به گزارش ایسنا، مراسم افتتاحیه مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی در مشهد با حضور معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر، مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر، رئیس اداره پیشگیری و آسیب مصرف موادمخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، عضو شورای اسلامی شهر مشهد، سرپرست فرماندهی انتطامی استان، معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و تنی چند از مسؤلان مراکز بهداشت استان برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی مسؤلین کشوری و استانی ضمن ابراز خرسندی از راه اندازی چنین مرکز علمی و پژوهشی ، به ایراد سخنرانی پرداختند.
حمیدرضا صرامی مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر اظهار کرد: روند فزاینده عرضه مواد مخدر مشکلات زیادی را در راستای مبارزه با آن به همراه آورده است. در حال حاضر با رشد فزاینده عرضه و تقاضای مواد مخدر در جامعه جهانی روبه‌رو هستیم. امروز تولید این مواد در کشور افغانستان رشدی ۴ هزار ۸۰۰ برابری نسبت به ۱۰ سال گذشته داشته و تولید این مواد را به ۱۰ هزار و ۵۰۰ تن رسانده است. از سویی دیگر رشد فزاینده روانگردان‌ها شرایط کشور را در راستای مبارزه با آن دشوارتر می‌کند. درواقع امروز، تعداد ۸۰۹ روانگردان جدید در جامعه جهانی تولید می‌شود.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد افزود: نکته مهم دیگر تغییر متقاضیان مصرف مواد مخدر است. درواقع گرایش نوجوانان، جوانان، زنان، افراد تحصیلکرده و شاغلان برای مصرف مواد مخدر بیشتر شده است. درواقع گرایش زنان به سمت مصرف مواد، موجب زنانه شدن اعتیاد می‌شود. از سویی دیگر گرایش افراد تحصیلکرده به مصرف مواد مخدر از یک سو به دلیل بیکاری بوده و از سویی دیگر به دلیل فشار زیاد ناشی از برخی از کارها است.
صرامی ادامه داد: مشکل دیگری که در کشور با آن روبه‌رو هستیم رشد گرایش به مصرف داروهای غیر پزشکی تجویزی است. برای نمونه استفاده از متادون‌ها، برخی دیازپام‌ها، داروهای خواب‌آور و مسکن‌ها به صورت غیرپزشکی افزایش یافته است که امر مبارزه با اعتیاد را دشوارتر می‌کند.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد خاطرنشان کرد: براساس داده‌های موجود در جامعه جهانی از هر شش نفر، یک نفر خدمات درمانی اعتیاد دریافت می‌کند، این درحالیست که در ایران از هر سه تن، یک نفر خدمات درمانی اعتیاد می‌گیرد. ما قطعا نیازمند جریان‌سازی علمی در زمینه مبارزه با اعتیاد هستیم و تنها با تراوش‌های ذهنی نمی‌تواتیم با آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن برخورد کنیم.
صرامی با بیان اینکه «پژوهش‌های انجام شده در حوزه اعتیاد باید بتواند دانش بومی مبتنی بر هر منطقه را تبیین کند» تصریح کرد: درواقع این دانش بومی بایستی نشان دهد که در کدام یک از بخش‌های شهر، خدمات درمانی برای پیشگیری و درمان اعتیاد ارائه شود. درواقع باید بتوانیم ادبیات تئوریکی را در این زمینه ارائه دهیم تا بتواند در صحنه عمل نیز کاربردی باشد.
وی بیان کرد: نکته مهم دیگر در این زمینه استانداردسازی برنامه‌های پیشگیرانه اعتیاد است. درواقع برنامه‌های ما نیازمند به روزرسانی و استانداردسازی است؛ چراکه بسیاری از برنامه‌های ما به سطوح استاندارد در کشور نرسیده است. نکته دیگر بحث آینده‌نگری است. قطعا آینده اعتیاد با پیچیدگی‌های جدیدتری همراه خواهد شد. شواهد نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۵ با انفجار فزاینده تقاضا و تولید مواد روبه رو خواهیم شد. براساس تحقیقی که در مرکز پژوهش‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر انجام داده‌ایم تا سال ۱۴۰۴ با رشد فزاینده تقاضای مواد مخدر روبه رو خواهیم شد.
این مقام مسئول با بیان اینکه «فریب‌های فرهنگی و ارائه باورهای غلط در زمینه مصرف مواد مخدر روند مصرف را پیچیده‌تر و سخت‌تر خواهد کرد» توضیح داد: تمام شواهد جهانی نشان می‌دهد که اگر در اجتماعات محلی مبارزه با مواد رخ دهد بسیار تاثیرگذارتر خواهد بود.
وی گفت: براساس نرخ شیوع‌شناسی کشوری خراسان‌رضوی به لحاظ وضعیت اعتیاد از میانگین کشوری پایینتر است.
