گرمایی که برخلاف گرمای روزهای بلند تابستان ربط مستقیم با تقویم دارد؛ نه زودتر شروع می‌شود نه دیرتر؛ درست اول مهر؛ فرقی هم نمی‌کند شنبه باشد یا جمعه. شور مدرسه با این تاریخ آغاز می‌شود! قرار است فرزندان‌مان را برای یک ماراتن جسمی و روانی نه‌ماهه آماده کنیم. ولی با حال‌و‌هوایی که بین دانش‌آموزان و البته کل سیستم آموزشی حاکم است،
بیشتر بار تحصیلی و حاشیه‌های آموزشی روی دوش مادران و پدرانی است که به‌دلایل مختلف، ازجمله گرفتاری‌های زیاد روزمره یا توقعات زیاده از حد- چه از فرزندان چه از سیستم آموزشی- می‌خواهند در سال تحصیلی نه‌ماهه یک نابغه، هنرمند و فیلسوف جوان تحویل بگیرند، بدون اینکه تصور کنند که فرزندشان فقط یک کودک یا نوجوان شاد و سرزنده است که برای دویدن در جاده زندگی، تازه کفش‌هایش را پوشیده و هنوز برای دویدن،
راهی طولانی در پیش دارد. او برای گذر از این مسیر به همراه نیاز دارد؛ یک مربی دلسوز و یک مراقب همیشگی. این مطلب به شما می‌گوید که از این چند روز باقیمانده چطور برای آماده‌سازی روانی و جسمی خودتان و دانش‌آموزان خانه‌تان بهره‌ببرید تا با بستن دفتر خاطرات تابستان، با خاطراتی خوش، او را برای شروع یک سال تحصیلی موفق و سلامت آماده کنید.
- کارنامه یا بازی روان بچه؟
- خانم شیرخانی
دبیر، باسابقه 15سال تدریس در مقطع دبستان
معمولی‌ترین سؤال نخستین روز مدرسه برای خیلی از پدر و مادرها و حتی دانش‌آموزان مقطع بالاتر این بود که معدل سال قبل‌تان چند بوده است؟ سؤالی که ربط مستقیم داشت به شاگرد زرنگ یا تنبل بودن؛ بدون درنظر‌گرفتن اینکه در سال گذشته چه دوران خوش یا ناخوشی را گذرانده بودیم!
خوشبختانه چندسالی است که حداقل در مقطع ابتدایی نمره و کارنامه‌های نمره‌دار ماهیت خودش را از دست داده و عملکرد و بار علمی دانش‌آموزان به‌کمک کارنامه‌های توصیفی به خانواده‌ها منتقل می‌شود و دانش‌آموزان با چیزی به‌عنوان معدل، طبقه‌بندی علمی نمی‌شوند. نفس این عمل خوب است ولی اثرات بد و معایب آن را هم نباید نادیده گرفت.
در دوره‌ای که دانش‌آموزان با کارنامه‌های غیرتوصیفی سنجیده می‌شدند حس رقابت بین دانش‌آموزان بیشتر بود و معلم برای تشویق آنها جزئیات و مستندات بیشتری داشت ولی این سال‌ها، باتوجه به تغییر محتوای کلی کتاب‌های درسی و همچنین شیوه ارزشیابی، متأسفانه فضای رقابت، گنگ و نامفهوم است؛ به‌خصوص در مقاطع پایین‌تری مثل دانش‌آموزان پایه سوم یا چهارم که واقعا نمی‌دانند باید خودشان را برای رقابت در چه فضایی آماده کنند.
توصیه اصلی به خانواده‌ها این است که به‌جای مقایسه‌های عددی و نمره‌ای که سال‌ها شیوه اصلی سنجش بوده است، فرزندان‌شان را برای رقابت در عرصه مهارت‌های اجتماعی و ترکیبی آماده کنند. قرار نیست حالا که نمره نقشی در طبقه‌بندی ندارد دانش‌آموزان را در این فضای گنگ رها کنیم بلکه باید آنها را راهنمایی کرد تا برای کمال مطلوب تلاش کنند نه کمال مطلق که همان نمره20 در کارنامه بود. البته این شیوه ارزش‌گذاری تبعات مثبت زیادی هم دارد: یکی از آنها این است که افراد مستعد و کوشا در یک‌دسته طبقه‌بندی می‌شوند و همین اتفاق، انگیزه و تلاش را هدفمند می‌کند.
