل از بازگشایی دانشگاه‌ها نتیجه‌های مطلوبی در رابطه با دانشجویان بازداشتی حاصل شود و شاهد تجدیدنظر جدی از سوی دستگاه قضایی باشیم.» پیشنهاد این استاد دانشگاه به وزارت علوم برای حل و فصل مسئله دانشجویان بازداشتی دی‌ماه این است: «در گذشته وقتی چنین اتفاقاتی رخ می‌داد کمیته‌ای فرادستگاهی تشکیل می‌شد.
این کمیته شامل وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت اطلاعات، قوه قضاییه و... بود. هر گاه چنین مسائلی پیش می‌آمد قبل از اینکه جریان‌ساز و حاشیه‌ساز شود در این کمیته مشکلات حل و فصل می‌شد. الان چنین کمیته‌ای قطعا وجود دارد اما باید فعال‌تر کار کند. وزارت علوم باید در این زمینه به‌صورت جدی عمل کند تا مسائل دانشجویان به این مراحل نرسد.»
- مکث
- به بازنگری در احکام دانشجویان امیدواریم
منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری پیش از این درباره صدور احکام تجدیدنظر برای برخی از دانشجویان گفته بود: تا الان تجدیدنظر صورت نگرفته است. وزارت علوم سهم خود را پیگیری کرده و صحبت کرده‌ایم. تا الان در ذهنم نیست که تجدیدنظر شده باشد، بعضا احکام بدوی صادر شده است، امیدواریم که تلاش‌های ما مؤثر واقع شود. می‌دانید که تفکیک قوا و استقلال قوا وجود دارد و ما نمی‌توانیم بگوییم که همه زحمات و تلاش‌هایی که همکاران من متحمل می‌شوند، حتما منجر به نتیجه می‌شود اما حسن‌نیتی که دیدیم و در صحبت‌ها شنیدیم، امیدواریم ان‌شاءالله مؤثر واقع شود. از روز اول وقوع این اتفاقات تا به حال در وزارت علوم گروهی تشکیل شده و پیگیر بحث‌ها هستند و ما به نتیجه مثبت گرفتن امیدواریم. (خانه ملت)