اولين مورخي که اسم مازندران را ذکر کرده، مي‌گويد نمي‌داند اسم مازندران از چه‌وقت به‌كار رفته و با اين‌که او در کتاب‌هاي قديمي اثري از اين اسم نيافته، اما در آن‌زمان در همه‌جا از آن استفاده مي‌شده است. در حقيقت اين دو اسم، يعني طبرستان و مازندران، مترادف‌اند و به معني نواحي کوهستاني و اراضي پست ساحلي هستند.
مازندران، سرشار از ديدني‌هاي طبيعي و باستاني است. بسياري از ما اين استان را مي‌شناسيم و شايد بارها براي ديدن و شناكردن در دريا به آن‌جا سفر كرده‌ايم. اما مازندران كه فقط دريا ندارد.
در اين مطلب، گشت كوتاهي در اين استان زيبا مي‌زنيم تا با برخي از اين ديدني‌هايش بيش‌تر آشنا شويم.
دماوند/ عكس: حميد مولوي
دماوند، بلندترين کوه ايران و بلندترين آتشفشان آسيا و خاورميانه است. گفته مي‌شود اولين فوران اين آتشفشان خاموش، حدود يك‌ميليون و 780هزار سال قبل رخ داده و آخرين فوران آن هم، به حدود 5300سال قبل از ميلاد مسيح برمي‌گردد.
دماوند در اساطير ايران هم جايگاه ويژه‌اي دارد. مشهورترين آن‌ها، داستان «فريدون» است كه «ضحاك» را در غاري در دماوند زنداني كرده است. مي‌گويند ضحاک در آن‌جا تا آخرالزمان زنداني است، تا زماني كه از بند رها شود و کشتن خلق را آغاز کند و سرانجام به دست «گرشاسپ» کشته شود.
گفته مي‌شود هنوز هم بعضي از ساکنين اين منطقه باور دارند که ضحاک در دماوند زنداني است و مي‌گويند صداهايي که هر از گاهي، از سمت کوه شنيده مي‌شود، ناله‌هاي اوست.
درياچه‌ي عباس‌آباد/ عكس: حامد خورشيدي، آژانس عكس همشهري
عكس: عزيزالله ولي‌زاده دلاور/ آرشيو عكس روزنامه‌ي همشهري
مجموعه‌ي باغ‌هاي عباس‌آباد در 9 کيلومتري شهرستان بهشهر، در دامنه‌ي رشته کوه البرز و در ميان جنگل‌هاي انبوه قرار گرفته است. اين مجموعه به‌عنوان يکي از باغ‌هاي ايراني در ميراث جهاني يونسکو ثبت شده است.
مجموعه‌ي عباس‌آباد شامل بخش‌هاي گوناگوني مثل سد عباس‌آباد، مخزن و درياچه‌ي سد، گل‌باغ، کاخ، حمام، آسياب‌آبي و دو برج آجري است.
اين مجموعه به دستور شاه‌عباس اول صفوي در حدود سال‌هاي 1020 و 1021 هجري قمري در محلي که خرگوران نام داشت ساخته شد و حالا با وسعتي نزديك به 500 هكتار، از باغ‌هاي مهمِ غيرکويري ايران به‌شمار مي‌آيد.
در ميان درياچه، عمارت زيبايي قرار دارد كه در زمان آب‌گيري درياچه، اين عمارت با ارتفاعي نزديك به 18 متر به زير آب مي‌رود و فقط سقف آن همراه با درختچه‌هاي كوچكي بيرون مي‌مانند.
مزرعه‌ي كلزا/ عكس‌ها: مصطفي گرمان/ آژانس عكس همشهري
شايد شما هم در آشپزخانه از روغن كُلزا استفاده مي‌كنيد يا حداقل درباره‌ي اين روغن و خواص آن شنيده‌ايد. از گياه کلزا روغن مي‌گيرند، روغني که داراي اسيدهاي چرب اشباع‌نشده و فاقد کلسترول است. کلزا معمولاً در فصل پاييز کاشته مي‌شود و بخش وسيعي از مزارع شرق مازندران هم به كشت كلزا اختصاص دارد.
اگر در حوالي اسفند و فروردين، فصل گل‌دادن كلزا، به اين منطقه برويد، مناظر شگفت‌انگيز و زيبايي مي‌بينيد؛ دشت‌هاي وسيعي که با رنگ‌هاي زرد و سبز پوشيده شده‌اند و هربيننده‌اي را به‌وجد مي‌آورند.
