در آمریکا کمیسیون تجارت بینالملل پس از 7ماه کشمکش میان تولیدکنندگان کاغذ و رسانههای چاپی، بالاخره به نفع مطبوعات رأی داد و اعلام کرد واردات کاغذ به ضرر منافع مردم آمریکا نیست و بنابراین دولت باید تعرفه اعمالشده بر کاغذ وارداتی از کانادا را لغو کند؛ اقدامی که بار دیگر مطبوعات آمریکا را به ادامه حیات امیدوار کرده است.
آمریکا دارای 5کارخانه تولید کاغذ است که توانایی تامین کاغذ مصرفی در جامعه 330میلیون نفری این کشور را ندارند. بنابراین آمریکاییها همیشه به واردات کاغذ از کانادا متکی بودهاند. این وضعیت اما در سایه بروز اختلافات تجاری میان آمریکا و کانادا، با صدور دستور دونالد ترامپ برای اعمال تعرفههای تجاری روی کالاهای کانادایی دچار تغییرات بیسابقه شد. ترامپ از ابتدای سالجاری میلادی تعرفه 20درصدی بر کاغذ وارداتی از کانادا وضع کرد.
این اقدام ترامپ، به بالارفتن قیمت کاغذ در بازار آمریکا و همچنین کمبود کاغذ منجر شد. روزنامههای آمریکایی جزو نخستین گروهی بودند که از اعمال تعرفهها آسیب دیدند.
گروهها و انجمنهای متعدد در آمریکا که نمایندگی حدود 2هزار روزنامه ملی و محلی که در این کشور منتشر میشوند را بهعهده دارند، برای جلبنظر اعضای کمیسیون تجارت بینالملل برای لغو تعرفهها تلاش کردند. تلاش 7ماهه آنها نتیجه داد و 5عضو این کمیسیون به اتفاق آرا به لغو تعرفهها رأی دادند.
این 7ماه اما کافی بود تا بار دیگر به روزنامهها یادآوری شود که در فضای رسانهای جدید و با کاهش درآمدهای ناشی از آگهیها باید به فکر اجرای تغییرات گسترده در مدل کسبوکار خود باشند. «روزنامه تامپابی تایمز» یکی از نخستین روزنامههایی بود که طی ماههای گذشته به تعدیل نیرو روآورد. این روزنامه که 54سال است منتشر میشود و تیراژی حدود 200هزار نسخه در روز دارد، 50نفر از نیروهایش را تعدیل کرد.
صاحبان تامپابی تایمز اعلام کردند افزایش تعرفههای کاغذ، بیش از 3میلیون دلار هزینه روی دست این روزنامه گذاشته و آنها مسیر کاستن از نیروها را در پیش گرفتهاند. تغییر قطع کاغذ روزنامه، کاهش تعداد صفحهها و کاهش روزهای انتشار از 6روز در هفته به 5روز نیز راهحل موقتی برخی دیگر از روزنامههای آمریکایی بوده است. برخی از صاحبان روزنامهها نیز بهدلیل عدمتوانایی در تامین هزینهها، تعطیلی روزنامهها را ترجیح دادهاند.
طبق گزارش شبکه تلویزیونی سیانان، بیش از 600هزار نفر در ردههای مختلف در روزنامههای آمریکایی مشغول بهکار هستند که شوک کاغذی اخیر باعث نگرانی بسیاری از آنها نسبت به امنیت شغلیشان شده بود. این وضعیت در شرایطی که کاهش آگهیها و در نتیجه کاهش درآمدهای روزنامهها به سقوط جدی در تیراژ آنها منجر شده، بار دیگر زنگ خطر جدی را برای مطبوعات به صدا درآورده است.
مخالفان ترامپ البته اقدام او در افزایش تعرفه واردات کاغذ را بیدلیل نمیدانند. آنها معتقدند دونالد ترامپ سعی دارد با اقدامی از این دست به رسانههای این کشور که طی حدود 20ماه حضورش در قدرت، منتقد اصلی سیاستهای او بودهاند، آسیب وارد کند.
- مطبوعات ترکیه روی خط بحران ارزی
ارزش لیر ترکیه که طی 5سال اخیر شاهد روند نزولی بوده، از ابتدای سالجاری میلادی ناگهان سقوطی بیسابقه را تجربه کرد. لیر طی این مدت 42درصد از ارزش خود را در مقابل دلار از دست داده است. تلاش رجب طیب اردوغان، برای اعمال کنترل بیشتر بر سیاستهای پولی بانک مرکزی نقطه شروع سرعتگرفتن کاهش ارزش لیر بود.
اردوغان بدون توجه به بالارفتن تورم تلاش کرد نرخ بهره بانکی را کاهش دهد؛ اقدامی که به خروج سرمایه از بانکها و حتی خروج سرمایه از ترکیه منجر شد. در کنار این، بالا گرفتن تنش میان آنکارا و واشنگتن بر سر بازداشت 20تبعه آمریکا در ترکیه که تحریم برخی مقامهای دولت ترکیه را بهدنبال داشته، بر وخامت اوضاع افزوده است.
افزایش قیمت ارز در ترکیه واردات این کشور را با بحران جدی روبهرو کرده است. در این میان، روزنامههای ترکیه شاهد آسیب جدی بودهاند چرا که ترکیه 97درصد کاغذ مصرفی خود را وارد میکند و بحران ارزی اخیر به آشفتگی بیسابقه در بازار کاغذ و گرانی قیمت کاغذ روزنامه منجر شده است.
2ماه پیش مسئولان روزنامه «خبرترک» که در استانبول منتشر میشد، اعلام کردند بهدلیل بالارفتن هزینههای کاغذ تصمیم گرفتهاند چاپ روزنامه را متوقف کنند و تنها انتشار نسخه آنلاین آن را ادامه دهند. این روزنامه پیش از توقف چاپ، حدود 180هزار نسخه منتشر میکرد. برخی روزنامههای دیگر نیز به توقف موقت چاپ روزنامه یا کاهش تعداد روزهای چاپ روی آوردهاند. مسئولان روزنامه «آیدنلیک» 10روز پیش بهدلیل کمبود کاغذ بهمدت 3روز انتشار روزنامه را متوقف کردند. روزنامه «جمهوریت» و «سوزجو» نیز به افزایش قیمت روی آوردهاند.
در ترکیه بیش از 170عنوان روزنامه ملی منتشر میشود که حال و روز آنها نیز طی ماههای اخیر تعریفی نداشته است. ناشران این روزنامهها با ادامه بحران ارزی و افزایش 300درصدی قیمت کاغذ، خواستار حمایت دولت شدهاند اما هنوز پاسخی از سوی دولت ترکیه دریافت نکردهاند. دولت اما با هدف حمایت از انتشار کتاب، میزان مالیات پرداختی آنها را به یکدرصد کاهش داده است.