اما دوری آنها از پایتخت و کرسیهای سبزرنگشان در مجلس مانع پیشبرد برنامههایشان نشده و پیگیری بحث استیضاح برخی وزرا همچنان بحث داغ آنها درشبکههای اجتماعی و دیگر رسانههاست. محمد شریعتمداری، محمد بطحایی و عباس آخوندی، وزرای صمت، آموزش و پرورش و راه و شهرسازی 3 وزیری هستند که بحث استیضاحشان در رسانهها داغ است و قرار است در هفته اول مهرماه بهصورت جدی از سوی منتقدانشان در بهارستان پیگیری شود.
- چرا استیضاح؟
تبعات نوسانات بازار ارز که به زندگی روزمره مردم رسید، نمایندگان جزو نخستین مسئولانی بودند که یکی بعد از دیگری به میدان آمدند و در راستای ایفای نقش نظارتیشان خواستار توضیحات وزرا و حتی رئیسجمهوری در اینباره شدند.
هرچند طرح استیضاح وزرا از سوی مجلس امری مرسوم و معمول است اما اینکه نمایندگان تا عزل وزیر پای کار باشند اقدامی قابل توجه است که در 2 استیضاح اخیر بهارستان که 17مرداد و 4شهریورماه در دستور کار مجلس قرار گرفت به رغم پیشبینیهای خود نمایندگان رخ داد. پیشتر نمایندگان در آخرین هفته کاری اسفندماه 96استیضاح سه وزیر کشاورزی، راه و شهرسازی و کار را به جریان انداخته بودند اما به هر 3 وزیر مجددا رأی اعتماد دادند.
به رغم این رویه مجلس دهم اما نمایندگان از بهار امسال با شعار پاسخگویی به خواسته مردم در 3ماه اخیر طرح استیضاح وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اقتصاد و دارایی، آموزش و پرورش، صنعت، معدن و تجارت و مسکن و شهرسازی را کلید زدهاند و ورودشان به بحث ناکارآمدی وزرا تاکنون سبب برکناری علی ربیعی از وزارت کار و مسعود کرباسیان از وزارت اقتصاد و دارایی شده است.
ربیعی با شعار مبارزه با فساد زیرمجموعهاش از وزارت اقتصاد و کرباسیان به نشان پاسخگویی به شرایط بد معیشتی مردم و گرانیهای اخیر با رأی مجلس از وزارت برکنار شدند، ربیعی و کرباسیان از دولت رفتند اما برکناری آنها همچنان سبب رضایت نمایندگان از جایگاه نظارتیشان نشده است و با جدیت بهدنبال طرح استیضاح وزرای آموزش و پرورش و صمت بعد از پایان تعطیلات تابستانیشان هستند.
عزم آنها چنان جدی است که شمار امضاهایشان را ذیل طرح استیضاح شریعتمداری به قریب 80 امضا رساندهاند و درصددند طرح استیضاح سیدمحمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش را که بهدلیل شروع بهکار مدارس تا آبانماه به تعویق انداختهاند دوباره از سر گیرند. در کنار طرح استیضاح شریعتمداری و بطحایی، استیضاح عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی نیز چند روزی است از سوی منتقدان دولت خبری شده است به همین دلیل هم نمایندگان حامی استیضاح وزرا که بعضا از منتقدان کابینه دوازدهم هستند در موضعگیریشان بر داغ نگه داشتن موضع استیضاح تأکید میکنند.
در همین راستا هم مجتبی ذوالنوری، نماینده مشهد در مصاحبههایش مکرر از جدیبودن عزم مجلس برای استیضاح وزرای صمت و راه وشهرسازی خبر میدهد. او اخیرا در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران اعلام کرده است: «استیضاح وزرای صمت و راه و شهرسازی بعد از تعطیلات تقدیم هیأترئیسه میشود و درصورتی که امضاها پس گرفته نشود استیضاح برگزار میشود.» به زعم ذوالنوری برای استیضاح وزیر«صمت» 2طرح استیضاح تقدیم هیأترئیسه مجلس شده است؛
یکی با 72 امضا با محوریت نابسامانیهای بازار خودرو و رکود در بخش تولید و دیگری با 12 امضا که قرار است پس از بررسی در کمیسیون صنایع و معادن در قالب یک طرح استیضاح جمعبندی شود. ذوالنور مدعی است، رایزنیها هم برای پسگرفتن و انجام نشدن این استیضاح سنگین است.
- مجلس مدعی، مجلس خود انتقاد
ادعای لابی سنگین برای از دستور کار خارج شدن برخی طرحهای استیضاح، موضوعی است که از سوی دیگر نمایندگان طراح استیضاح تکرار شده است. ازجمله اینکه هدایتالله خادمی، نماینده ایذه و باغملک در حساب شخصیاش در توییتر نوشت: «جناب آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری، لطفا مواظبت بفرمایید وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت، برای پس گرفتن امضای نمایندگان مجلس استیضاحکننده ایشان، وزارتخانه و شرکتهای زیرمجموعه را، واگذار نکند، لطفا لیست شرکتها را، قبل از استیضاح و بعد از آن بخواهید که به شما ارائه دهند.»
تب و تاب جدی جمعی از نمایندگان برای طرح استیضاح وزرا و جدیت آنها برای عزل آنها سبب شکلگیری ابهامی در بحث استیضاحهای اخیر شده است و آن اینکه آیا استیضاح بهعنوان اهرم نظارتی نمایندگان ابزاری برای رفع مشکلات و نواقص اجرایی است یا به اهرمی برای نیل به مقاصد سیاسی منتقدان دولت بدل شده است. همین ابهام سبب خود انتقادی جمعی دیگر از نمایندگان نسبت به رویه روزهای مجلس شده است؛
چنانکه علیرضا رحیمی، عضو هیأت رئیسه مجلس دیروز در حساب شخصیاش در توییتر نوشت: «استیضاح خاصیت نظارتی و کارکردی خود را کاملا از دست داده و به جای ابزاری برای بهبود وضعیت و اصلاح امور تبدیل به ابزار فشار سیاسی بر دولت و وزیران و مانور رسانهای شده است.
سلامت استیضاحها نزد افکار عمومی هم زیر سؤال است.» حال باید دید که مجلسیها بعد از 2 هفته تعطیلی و بازگشت به صحن علنی در قبال طرحهای استیضاح وزرای آموزش و پرورش، راه و شهرسازی و صمت چه تصمیمی خواهند گرفت و آیا عزل ربیعی و کرباسیان، منتقدان دولت را در نقشآفرینی نظارتیشان قانع کرده است یا اینکه بطحایی، شریعتمداری و آخوندی دیگر وزرایی خواهند بود که یکی بعد از دیگر با کرسیهایشان مجبور به خداحافظی خواهند شد؟