به گزارش همشهری، طرح استیضاح محمد شریعتمداری بعد از استیضاح و برکناری وزیر اقتصاد در مجلس، به جریان افتاد. همگام با این رویداد محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت هم باید برای پاسخگویی به یک سؤال در مجلس حاضر شود. قرار است نمایندگان مجلس از محمد شریعتمداری بپرسند که چرا با وجود ابلاغ سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی و همینطور بروز آشفتگی در بازار‌های فولاد و پتروشیمی، وزیر صنعت همچنان بر تعیین دستوری قیمت‌ها اصرار دارد.
ظرف ماه‌های گذشته هزاران میلیارد تومان رانت به‌دلیل قیمت‌گذاری دستوری وزارت صنعت تحت عنوان یک دستورالعمل در بازار توزیع شده است و بازار‌های فولاد، پتروشیمی و معادن با آشفتگی عجیبی مواجه شده‌اند. اگرچه آنطور که محمود‌خواجه‌نصیری، مدیرعامل شرکت تامین سرمایه تمدن خبر داده، قرار است ظرف هفته‌های آینده موضوع قیمت‌گذاری فولاد حل و فصل و قیمت‌ها آزاد شود اما در طول همین چند‌ماه مشکلات بزرگی برای تولید کننده‌های فولاد پیش آمده و زمینه اعتراض فراگیر آنها را پیش آورده است.
بر همین اساس یکشنبه شب مدیران شرکت‌های تولید‌کننده فولاد جلسه مشترکی با مسئولان وزارت صنعت و نمایندگان مجلس برای تعیین تکلیف دستورالعمل وزارت صنعت برای تنظیم بازار فولاد برگزار کردند و پس از این نشست قرار شد کارگروهی شامل 3نفر از نمایندگان مجلس و معاونان معدنی و اقتصادی وزارت صنعت برای دریافت نظرات و راهکارهای تولیدکنندگان و مصرف تشکیل و در نهایت گزارش این کارگروه برای سران 3قوه ارسال شود.
آن‌طور‌که خبر‌های دریافتی از این نشست نشان می‌دهد شدت اختلاف نظر‌ها بر سر دستورالعمل وزارت صنعت برای تنظیم بازار فولاد به حدی بود که در نهایت جعفر سرقینی، معاون معدنی وزارت صنعت، تولید کننده‌ها را تهدید کرد که فولاد را کوپنی خواهد کرد. اختلاف اصلی بر سر اجرای دستورالعمل تنظیم بازار وزارت صنعت از سوی تولیدکننده‌هاست که در آن قیمت‌ها به‌صورت دستوری و نوعی سهمیه بندی اجرا می‌شود.
تولید کننده‌ها که معتقدند با اجرای این دستورالعمل با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند و بازار دچار آشفتگی می‌شود حاضر به اجرای دستورالعمل نیستند اما در نهایت آنطور که خبر‌های دریافتی نشان می‌دهد نمایندگان دولت به‌صورت تلویحی اعلام کرده‌اند اگر مقاومت‌ها در اجرای دستورالعمل ادامه یابد، فولاد کوپنی خواهد شد و هر واحدی که براساس دستورالعمل در بورس کالا عرضه نکند، به تعزیرات معرفی می‌شود. با این حال تحلیلگران و اقتصاد دانان با تولید کننده‌های فولاد هم نظرند که عامل اصلی این آشفتگی در بازار اجرای سیاست سرکوب قیمت‌ها و تعیین قیمت‌های دستوری از سوی وزارت صنعت است که به توزیع هزاران میلیارد تومان رانت فقط در چند‌ماه گذشته بین ویژه خواران منجر شده است.
- گلایه‌های فولادسازان
بهرام سبحانی، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان که در جلسه مشترک فولاد سازان با وزارت صنعت و نمایندگان مجلس حضور داشت، در این جلسه گفت: دستورالعمل وزارت صنعت برای تنظیم بازار فولاد، فلسفه بورس کالا را زیر سؤال برده است. این دستورالعمل مشکلات فنی و اجرایی دارد و تامین مواداولیه مشتریان فولاد مبارکه مثل خودروسازان، تولیدکنندگان لوازم خانگی و لوله سازان را با مشکل مواجه کرده زیرا تنوع محصولات و مشتریان واحدهای فولادی را درنظر نگرفته است.
