روانبخش بهزادیان، مدیرکل امور بندری سازمان بنادر در گفت‌وگو با مهر با تشریح علل افزایش رسوب کالا در بنادر اظهار کرد: در سال ۹۶ برای حدود ۱۰۸ میلیون تن کالای غیرنفتی مشتمل بر ۳ میلیون TEU کانتینر در بنادر کشور عملیات بندری و ترخیص کالا انجام شده است و در حال حاضر ترکیب موجودی ۱۳۹ هزار کانتینر دپو شده در بنادر کشور بدین صورت است که ۵۰ درصد از آنها مربوط به قبل از سال ۹۷ و ۵۰ درصد دیگر مربوط به شش ماه اخیر است.
وی ادامه داد: به طور متوسط میزان رسوب کانتینر نسبت به کل عملیات کانتینری بین ۵ تا ۷ درصد است که رسوب کالا و کانتینرهای سنواتی در فرآیند متروکه برابر ضوابط و قوانین مربوطه در حال پیگیری و اقدام هستند.
مدیرکل امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: از سوی دیگر رویه درخواستی صاحبان کالا برای کانتینرهای موجود عبارتند از ۶۰ درصد برای واردات، ۲۰ درصد برای ترانزیت خارجی و مابقی به قصد مصرف در منطقه اقتصادی و ترانشیپ در بنادر نگهداری می‌شود.
وی یادآور شد: رسوب کالاهایی که به قصد واردات به سرزمین اصلی در بنادر نگهداری می‌شوند دلایل متعددی دارد که مهمترین آن مسائل بانکی، عدم صدور کد رهگیری و عدم تخصیص به موقع ارزش بانکی است چرا که فروشنده به دلیل عدم دریافت وجه کالای فروخته شده، اجازه انتقال کالا و واگذاری اسناد حمل را صادر نمی کند. در نتیجه خریدار که همان واردکننده ایرانی است، امکان آزادسازی کالا و متعاقبا، ترخیص آن را ندارد. لازم است تا بانک‌ها نیز در این رابطه اقدامات عاجلی به عمل آورند یا اولویت بندی‌های کالایی، مورد تجدید نظر قرار گیرد.
بهزادیان از جمله دیگر دلایل رسوب کالا در بنادر را نگرانی صاحبان کالا از عواقب بعد از ترخیص در زمینه اعمال مقررات احتکار دانست و گفت: صاحبان کالا به همین دلیل ترجیح می دهند تا ایجاد تثبیت قیمت ها و ایجاد آرامش در فضای کسب و کار، از ترخیص کالا خودداری کنند؛ از این رو به بنادر کشور اعلام شد که مهلت توقف کالا را حداکثر دو ماه تعیین کنند تا صاحبان کالا مجبور به ترخیص کالاهای موجود شوند. ضمن اینکه تخفیفات تشویقی نیز برای آنهایی که ظرف چند روز آینده اقدام به ترخیص کالا کنند اعطا خواهد شد.
وی علت دیگر رسوب کالا در بنادر را بحث ثبت سفارش برخی از این کالاها که انجام نمی شود عنوان و اظهار کرد: برخی کالاها امکان اظهار و ترخیص کالا را ندارند؛ بعضی دیگر از کالاها مشکل تعهد پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز را دارند چراکه صاحبان این کالاها به هر دلیلی مایل به تعهد دادن نیستند و درنتیجه اجازه ترخیص آنها از سوی بانک‌ها صادر نمی‌شود.
بهزادیان ابراز امیدواری کرد: در ۲ ماه آینده شاهد بهبود کامل روند و جریان تجاری خروج کالا از گمرکات خواهیم بود.
- روند صعودی رسوب کالا در بنادر
براساس جداولی که مدیرکل امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی دراختیار خبرنگار مهر قرار داده، رسوب کالای غیرکانتینری و کالاهای اساسی در بنادر کشور در حال افزایش است.
در پایش سازمان بنادر، کالاها به سه گروه : کالاهای کانتینری، کالاهای غیرکانتینری، و کالاهای اساسی تقسیم می‌شوند.
براساس آمار ارائه شده، میزان رسوب کالاهای کانتینری در ۴ شهریور ماه ۱۴۲هزار و ۹۹ کانتینر بوده که در ۱۲ شهریور ماه به ۱۴۶ هزار و ۱۶۳ کانتینر افزایش یافته اما این رقم در ۱۹ شهریور ماه به ۱۳۹ هزار و ۵۷۱ کانتینر کاهش یافته است.
در مورد کالاهای غیرکانتینری هم، جداول ذیل نشان می‌دهد میزان رسوب این کالاها در ۴ شهریور ماه ۶ میلیون و ۷۱۳هزار و ۶۸۹ تن بوده که در ۱۲ شهریور ماه به ۶ میلیون و ۶۷۳هزار و ۷۵۶ تن کاهش یافته و در ۱۹ شهریورماه به ۶ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۶۹۰ تن افزایش یافته است.
در مورد کالاهای اساسی نیز، جداول گویای آن است که میزان رسوب این گروه از کالاها در ۴ شهریور ماه ۱میلیون و ۹۱۰هزار و ۲۶۰ تن بوده که در ۱۲ شهریور ماه به ۲ میلیون و ۱۸۸ هزار و ۲۲۹ تن افزایش یافته و در ۱۹ شهریورماه به ۲میلیون و ۳۹۲هزار و ۵۶۵ تن افزایش یافته است. بنابراین روند رسوب کالاهای اساسی کاملا افزایشی بوده است و این می‌تواند به منزله زنگ هشدار برای مسئولان تنظیم بازار داخلی باشد.