به گزارش ايسنا، جابر پارسایی با اشاره به این که شمال کشور با توجه به نوع اقلیم و پر باران بودن آن دارای تعداد زیادی رودخانه است، اظهار کرد: اندازه رودخانه‌ها به جز رودخانه سفیدرود در گیلان که بزرگ است مابقی متوسط، کوچک و یا بسیار کوچک هستند و اکثراً دائمی و کمتر فصلی نیز هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد نور با بیان این که در شمال کشور کمتر روستایی پیدا می‌شود که رودخانه نداشته باشد، تصریح کرد: در بسیاری از شهرها حداقل یک رودخانه از وسط شهر عبور می‌کند که شهرستان نور از این امر مستثنی نیست و روستاهای زیادی در معرض یا مجاورت رودخانه‌ها واقع شده‌اند.
- رودخانه‌ها عنصری مثبت برای شهر به شرط ساماندهی
پارسایی رودخانه‌ها را به یکی از عناصر غیر قابل اجتناب شهرها و روستاها و یک عنصر مثبت دانست و افزود: در سراسر دنیا شهرهایی که دارای رودخانه هستند مشروط بر ساماندهی رودخانه‌ها جزو شهرهای زیبای دنیا محسوب می‌شوند؛ در غیر این صورت این رودخانه‌ها به جای فرصت به یک تهدید زیست محیطی برای آن شهر تبدیل می‌شود.
- جذب گردشگر با رودخانه‌های پاک
وی با اشاره به این که شهرستان نور با وجود رودخانه‌های بسیار زیاد می‌تواند به عنوان یک عنصر شهری بالقوه مثبت از آن استفاده کند، تصریح کرد: ساماندهی و پاک کردن رودخانه‌ها از هر گونه آلودگی می‌تواند هم به زیبایی شهر کمک کند و هم به عنوان محورهای تفریحی جهت جذب گردشگر مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که باید منابع آلاینده رودخانه‌ها بررسی شود، اظهار کرد: عمدتا آلودگی رودخانه‌های شهرستان نور را می‌توان به دو دسته آلودگی بیولوژیک و آلودگی‌های شیمیایی و صنعتی تقسیم کرد.
پارسایی با بیان این که عمدتا مصارف خانگی بیولوژیک و فاضلاب‌های انسانی آلودگی بیولوژیک را به همراه دارد، تصریح کرد: استفاده از انواع مختلف شوینده‌ها در منازل علاوه بر این که آلودگی بیولوژیک را به همراه دارد، موجب آلودگی شیمیایی می‌شود که این آلودگی‌ها از طریق فاضلاب‌های خانگی وارد رودخانه‌ها می‌شود.
این استاد دانشگاه منبع آلودگی صنعتی را صنایع و کارگاه‌های تولیدی و آلاینده‌های کشاورزی دانست و افزود: با توجه به این که بیشتر سیستم آبیاری مزارع برنج به صورت سنتی و ار رودخانه‌ها انجام می‌شود و همچنین استفاده از سم و کودهای شیمیایی دفع آفات توسط کشاورزان، در فصل کشت آب رودخانه‌ها به شدت از نظر مواد شیمیایی آلوده هستند.
وی در ادامه گفت: متاسفانه کارگاه‌ها و صنایع کوچک در منطقه به دلیل این که استانداردهای تصفیه فاضلاب را رعایت نمی‌کنند، فاضلاب‌ها را مستقیما در رودخانه‌ها رها می‌کنند.
پارسایی افزود: کارگاه‌ها و صناع کوچک نوعی آلودگی شیمیایی را وارد رودخانه می‌کنند که تنها فرق آلودگی آن با کشاورزی در دائمی بودن آلودگی صنعتی و فصلی بودن آلودگی کشاورزی است.
- سیستم فاضلاب مرکزی بهترین روش برای ساماندهی فاضلاب‌های سنتی و صنعتی
عضو هیئت علمی دانشگاه جلوگیری از منابع آلودگی رودخانه‌ها را یک از راهکارها دانست و افزود: سیستم فاضلاب مرکزی بهترین روش برای ساماندهی این معضل می‌تواند باشد و به جهت نیاز به بودجه ملی، همت نمایندگان مجلس و مسئولین استانی را می‌طلبد.
وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر می‌توان با کمک فرمانداری و شهرداری و دهیاری‌ها از ورود فاضلاب‌های خانگی به رودخانه‌ها جلوگیری کرد و در مورد آلودگی کشاورزی نیز مستلزم برنامه‌ریزی بسیار گسترده در وزارت جهاد کشاورزی هستیم.