او با بیان اینکه فولاد مبارکه بالاتر از ظرفیت اسمی در حال تولید است، تأکید کرد: یک کیلو محصول تولیدی کارگران فولاد مبارکه را به دلال‌ها نمی‌دهیم.
مدیرعامل فولاد مبارکه با اشاره به زیاده خواهی‌های برخی لوله و پروفیل‌سازها گفت: مشتریان فولاد مبارکه، خودروسازان و لوازم خانگی و لوله سازان و چندین صنعت پایین دستی دیگرند. چرا ٨ میلیون تن تولید فولاد مبارکه را با یک میلیون تن تقاضای لوله و پروفیل تنظیم می‌کنید و بقیه را نادیده می‌گیرید؟ او ادامه داد: در ۵ ماه ابتدای امسال نسبت به پارسال ورق تحویلی فولاد مبارکه به صنف لوله و پروفیل ٣۴درصد افزایش یافته است.
- محصول تولیدی این ورق کجا رفته است؟ آیا ساخت‌وساز افزایش یافته است؟
سید رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران هم در این جلسه گفت: بازار فولاد با این دستورالعمل قفل شده و کارخانه‌ها نه می‌توانند بفروشند و نه می‌توانند بخرند. خلیفه سلطانی تأکید کرد: به بخش خصوصی فولاد اعتماد کرده و سایه تعزیرات را از فولاد دور کنید تا بازار خودش را تنظیم کند.محمد کشانی، مدیرعامل فولاد خوزستان هم از بروز پدیده‌ای عجیب در بازار فولاد پرده برداشت و گفت: فولاد خوزستان از یک هفته پیش خرید قراضه را متوقف کرده چون قیمت شمش تولیدی ما به واسطه دستورالعمل وزارت صنعت از قیمت قراضه کمتر است. بنابراین ترجیح می‌دهیم بخشی از شمش تولیدی را دوباره به‌عنوان قراضه در کوره شارژ کنیم.
- دفاع از قیمت دستوری
اما جعفر سرقینی، معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت ضمن دفاع از دستورالعمل تنظیم بازار وزارت صنعت گفت: دستورالعمل وزارت صنعت برای تنظیم بازار فولاد رانت را می‌کشد اما متأسفانه هم برخی تولیدکنندگان و هم برخی مصرف‌کنندگان رانت را دوست دارند و برای همین با دستورالعمل مخالفند. او افزود: این دستورالعمل کمر قیمت فولاد را شکسته و به نفع مصرف‌کنندگان نهایی است. سرقینی تأکید کرد: از این به بعد فقط دارندگان پروانه‌های ساختمانی از طریق تعاونی‌های اتحادیه‌های آهن فروشان می‌توانند میلگرد و تیرآهن از بورس کالا بخرند.
- لغو قیمت دستوری فولاد تا چند هفته دیگر
مدیرعامل تامین سرمایه تمدن پیش‌بینی کرد: قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و پتروشیمی که به دلایل نا‌مشخصی تا این لحظه ادامه پیدا کرده است در شهریور‌ماه و حداکثر چند هفته دیگر لغو شود.محمودرضا خواجه نصیری گفت: احتمالا در چند هفته آینده سیاست اشتباه قیمت‌گذاری دستوری فولاد و پتروشیمی هم اصلاح شود و این بخش از بازار سرمایه نیز با رشد و رونق دوباره مواجه شود.
او با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و پتروشیمی به برنامه دولت مبنی بر تقویت بازار سهام و مهار نقدینگی از طریق این بازار لطمه وارد کرده، تأکیدکرد: دولت دستورالعمل فروش فولاد بر مبنای نرخ دلار 4200تومانی را ابلاغ کرده تا مصرف‌کننده نهایی آسیبی نبیند درحالی‌که واضح است مصرف‌کننده نهایی، فولاد با چنین نرخی به دستش نمی‌رسد و واسطه‌ها و دلالان در حال شناسایی سود هستند.