عكس: آرشيو عكس روزنامه‌ي همشهري
يوش، روستايي از توابع بخش بلده در شهرستان نور است. اين روستا زادگاه «نيما يوشيج»، پدر شعر نوي فارسي است. نيما يوشيج پس از مرگ، به‌طور موقت، در شهر ري دفن شد، تا بعدها در سال 1372، پيکر اين شاعر، طبق وصيت خودش، در روستاي زادگاهش به خاك سپرده شود.
براي همين بسياري از مسافران براي رفتن بر سر مزار اين شاعر بزرگ به يوش سفر مي‌کنند و از محصولات گياهي و لبني بومي اين روستا هم خريد مي‌كنند.
عكس: سايت تيشينه
«قلعه‌ي پولاد» يا «قلعه‌ي بلده» که در کتاب‌هاي تاريخي با نام «قلعه‌ي نور» هم شناخته مي‌شود، در شمال شهر بلده، در بالاي کوه قرار دارد. اين قلعه‌ي خشتي تاريخي، مربوط به دوران سلجوقيان است.
امروزه مي‌توان به‌راحتي پياده تا بالاي قلعه و قسمت شاه‌نشين آن رفت. اين قلعه، تمامي بخش‌هاي يک قلعه‌ي حکومتي را دارد؛ از دروازه تا استبل و اتاق‌هاي نگهباني و محل‌هاي ديده‌باني.
شاليزاري در فصل برداشت برنج/ عكس: بهروز خسروي، آژانس عكس همشهري
استان مازندران، بيش از 200هزار هکتار شاليزار برنج دارد و از توليدکننده‌هاي بزرگ برنج در ايران به‌حساب مي‌آيد. فصل نشاي برنج برحسب موقعيت مکاني زمين‌هاي كشاورزي، از اوايل فروردين تا اواخر خرداد آغاز مي‌شود و تا پايان مردادماه و اوايل شهريور برنج‌ها برداشت مي‌شود.
البته برخي از کشاورزان به‌واسطه‌ي چاه‌هاي مجزا و آب‌هاي رودخانه‌هاي اطراف زمين، به کشت دوم هم مي‌پردازند که آبان‌ماه برداشت مي‌شود. اگر در اوايل شهريور به مازندران سفر كنيد و از كنار شاليزارها رد شويد، بوي خوشايندي مثل بوي برنج پخته در هوا پيچيده كه نشانه‌ي فصل برداشت برنج است.
اسپناساك
مردم مازندران هم مثل ساكنان ديگر بخش‌هاي ايران، غذاها و خوراكي‌هاي خوش‌مزه‌‌اي دارند؛ مالابيج، نازخاتون، وينگوم‌انار، چنگل‌قليه، باقلاوابيج، كدوبره، اسپناساك، بيج‌بيج، كئي‌پلا، كئي‌انار، اكبرجوجه، بوراني بادمجان، آغوزمسما و ترش سماق، از خوش‌مزه‌ترين خوردني‌هاي آن‌هاست.
تله‌كابين نمك‌آبرود/ عكس: حامد فرج‌الله، آژانس عكس همشهري
اگر دوست داريد ابرها را لمس كنيد، نمك‌آبرود جاي مناسبي براي اين كار است! تله‌كابين نمك‌آبرود با سرعت سه متر بر ثانيه، مسير 2100 متري را در حدود 15 دقيقه طي مي كند و شما را به ميان قله‌هاي مه‌گرفته‌ي نمك‌آبرود مي‌رساند.
پل ورسك/ عكس: هادي مختاريان/ آرشيو عكس روزنامه‌ي همشهري
هميشه كه نبايد با ماشين به مازندران سفر كرد. اگر با قطار سفر كنيد، مي‌توانيد از روي پل زيباي ورسك رد شويد و منظره‌ي شگفت‌انگيزي را تماشا كنيد. اين پل كه در كتاب ركوردهاي جهاني گينس در بين پل‌هاي با ارتفاع بيش از 61 متر ثبت شده، از شاهکارهاي مهندسي به‌حساب مي‌آيد كه به همت يك شركت دانماركي در سال 1315 خورشيدي به بهره‌برداري رسيد.
جام طلايي دو شير، ساخته شده در حدود 800سال پيش از ميلاد مسيح. اين جام، در منطقه‌ي كلاردشت پيدا شد.
برداشت گل گاو‌زبان در هزارجريب نكا/ عكس: مصطفي گرمان، آژانس عكس همشهري