پارسایی تصریح کرد: کشاورزان هم به جای سموم شیمیایی از کودهای طبیعی استفاده کنند و همچنین آلودگی‌های صنعتی، کارگاه‌ها علاوه بر سپتینگ فاضلاب خود سیستم تصفیه داشته باشند تا بتوان از این نوع آلودگی به آب‌های رودخانه‌ها جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: یکی از علل پوشش گیاهی در سطح رودخانه مرکزی شهر نور، آلودگی بیولوژیک بسیار زیاد آن است که منجر به رشد گیاهان می‌شود؛ رشد گیاه خود آفتی برای رودخانه است، می‌توان با لایروبی و طرح‌های مشارکتی با مردم و همچنین کارهای فرهنگی جلوی ورود فاضلاب‌ها به رودخانه‌ها را گرفت و تا حد زیادی آلودگی را کمتر کرد.
- عقب‌ماندگی شهرستان نور به سیستم الگوی شهری
عباس بابایی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نور با اشاره به این که نشت مواد شیمیایی صنعتی از مخازن شبکه و لوله‌ها و مواد شیمیایی از سوی کارخانجات صنعتی، دفن نامناسب زباله و نفوذ شیرابه‌های محل پسماند به آب‌های زیرزمینی، سمپاسی و استفاده بی‌رویه از سم و کودهای کشاورزی از منابع آلوده‌کننده رودخانه است، اظهار کرد: ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه دارای تصفیه فاضلاب شهری بسیار اندکی است.
وی با بیان این که فاضلاب‌های شهری و خانگی باعث آلودگی منایع آب و خاک شهرها می‌شود، تصریح کرد: در استان مازندران در ساری تقریبا 70 درصد و بابل 50 درصد مجهز به سیستم اگو شهری هستند که فاضلاب‌ها به آن سیستم انتقال و بعد از آن به تصفیه‌خانه وارد می‌شود.
- افزایش سریع فعالیت باکتری‌ها نخستین پیامد تخلیه فاضلاب‌ها در آب‌های سطحی
بابایی نخستین اثر تخلیه فاضلاب‌ها در آب‌های سظحی را افزایش سریع فعالیت باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های هوازی دانست و افزود: در سال‌های گذشته بسیاری افراد از طریق ماهیگیری ارتزاق می‌کردند اما مرگ زیست‌مندان و ماهی‌ها که به وفور در جای جای استان مشاهده می‌شود یکی از دلایل تخلیه فاضلاب‌ها، که باعث افزایش میکرو ارگانیسم‌ها و کاهش اکسیژن شده و در نتیجه خالی شدن رودخانه از ماهی را به دنبال خود دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نور با بیان این که افرادی که در مجاورت رودخانه‌ها قرار دارند به دلیل فعالیت باکتری‌ها انواع و اقسام بیماری‌ها در معرض انواع بیماری‌ها قرار دارند، تصریح کرد: مدخل‌های رودخانه‌ها به دلیل این که در طول مسیر انواع بیماری‌ها را با خود به همراه دارند، بیش‌ترین میزان آلودگی را به همراه دارد.
وی در ادامه با اشاره به این که روان آب‌های جاری شهری در زمان بارندگی دارای بار آلودگی زیادی هستند که به رودخانه‌ها هدایت می‌شوند، افزود: متاسفانه تخلیه فاضلاب و پسماند و زباله‌های واحدهای تجاری در کانال‌ها و جوی‌های سطح شهر در هنگام بارندگی باعث آلودگی آب رودخانه‌ها می‌شود که مسائل فرهنگی و رفتار شهروندان به بهبود این موضوع کمک قابل توجهی را می‌تواند به همراه داشته باشد.
- امور آب متولی اصلی حفاظت از منابع آب
این کارشناس با اشاره به این که اداره محیط زیست همیشه در کنار شهرداری‌ها و بخشداری‌ها است، اظهار کرد: امور آب به عنوان متولی اصلی حفاظت از منابع آب باید دغدغه بیشتری در بخش فاضلاب داشته باشد.
وی فرهنگ‌سازی را مهم‌ترین عامل در جلوگیری از آلودگی رودخانه‌ها دانست و افزود: خودداری مردم از تخلیه مسستقیم فاضلاب‌های خانگی به رودخانه‌ها بسیار موثر است.
- ایجاد کمیته پایش رودخانه‌ها
بابایی در پایان با اشاره با این که تاکنون کمیته پایش رودخانه‌ها در شهرستان نور صورت نگرفته است، یادآور شد: ایجاد کمیته تخصصی با هدف پایش و شناسایی منابع آلاینده (خانگی، صنعتی، خدماتی و غیره) رودخانه‌ها و اقدامات قانونی در مورد پلمپ و بستن خروجی کانال‌ها می‌تواند قدم اساسی در برابر آلودگی آب‌ها باشد.