آنطور که شهردار تهران می‌گوید همه بخش‌های مختلف اداره امور شهر در این برنامه دیده شده است. او روز گذشته هنگامی که برنامه سوم توسعه شهر تهران را تقدیم شورای شهر کرد از رویکرد راهبردی برنامه سخن گفت و داشتن اهداف قابل سنجش. افشانی در این‌باره گفت:
درروند تدوین و تهیه این برنامه نه‌تنها به برنامه 5ساله اول و دوم توجه کرده‌ایم، بلکه برنامه‌های 5 و 7ساله‌ای که در عمر 70ساله برنامه‌نویسی در ایران نوشته شده را مورد توجه قرار داده‌ایم. من همواره تأکید دارم برای تهیه و ارائه برنامه توسعه شهر باید برنامه‌های قبلی بررسی شوند؛ بخش‌هایی که ضرورت دارد، باید ادامه پیدا کند و بخش‌هایی هم که نیازمند اصلاح است، باید اصلاح شود. شهردار تهران در پاسخ به برخی انتقادها در این زمینه که برنامه سوم بر مبنای تکلیف است نه راهبرد، گفت:
راهبرد برای رسیدن به هدف است و امکان ندارد کسی برنامه تکلیفی بنویسد اما راهبرد نداشته باشد؛ برای رسیدن به هر هدفی باید از راهبردها و یک سری سیاست‌های اجرایی استفاده شود. بنابراین به قطعیت معتقدم که این برنامه کاملا راهبردی است، اما با تعیین هدف. چون آنچه مهم است این است که احکامی که در برنامه وجود دارد باید قابل‌سنجش باشد و در نهایت مشخص شود چند درصد آن محقق می‌شود.
به‌گفته او، هیچ فصلی را نمی‌توان در پایتخت نادیده گرفت. شهر تهران هنوز هم نیازمند توسعه زیرساخت‌های زیادی به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل ریلی است؛ بنابراین حتما در طول برنامه در این حوزه هم مانند سایر حوزه‌ها باید سرمایه‌گذاری شود.
سیدمحمد علی افشانی از پیگیری و حمایت رئیس‌جمهور برای ارائه لایحه درآمدهای پایدار شهرداری به مجلس قدردانی کرد و گفت: در این لایحه که قرار است مجلس شورای اسلامی با قید یک‌فوریت آن را بررسی و تصویب کند، سهم شهرداری از درآمد حاصل از مالیات بر ارزش افزوده از یک‌سوم به 50درصد افزایش می‌یابد که این منابع درآمدی، پشتوانه مناسبی برای اجرای برنامه 5ساله سوم توسعه خواهد بود و توان شهرداری را در این زمینه افزایش می‌دهد.
- مطالبات مردم، اولویت مدیریت شهری
رئیس شورای شهر هم ضمن قدردانی از شهردار و معاون برنامه‌ریزی شهرداری برای تدوین برنامه سوم توسعه به پارلمان شهری، اولویت‌بندی متناسب با مطالبات شهروندان را در برنامه‌ریزی شهری، مهم دانست و گفت: مدیریت شهری پایتخت با انبوه خواسته‌ها و مطالبات مواجه است که تحقق همه آنها در زمان محدود دشوار است؛ از این‌رو ناگزیریم مطالبات عمومی شهروندان را بر سایر گروه‌ها مقدم کنیم.
محسن هاشمی‌رفسنجانی در هشتادونهمین جلسه شورای شهر، با اشاره به اینکه اجرای برنامه سوم توسعه شهری تهران از ابتدای سال آینده آغاز می‌شود، متوازن کردن منابع و تکالیف شهرداری و واقع‌بینی و عملگرایی در برنامه توسعه شهری را ضروری دانست و کاهش اتکای شهرداری از منابع ناپایدار به درآمدهای پایدار را از مطلوبیت‌های برنامه عنوان کرد.