صرامی با بیان اینکه «بر اساس نرخ شیوع‌شناسی کشوری خراسان‌رضوی به لحاظ وضعیت اعتیاد از میانگین کشوری پایینتر است» اظهار کرد: نمی‌توان انتظار داشت که آینده نرخ شیوع مصرف مواد در خراسان رضوی به همین شکل باقی بماند. بایستی براساس ماده ۵۷ سیاست‌های برنامه ششم، کاهش ۳۵ درصدی اعتیاد را تا سال ۱۴۰۰ داشته باشیم، براین اساس نیاز است تا نقشه راه استانی برای دسترسی به این هدف تدوین شود. باید توجه داشت که گرایش نوجوانان استان به مصرف مواد مخدر از میانگین کشوری بالاتر است. بنابراین چنین مراکز باید برای نوجوانان فرصت‌های لازم و خوبی را در راستای توانمندسازی قائل شود.
دکتر پرویز افشار، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز در این جلسه گفت: از آنجا که میانگین مصرف مواد در کشور ما نسبت به دیگر کشورها بالاتر است نیاز است تا دانشگاه‌های قطب کشور چون دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان دانشگاه مادر به حوزه اعتیاد ورود پیدا کند و در مورد اختلالات ناشی از سوء مصرف مواد فعالیت‌های مناسبی را انجام دهد.
وی افزود: برای نخستین بار ۱۵ سال پیش مرکز مطالعات پژوهشی اعتیاد در شهر تهران راه‌اندازی شد. مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی ششمین مرکزی است که در سطح کشور و در شهر مشهد افتتاح شده است. بنابراین با توجه به پیشرفت علمی و موقعیت استراتژی خراسان رضوی به ویژه شهر مشهد انتظار داریم فعالیت‌های برجسته‌ای در حوزه پژوهش و پیشگیری اعتیاد صورت گیرد.
این مقام مسئول در ستاد با بیان اینکه « ایران در زمینه درمان اعتیاد در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا عملکرد بهتری به صورت کمی نسبت داشته است، اما از لحاظ کیفی درمان اعتیاد نیازمند بازنگری‌هایی هستیم» تشریح کرد: درواقع ما به لحاظ کیفی در حوزه مواد مخدر جدید دچار فقر دانش هستیم که نیاز است این نقصان دانشی را رفع کنیم. از سویی دیگر بایستی در حوزه کاهش آسیب‌های ناشی از اعتیاد توجه خاصی داشته باشیم. باید توجه داشت که آسیب تنها آسیب بهداشتی نیست بلکه باید دیگر جنبه‌های آسیب‌زای اعتیاد را مورد بررسی قرار داد.
افشار افزود: نکته مهم دیگر بازپروری و بازاجتماعی شدن معتادان است. در این راستا باید مداخلاتی صورت بگیرد تا افراد پس از بهبودی خود بتوانند همچنان سالم بمانند و به سمت مصرف دوباره مواد مخدر نروند.
وی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از بازگشت مجدد معتادان ترک کرده به دامان اعتیاد، نیازمند حمایت‌های اجتماعی، خانوادگی هستیم. از سویی دیگر آموزش‌های شغلی و پذیرش معتادان بازپروری شده توسط جامعه بسیار حائز اهمیت است. متأسفانه انجمن‌های خیریه در حوزه کمک به معتادان فعالیت‌های کمتری انجام می‌دهند؛ چراکه اعتیاد را نوعی تابو قلمداد می‌کنند. این درحالی است که اعتیاد وقتی وارد خانواده‌ای شود هزینه‌های بسیار سنگینی را به خانواده تحمیل می‌کند و همه اعضای خانواده را درگیر مشکلات و تبعات خود می‌کند.
محمدحسن جهان دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی بر لزوم گسترش برنامه‌های پیشگیری، درمان اعتیاد و پژوهش‌های کاربردی تاکید و به دغدغه‌مندی مقام معظم رهبری در بحث مبارزه با مواد مخدر و دیگر آسیب‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: با توجه به نگرانی مقام معظم رهبری در این موضوع، می بایست رفع این دغدغه با همت جهادی برای مبارزه با مواد مخدر و مهار و کاهش آسیب اعتیاد از مشهد الرضا آغاز شود.
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر، وی با اشاره به کم هزینه و مقدم بودن پیشگیری نسبت به درمان گفت: دشمنان نظام در زمینه شیوع مواد مخدر، با تمام عزم و توان خود به سرمایه‌های ملی و جوانان میهن آسیب می‌رسانند و حاضر نیستند به سادگی از این سود باد آورده دست بردارند که مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی با اقدامات شایسته در این زمینه می‌تواند پیشگام باشد.
دبیر شورا گفت: جمهوری اسلامی ایران حدود چهار هزار شهید مظلوم و سیزده هزار جانباز در راه مبارزه با مواد مخدر تقدیم کرده است تا جوانان و خانواده‌ها آسیب نبینند.
جهان افزود: می‌بایست هماهنگی و همدلی بیشتری با هدف پیشبرد برنامه‌های مبارزه با مواد مخدر برای عموم مردم افزایش یابد.
