قرار است در هفته آینده، بسته جدید سازمان فناوری اطلاعات کشور برای حمایت از استارتاپها منتشر شود. اینطور که امیر ناظمی، عضو هیأتعامل سازمان فناوری اطلاعات ایران میگوید، این بستهها که تحت عنوان طرح نوآفرین ارائه خواهد شد، قرار است بخش مهمی از دغدغههای استارتاپها را برطرف کند و دولت اجرای موفق و درست این طرحها را ضمانت میکند. بخشی از این برنامهها اکنون در حال اجرا هستند و بخشی دیگر، به مرور اجرا میشوند.
- برنامه جامع برای حذف دولت
یکی از مهمترین هدفهای این بستههای 12گانه، جلوگیری از دولتیشدن فضای استارتاپهاست؛ پدیدهای که در تمام دنیا بهعنوان سم مهلک اکوسیستم استارتاپی شناخته میشود. امیر ناظمی، عضو هیأتعامل سازمان فناوری اطلاعات ایران در اینباره به همشهری میگوید: «با سازمانهای دولتی تفاهمنامههایی امضا کردهایم که به موجب آنها هیچ سازمان دولتی نمیتواند بهطور مستقل شتابدهنده تاسیس کرده یا مالک استارتاپها شود.
آنها میتوانند در قالب برخی ابزارهای حمایتی از شتابدهندهها و استارتاپها پشتیبانی کنند. بهترین راه این است که در قالب مشتری، از خدماتی که آنها ارائه میکنند، استفاده کنند.» خود سازمان فناوری اطلاعات نیز دیگر بهعنوان شتابدهنده در اکوسیستم نقشی نخواهد داشت. اینطور که ناظمی میگوید، بنا به این طرح، از 30مهرماه در سازمان فناوری اطلاعات هیچ شتابدهنده وجود نخواهد داشت و موارد قبلی نیز کاملا حذف میشوند.
- حل مشکلات بیمه استارتاپی
پیچیدگی قوانین بیمه و منطبق نبودن سازوکارهای سنتی این صنعت با روالهای تازه استارتاپها مدتهاست به یکی از بزرگترین مشکلات این حوزه تبدیل شده است. تخصیص ندادن کد بیمه به «فضای کار اشتراکی»
(Co-working Space) بهعنوان یک کارگاه مستقل، شناسایی نشدن فریلنسرها بهعنوان نیروهای کار مستقل و دارای حق بیمه یا به رسمیت نشناختن «دورکاری» بهعنوان یک شغل مستحق حق بیمه جزو مهمترین مشکلات استارتاپها در این حوزه است. ضمن اینکه، بنا بر قوانین سنتی، سهامداران باید در ازای سرمایهای که در شرکت قرار میدهند، دستمزد یا سود دریافت کنند اما در سیستم استارتاپی اعضای ارشد شرکت تا مدت مشخصی پولی از سیستم برداشت نمیکنند.
امیر ناظمی میگوید: «بخشی از این مشکلات در بسته جدیدی که ارائه کردهایم، حل شده و در بعضی موارد نیز کارهایی در حال اجراست. از آنجایی که امکان دارد بخشی از این قوانین استارتاپی، بعدها مورد سوءاستفاده شرکتهایی با ساختار سنتی قرار بگیرند، باید با دقت روی جزئیات تمرکز کنیم. هماکنون بحثهای مربوط به فریلنسرها و ضرایب بیمهای حل شده است. در مورد فضای کار اشتراکی، قراردادهای دورکاری و چند مورد دیگر هنوز در حال بررسی روش اجرای برنامه هستیم.»
- احداث مجتمع استارتاپی با کمک اوقاف
بنا بر بخشی از این طرح، قرار است مجتمعهای استارتاپی مختلف در شهرستانها شکل بگیرد. امیر ناظمی دراینباره میگوید: «بنا بر تفاهمنامهای که با سازمان اوقاف امضا کردهایم، ساختمانهای وقفی در شهرستانها به واسطه شتابدهندهها در اختیار استارتاپها قرار داده میشود. استارتاپ نیز در ازای استفاده از این امکانات، بخشی از سهامش را به شتابدهنده میدهد که درصد مشخصی از آن وقف شده، در اختیار سازمان اوقاف قرار میگیرد.»
- کلید «فیلترینگ» در دست مجلس
موج فیلترینگ استارتاپها از مهمترین مواردی است که در بخشی از طرح نوآفرین بهطور غیرمستقیم به آن پرداخته شده است. امیر ناظمی در اینباره به همشهری میگوید: «دولت میتواند در چند مورد جلوی فیلترینگ استارتاپها را بگیرد. یکی اینکه، هرگاه بخشی از دولت خواستار فیلترشدن یک استارتاپ باشد، درخواستش در یک کمیته که از سوی دولت تشکیل خواهد شد، رسیدگی میشود.
وی با اشاره به اینکه سامانه فیلترینگ عملا از طرف قوه قضاییه فعالیت میکند، میگوید: «اینکه نظام فیلترینگ تغییر کند، در اختیار دولت نیست. برای بررسی موضوع یا قوهقضاییه باید وارد شود، یا مجلس طرحی را ارائه کند. بخشی که مربوط به دولت میشود را ما انجام دادهایم اما ورود مجلس به این مسئله یک نیاز است.»