او در عین حال گفت: از آن مهم‌تر، اما متوازن کردن ساختار منابع و هزینه شهرداری است؛چرا که شهرداری منابع متفاوتی دارد و با انتظارات و تکالیف متعددی نیز مواجه است. بر همین اساس، یکپارچه دیدن منابع و هزینه یکی از آسیب‌های ساختار فعلی است. اصلاح این روند ضرورتی است که باید به‌تدریج صورت پذیرد. همچنین باید برای هر یک از هزینه‌ها، منبع خاصی از درآمدها پیش‌بینی شود تا امکان تعادل و توازن در منابع و هزینه هر حوزه فراهم شود.
- تهران الگوی برنامه‌ریزی کلانشهرهای کشور
احمد مسجدجامعی هم نکاتی را در تحلیل و ارزیابی برنامه ارائه‌شده مطرح کرد. وی ضمن تشکر از مهندس افشانی بابت ارائه این گزارش، گفت: از بعضی کلمات و عباراتی که ایشان به‌کار بردند، خیلی لذت بردم. به هر حال اینجا ایران است. بله! اینجا پایتخت ایران است، این ادبیاتی است که باید در نظام برنامه‌ریزی و مدیریت در همه‌جا استفاده شود.
عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه برنامه 5ساله اول شهرداری تهران در زمان مدیریت دکتر واعظ مهدوی نوشته شده، اظهار کرد: تهران نخستین شهری بود که صاحب برنامه 5ساله شد و این کار الگوی برنامه‌ریزی برای سایر کلانشهرها و به‌ویژه کلانشهرهای کشورمان بود.
وی با اشاره به اینکه رویکرد برنامه فعلی در صحبت‌های شهردار بایستی 2 ظرفیت داشته باشد، افزود: یک ظرفیت آن را در گزارش ایشان دیدم. ایشان موقعی که برای شهرداری رأی گرفتند، روی 4محور تأکید داشتند؛ مشارکت‌پذیری، زیست‌پذیری، تبعیض مثبت و محله‌محوری که ردپای آن در این برنامه مشهود است.
وی ادامه داد: اما یک وجه دیگری هم در برنامه باید باشد که از بود و نبود آن خبری نداریم و آن توجه به سوابق و پیوست‌های طرح جامع شهر تهران است که پیش از این به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری رسید. در آنجا بندی وجود دارد که می‌گوید در راستای اجرای طرح جامع و تفصیلی و به‌روز‌رسانی آن شهرداری مکلف به ارائه برنامه‌های 5ساله است. در حقیقت راهبردهایی که در آن برنامه هست، اینجا عملیاتی می‌شود.
این وجه عملیاتی‌شدن احتمالا باید در ضمائم باشد. عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه برنامه دوم توسعه را آقای عسکری‌آزاد و بیشتر آقای مناف‌هاشمی تهیه کردند، اضافه کرد: آقای طاهرخانی و دوستان دیگر هم بودند که در حوزه برنامه‌ریزی صاحب تجربه بودند. مسجدجامعی ادامه داد: مهندس افشانی گفتند ممکن است اسناد برنامه تغییراتی کند و مکمل داشته باشد، برای همین عرض می‌کنم که اگر نیست، به آن توجه شود.
- آسیب‌های برنامه‌ریزی
رئیس شورای شهر تهران یکی از مشکلات برنامه‌ریزی در کشور که بعضا مدیریت شهری را هم شامل می‌شود، برنامه‌ریزی نمایشی و اصطلاحا ویترینی و نمایشی دانست و ادامه داد: عملکرد سازمان، لزوما تابع برنامه، تغییرات و سیاست‌های آن نیست و براساس روزمرگی و مصالح ذینفعان تهیه و تدوین می‌شود.
از این‌رو با تصویب برنامه و تغییرات آن تغییر محسوسی در عملکرد سازمان مشاهده نمی‌شود. به‌گفته محسن هاشمی‌رفسنجانی، پرهیز از حجیم کردن برنامه و افزایش تعداد احکام و تکالیف برنامه ضروری است؛ یعنی اگر برنامه هوشمند و هدفمند تدوین شود، طبیعی است که در دوره محدود و منابع محدود، نمی‌تواند بخش بزرگی از احکام و تکالیف را تامین کند. بنابراین لازم است پیکره برنامه از فربهی به چابکی تغییر کند.