این پیشنهادی است که ژان کلود یونکر- رئیس کمیسیون اروپا- در آخرین سخنرانی سالانه خود در پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه مطرح کرد و آن را راهی تقریبا تضمینشده برای بازتعریف جایگاه اروپا در دنیای امروز دانست.
به گزارش فایننشال تایمز، یونکر در پارلمان اروپا چشماندازی برای رسیدن به اروپایی با یک صدا ارائه کرد و به اعضا هشدار داد اختلافهایی که وزن کلی اروپا در عرصه جهانی را پایین میآورد، کنار بگذارند. یونکر که سال آینده دوره 5سالهاش بهعنوان رئیس کمیسیون اروپا به پایان میرسد، گفت: «ما باید بذر یک اروپای مقتدرتر را همین حالا بکاریم...
هر زمان که اروپا با یک صدا صحبت کند، ما میتوانیم موقعیت خود را بر دیگران تحمیل کنیم. شرایط ژئوپلیتیکی بهگونهای است که میتوانیم بگوییم حالا زمان یک اروپای مقتدر است.» او در این سخنرانی که بخش عمدهای از آن مربوط به مسائل جهانی بود، یکبار دیگر از کشورهای عضو درخواست کرد تا حق وتوهای ملی خود برابر مصوبات اتحادیه را به نفع تصمیمگیریهای جهانی کنار بگذارند و نقش اروپا در تجارت جهانی را تقویت کنند. یونکر بهصورت مشخص به مقایسه دلار و یورو پرداخت و گفت:
این غلط است که اروپا پول بیش از 80درصد واردات انرژی خود را به دلار میپردازد درحالیکه تنها 2درصد وارداتش از آمریکاست. او گفت: «ما باید این مسئله را تغییر دهیم. یورو باید ابزار فعال یک اروپای مقتدر جدید باشد.» او همچنین پیشنهاد کرد که شرکتهای هواپیمایی، هواپیماهای خود را به جای دلار، با یورو بخرند. تمایل اتحادیه اروپا برای جهانیسازی یورو در پی اختلافنظرهای جدی با آمریکا بر سر توافق هستهای ایران و تعرفههای تجاری اعمال شده از سوی واشنگتن قوت گرفته است.
- دلار؛ سلاح آمریکا
جهان از جمله همپیمانان آمریکا مانند اروپا، اکنون دریافتهاند که آمریکا از دلار به عنوان سلاح تحریم علیه دیگران استفاده میکند. اگر در گذشته، سلاح تحریم آمریکا همیشه یا در بیشتر موارد علیه مخالفانش به کار گرفته میشد، اکنون و در دولت ترامپ، این سلاح به سمت دوستان و متحدان واشنگتن هم نشانه رفته است. جنگ تعرفهای دولت ترامپ علیه اتحادیه اروپا و کانادا نمونهای از این استفاده ابزاری از دلار است.
خاویر سولانا، دبیر کل پیشین ناتو و مسئول اسبق سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز در مصاحبهای با یک نشریه اسپانیایی گفت:، اگر در گذشته سلاح آمریکا نظامی بوده،حالا این سلاح دلار است.ماه گذشته، وزیر امور خارجه آلمان پیشنهاد داد یک سیستم پرداخت بینالمللی مستقل از آمریکا تشکیل شود تا اروپا بتواند فارغ از تحریمهای آمریکا، توافق هستهای با ایران را زنده نگه دارد. زمانی که آمریکا با وجود مخالفت شدید اتحادیه اروپا و همپیمانانش در اروپا از توافق هستهای کنار کشید،
وزیر دارایی فرانسه مواضع تندی علیه این کشور گرفت و گفت که آمریکا نباید فکر کند که پلیس اقتصادی دنیاست. از زمانی که ترامپ به کاخ سفید رفته است، بارها با موضعگیریها و تصمیمهایش علیه اتحادیه دو سوی اقیانوس اطلس، باعث تلخکامی اروپاییها شده. سیاستگذاریهای او بهخصوص شعار «نخست آمریکا» برخی مقامات مهم اروپایی ازجمله امانوئل مکرون- رئیسجمهور فرانسه و آنگلا مرکل - صدراعظم آلمان- را به فکر انداخته است تا جایگاه اروپا در سطح جهانی را تقویت کنند. صحبتهای یونکر، ادامه همان نگاه است.
- طعنه به ترامپ
یونکر در سخنرانی خود مستقیما به ترامپ یا سیاستهای آمریکا اشاره نکرد اما رویترز به نقل از دستیاران او گزارش داده است که اشاره او به «شرایط ژئوپلیتیک» در واقع اشاره به شرایطی است که آمریکا بهوجود آورده و او در جای دیگری از سخنرانیاش، از آن با تعبیر «یکجانبهگرایی خودخواهانه» نام برد. او همچنین گفت که همکاری با چین و ژاپن میتواند به توسعه چندجانبهگرایی کمک کند.
یک روز پیش از او، فدریکا موگرینی- مسئول سیاستگذاری خارجی اروپا- هم در جمع نمایندههای پارلمان اروپا، پیشنهاد مشابهی مطرح و مشخصا از همکاری با چین صحبت کرد. به گزارش شینهوا، موگرینی در پارلمان اروپا گفت: «بهعنوان 2قدرت جهانی ما هر دو به خوبی میدانیم که همکاریهای ما برای رسیدگی به چالشهای مشترکی که با آنها روبهرو هستیم حیاتی است... تعامل با چین، یک، باید مطلق است. ما میتوانیم با چین همکاری کنیم تا سیستم اقتصاد جهانی را عادلانهتر کنیم.»
- از مهاجران تا برگزیت
یونکر در این سخنرانی سالانه، درباره دیگر موضوعات مهم اروپا هم صحبت کرد. او بهصورت ویژه به مسئله مهاجران پرداخت و از شرایط و چگونگی جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا - برگزیت- صحبت کرد.یونکر درباره مهاجران، ایده یک گارد مرزی 10هزار نفری را برای مقابله با مهاجران اقتصادی غیرقانونی، مطرح کرد.
او درباره برگزیت هم گفت که بهشدت از کنارهگیری بریتانیا از اتحادیه اروپا متأسف است اما به ترزا می - نخستوزیر بریتانیا- هشدار داد که اتحادیه اروپا به بریتانیا اجازه نمیدهد که ابتدا این بلوک را ترک کند و بعد تصمیم بگیرد از بخشهایی از بازار که خودش متمایل است بهرهمند شود. یونکر گفت: «ما به تصمیم بریتانیاییها برای ترک اتحادیهمان احترام میگذاریم. وقتی که اتحادیه اروپا را ترک میکنید، دیگر بخشی از بازار مشترک ما نیستید و طبیعتا نمیتوانید بخشهایی از آن را هم انتخاب کنید.»