- فصل خوراکی‌های آلوده
- خانم خرسند
کارشناس بهداشت محیط و مربی بهداشت مدارس
توجه به خورد‌و‌خوراک کودکان در حال رشد، در همه ایام سال مهم و ضروری است، ولی در ایامی که قرار است کودکان برای آموزش آماده بشوند بهتر است تغییراتی در شیوه تغذیه‌ای خانواده‌ها صورت بگیرد تا دانش‌آموزان طی این ایام باقیمانده از حال‌و‌هوای تعطیلات خارج شوند و آمادگی جسمی خوبی برای حضور در کلاس و گذران زمان طولانی در مدرسه داشته باشند. قطعا خیلی از دانش‌آموزان در ایام تابستان به‌دلیل دیر بیدارشدن از خواب، وعده صبحانه را فراموش می‌کردند و ترجیح می‌دادند که روز را با خوراکی‌های صنعتی مثل آبمیوه و کیک یا حتی ناهار شروع کنند.
توصیه ما به خانواده‌ها این است که از این فرصت استفاده کرده و علاوه‌بر تنظیم ساعت خواب و بیداری دانش‌آموزان، وعده صبحانه را در فهرست اولویت‌ها قرار دهند. برای این کار بهتر است با همفکری خود دانش‌آموزان، فهرستی از غذاهای موردعلاقه برای صبحانه روزهای مدرسه تهیه کنند تا دیگر بهانه‌ای برای نخوردن صبحانه باقی‌‌نماند. این کار علاوه‌بر ایجاد اشتیاق و میل برای خوردن صبحانه، این احساس را در آنها ایجاد می‌کند که برای سلامت‌شان خودشان تصمیم گرفته‌اند. تهیه فهرست خوراکی‌های موردعلاقه نباید تنها به صبحانه محدود شود و برای میان‌وعده‌های مدرسه و ناهار هم می‌توان فهرست جداگانه‌ای تهیه کرد.
- کمک‌درسی یا کمک‌زجری؟
- آقای قدسی
مدیر و دبیر باسابقه آموزش و پرورش
هنوز سال تحصیلی شروع نشده و کتاب‌های درسی به‌دست دانش‌آموزان نرسیده ، بنگاه‌های آموزشی که این روزها دایه مهربان‌تر از مادر هستند، برای فروش کتاب‌های کمک‌آموزشی تبلیغات شنیداری و دیداری زیادی را شروع کرده‌اند؛ آن‌هم نه در مقاطع بالاتر، این‌بار از کلاس اول دبستان شروع شده است و در این بین هستند والدینی که برای این خرید بیشتر از هرچیز دیگر اشتیاق نشان می‌دهند؛ باور دارند که با این کتاب‌ها فرزندشان، چند قدم که نه...، چندپله بالاتر از بقیه می‌ایستد ولی باید گفت این کار اشتباه است.
قاعدتا باید باور داشته باشیم که هدف اصلی کتاب‌های کمک‌آموزشی کمک به آموزش نکات‌اصلی و حاشیه‌ای کتب اصلی است اما متأسفانه شاهد هستیم که این نوع کتاب‌ها در عمل با مطرح‌کردن موضوعات متفاوت، سنگین، بی‌ربط یا باربط درسی، نه‌تنها دانش‌آموزان را به درس‌خواندن ترغیب و تشویق نمی‌کنند بلکه با گیج‌کردن آنها و ایجاد استرس، ضمن القای حس بی‌اعتمادی به معلم و کتاب‌های درسی اصلی، کلا از ماهیت اصلی خود دور می‌شوند.