وی با اشاره به لزوم تعامل تمامی دستگاه‌ها برای حل مشکل اعتیاد در جامعه گفت: مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی گام موثری در برنامه های پیشگیری و درمان اعتیاد و گسترش پژوهش‌های کاربردی در این حوزه است و امید است با تلاش مضاعف شاهد آگاه سازی و اطلاع رسانی سریعتر از آسیب‌ها و تهدیدات مواد مخدر به عموم مردم باشیم. اعتیاد به مواد مخدرسلامت خانواده‌ها وجامعه را تهدید می کند.به دلیل نداشتن آگاهی والدین از اعتیاد پس از مدتی متوجه می‌شوند که بهترین افراد خانواده آلوده شده اند.باید حساسیت مردم جهت ریش کن کردن این بلای خانمانسوز بیشتر شود.
سرهنگ ابراهیم قربان‌زاده سرپرست فرمانده انتظامی خراسان رضوی گفت: مرگ و میر معتادان مواد مخدر در این استان ۳۶ تا ۳۸ درصد کاهش داشته است.
وی افزود: تا پیش از سال ۱۳۹۵ میزان مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در خراسان رضوی روند افزایشی داشت، اما از این سال به بعد بدنبال اقدامات انجام شده مرگ و میر معتادان در این استان رو به کاهش نهاد.
سرپرست فرمانده انتظامی خراسان رضوی اظهار داشت: شیوع مصرف مواد مخدر در استان خراسان رضوی با وجود همه شرایط و ظرفیت‌های خاص خود طی سالهای گذشته روند کاهشی داشته و از میانگین کشوری کمتر است.
قربان‌زاده گفت: این درحالی است که وجود ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر دنیا، حضور ۳۰ میلیون زائر و مسافر سالانه، قرار داشتن در رتبه دوم کشور از نظر تعداد جمعیت و رتبه پنجم کشور از نظر گستردگی حوزه استحفاظی و گستردگی مناطق حاشیه نشین از عوامل شیوع مصرف مواد مخدر در این استان به شمار می‌روند.
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر، وی افزود: جرایم خرد ناشی از اعتیاد به مواد مخدر در این استان طی سالهای گذشته ۳۰ درصد کاهش داشت که این جرایم به علت رها شدن تعدادی از معتادان در سطح شهرها روند صعودی را طی می‌کند.
قربان‌زاده از آمادگی نیروی انتظامی در هر لحظه شبانه روز برای دستگیری و مقابله با معتادان پرخطر در مناطق مختلف این استان خبر داد.
- فعالیت ۷۰۰ مرکز ترک اعتیاد در مشهد
دکتر محمدرضا دارابی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد از اظهار کرد: سالهاست که بحث سوء مصرف مواد در کشور وجود داشته اما تا به حال هیچ مرکزی در این زمینه فعالیت پژوهشی نکرده است و امروز اولین مرکز آموزشی و پژوهشی مصرف مواد در علوم رفتاری در استان خراسان و شرق کشور شکل گرفته است.
وی ادامه داد: کشور ما از لحاظ استراتژی بسیار حساس و پل عبور برای انتقال مواد مخدر از افغانستان به اروپا است. در شهر مشهد متاسفانه بیش از ۷۰۰ مرکز ترک اعتیاد فعالیت می‌کنند که نشان‌دهنده تقاضای بالا در این زمینه است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بایستی این مساله در همه کشور ریشه کن شود چرا که جان و منابع مالی بسیاری هدر می‌رود و منابع انسانی که باید در راستای پیشرفت کشور تلاش کنند اما مجبور به رفع این مشکل می‌شوند.
دارابی افزود: امید است این مرکز و مراکز بعدی در بحث درمان و اپیدمیولوژی در حوزه مواد مخدر فعالیت‌های پژوهشی زیادی انجام دهد و همانطور که سلامت امری اجتماعی است، مبارزه با مواد مخدر و اعتیاد نیز امری اجتماعی است و نیاز به همکاری سازمان‌های گوناگون دارد تا این امر خانمانسوز جوانان ما را ریشه کن کند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: امید است فعالیت‌های این مرکز در زمینه پیشگیری، درمان و پژوهش در حوزه اعتیاد نتایج خوبی داشته باشد.
دکتر ابراهیم قدوسی رئیس اداره پیشگیری و آسیب مصرف موادمخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز گفت: به دنبال اقدامات انجام شده طی سال های گذشته تعداد معتادان تزریقی از ۶۸ به۴۰ درصد کاهش یافته است.
گفت: هم اکنون ۱۰۵مرکز گذری برای کاهش آسیب های موادمخدر در سراسر کشور فعال است.
وی گفت: ۱۷۰تیم سیار در کشور نیز ارائه خدمات بهداشتی به معتادان پرخطر را بر عهده دارند. قدوسی تعداد مراکز گذری فعال در استان خراسان رضوی را ۶مرکز بیان کرد و افزود: دانشگاه علوم پزشکی مشهد یکی از سه مرکز اجرای طرح آزمایشی 'موبایل وند' ویژه خدمات رسانی سیار به معتادان پرخطر در کشور است.