با آن که فرماندهان ناتو مستقر در افغانستان به برقراری ثبات در این کشور بدبین نیستند، اما واقعیتی که در این کشور جنگزده در جریان است جای چندانی برای خوش‌بینی باقی نگذاشته است.
سیاست دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در مورد افغانستان که تبلیغات زیادی روی آن انجام گرفته بود، در مقایسه با رؤسای جمهوری پیش از او موفقیتی به همراه نداشته است.
جانی والش، کارشناس افغانستان در مؤسسه صلح آمریکا می‌گوید: «با بالا رفتن شمار کشتگان و مجروحان در حملات پی‌در‌پی افغانستان و احتمال پایان جنگ در سوریه، ممکن است جنگ افغانستان به مرگبارترین جنگ جهان بدل شود. در سال‌های گذشته از این نظر وضعیت در افغانستان هر سال بدتر از سال قبل بوده است.»
یکی از مشاوران «گروه بین‌المللی بحران» به خبرگزاری فرانسه گفته که جنگ سوریه یک دهه بعد از جنگ افغانستان شروع شد و به گفته ناظران حقوق بشر سوریه از ابتدای سال ۲۰۱۸ تاکنون، پانزده هزار کشته بر جای گذاشته است. این در حالی است که بر اساس برخی برآوردها در همین بازه زمانی در افغانستان بیش از ۲۰ هزار کشته اعم از نظامی و غیر نظامی بر جای گذاشته است.
گرام اسمیت، مشاور «گروه بین‌المللی بحران» در این زمینه می‌گوید: «آمار کشتگان افغانستان از قربانیان هر جنگ دیگری در جهان بیشتر شده است و بعید نیست که آمار کلی آن از جنگ سوریه بیشتر شود.»
- رکوردهای فاجعه‌بار افغانستان
بر اساس برآوردی که نهاد دیگری به نام «برنامه داده‌های درگیری‌ها» از شهر اوپسالای سوئد در مورد افغانستان انجام داده است، جنگ در این کشور تا کنون رکورد قربانیان سالانه را شکسته است. در این برآورد شمار کشتگان جنگ افغانستان در سال ۲۰۱۷ به ۱۹ هزار و ۶۹۴ تن رسید که یک رکورد جهانی محسوب می‌شود.
جنگ افغانستان از نظر شمار کشتگان غیرنظامی نیز رکورددار است به طوری که تنها در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی، دست کم ۱۶۹۲ شهروند غیر نظامی این کشور در درگیری‌های خشونت‌بار و حملات و انفجارهای این کشور جان خود را از دست داده‌اند.
نصرت رحیمی، سخنگوی وزارت داخله افغانستان اخیرا گفته است که به طور میانگین هر هفته بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از «مبارزان دشمن» در این کشور کشته می‌شوند. این مقام افغان در عین حال آمار رسمی از قربانیان تلفات نیروهای دولتی و شهروندان عادی نداده است.
از سوی دیگر تا کنون اطلاعی از شمار افرادی که به دست نیروهای امنیتی افغانستان کشته یا مجروح شده‌اند منتشر نشده است. با این حال دولت آمریکا در سال گذشته از مقام‌های کابل خواسته تا شمار قربانیان حملات نیروهای امنیتی را نیز در آمار خود اعلام کنند.
بیشتر ناظران بر این باورند که آمار تلفات در جنگ افغانستان بیشتر از آمار اعلام شده است. گرام اسمیت آمار تلفات نیروهای دولتی افغانستان در سال جاری مسیحی را «وحشتناک» توصیف کرده است.
- نیروهای دولتی بیشتر، تلفات بیشتر
بر اساس برآورد نهاد سوئدی «برنامه داده‌های درگیری‌ها» شمار کشته‌شدگان در جنگ افغانستان از سال ۲۰۱۴ به این سو به شدت افزایش داشته است. سال ۲۰۱۴ دقیقا سالی است که ناتو از نیروهای خود در این کشور کاسته و رفته رفته میدان را برای مهار شورشیان طالبان به نیروهای دولتی واگذار کرد.
در سال جاری میلادی در حالی که انتخابات پارلمانی به تعویق افتاده و تلاش‌ها برای کشاندن طالبان به میز مذاکره افزایش یافته، آتش خشونت‌ها تیزتر شده است. طالبان در صحنه‌های نبرد سنگرهای مهمی را به دست آوردند. گروه داعش افغانستان هم که گروهی کوچک‌تر اما قدرتمند است و در سال ۲۰۱۴ به وجود آمد، بر شمار حملات خود در این سال افزوده است.
کشورهای خارجی نیز نزاع و درگیری در افغانستان را شدت بخشیده‌اند. عتیق‌الله امر خیل، ژنرال پیشین ارتش افغانستان می‌گوید که پاکستان نقش عمده‌ای در مناقشات کشورش داشته و آمریکا نتوانسته دولت اسلام‌آباد را به همکاری در این زمینه متقاعد کند. به گفته او پاکستان، این متحد دیرینه آمریکا همچنان پناهگاه امنی برای رهبران طالبان به شمار می رود.
به رغم آن که دولت ترامپ نتوانسته از راه افتادن حمام خون در افغانستان جلوگیری کند، فرماندهان آمریکایی ناتو همچنان از سیاست او حمایت می‌کنند. ژنرال جان نیکلسون که تا چندی پیش بالاترین مقام نظامی آمریکای ناتو در افغانستان به شمار می‌رفت، همچنان بر مؤثر بودن سیاست ترامپ در این کشور اصرار دارد و می‌گوید راهبرد گسیل هزاران نیروی تازه‌نفس و افزایش حملات هوایی، به خوبی جواب داده است.
ژنرال پت لوپو، سخنگوی نیروهای آمریکایی به خبرگزاری فرانسه گفته است: «نیروهای آمریکایی در افغانستان متعهدند که درباره جنگ در این کشور واقعیت را بگویند.»
اما جانی والش می‌گوید: «نیروهای بیشتر به معنی نبرد وسیع‌تر و در نتیجه افزایش کشته‌ها و مجروحان است. گر چه وضعیت نظامی در افغانستان به طور کلی دچار بن‌بست است.»
در ماه ژوئیه گذشته اعلام شد که طالبان و دیگر گروه‌های شورشی افغانستان هم اکنون ۱۴ درصد از کل ۴۰۷ ولسوالی این کشور را در کنترل خود دارند. در سال گذشته نیز همین مقدار از کشور در کنترل شورشیان بود. کنترل یا نفوذ دولت بر ولسوالی‌های افغانستان از ۵۷ درصد در ماه اوت ۲۰۱۷ به ۵۶ درصد در ژوئیه ۲۰۱۸ کاهش یافته است. باقی مناطق کشور نیز محل نزاع شورشیان و نیروهای دولتی است.
با این حال و به رغم افزایش خشونت‌ها از ماه ژوئن ۲۰۱۸ به این سو امیدها به برقراری آتش‌بس میان دولت و طالبان زنده شده است و تلاش‌ها برای کشاندن طالبان به پای میز مذاکره ممکن است به بار بنشیند.