بهتر است خانواده‌ها برای این کار، کمی بعد از شروع سال تحصیلی و با کمک و راهنمایی دبیران مربوطه نسبت به خرید این کتاب‌ها اقدام کنند تا نه‌تنها هزینه اضافی به خانواده‌ها تحمیل نشود، بلکه دانش‌آموزان با حجم زیاد اطلاعات اضافی و کم‌کاربرد درسی و غیردرسی رو‌به‌رو نشوند. قرار است این کتاب‌ها کمک‌حال آموزشی باشند نه زجر و عذاب دانش‌آموز برای حل مسئله یا خواندن محتوای درسی زیاد.
- توصیه‌های کلی به خانواده‌ها
اگر دانش‌آموزتان را در مدرسه جدید ثبت‌نام کرده‌اید از این ایام باقیمانده استفاده کنید و باحضور در مدرسه به همراه او، ضمن آشنایی بیشتر با کادر اجرایی، معلمان، محیط مدرسه و حتی کلاس را شناسایی کنید تا روز اول مدرسه فرزندتان دچار گیجی و سردرگمی نشود.
اگر قرار است فرزندتان با سرویس به مدرسه رفتوآمد داشته باشد بهتر است راجع به راننده سرویس او تحقیق کامل داشته باشید.
تلفن مستقیم مدرسه، دبیر، راننده‌سرویس و چندنفر از همکلاسی‌های فرزندتان را داشته باشید.
یکی‌دوبار مسیر مدرسه جدید را پیاده بروید تا اگر قرار است فرزندتان خودش به تنهایی این مسیر را تردد کند، زمان رفتوآمد تقریبی را متوجه بشوید. همچنین محیط‌های امن عبور از خیابان را شناسایی و به او معرفی کنید.
بد نیست نزدیک‌ترین فروشگاه لوازم‌التحریر، سوپرمارکت، ایستگاه اتوبوس یا مترو و آژانس محدوده مدرسه را شناسایی کنید و از هرکدام شماره‌تماس داشته باشید.
پیداکردن دوست برای فرزندتان وظیفه شما نیست، ولی بد نیست از قبل، بین اهالی ساختمان یا محله‌تان جست‌وجو کنید تا افراد مطمئنی را برای همراهی با فرزندتان پیدا کنید. لازم نیست فرزندتان در جریان همه فعالیت‌های شما قرار بگیرد. می‌توانید نتیجه کار را به او اعلام کنید.
قطعا هنگام ثبت‌نام در مدرسه از شما می‌خواهند شماره‌تماس خودتان و افراد نزدیکی را که می‌توانند با مدرسه در تماس باشند، اعلام کنید. بهتر است قبل از شروع سال و شلوغی روزهای ابتدایی، با کادر اجرایی مدرسه شماره‌تلفن‌های ضروری‌تان را چک کنید.
اگر دانش‌آموزتان از عینک، سمعک، ارتودنسی دندان و... استفاده می‌کند قبل از شروع مدرسه او را برای چکاپ پیش پزشک متخصص ببرید و بخواهید از زمینه‌های مختلف او را بررسی کند، مثل تغییردرجه عینک، سلامت‌دندان‌ها و حتی تغییر سمعک. این کارها باید قبل از شروع مدرسه باشد تا خللی در یادگیری و تمرکز او در کلاس وارد نشود.
اگر فرزندتان داروی خاصی مصرف می‌کند یا باید درمان خاصی در طول روز داشته باشد، بهتر است در همین ایام که مدرسه خلوت‌تر است مربی بهداشت مدرسه را در جریان جزئیات قرار دهید.
معمولا مدارس آیین‌نامه انضباطی و داخلی خاصی دارند. قبل از شروع سال با فرزندتان راجع به آن گفت‌وگو کنید؛ مثل ساعت ورود به مدرسه و خروج از آن، نوع پوشش دانش‌آموزان، لوازم ممنوعه و آزاد، خوراکی‌های سالم و مجاز مدرسه و... .