به گزارش همشهري آنلاين به نقل از سيانان، روز سهشنبه ششم نوامبر خبري از نام دونالد ترامپ روي برگههاي راي نيست اما آنچه از صندوق بيرون ميآيد رفراندومي است براي تاييد يا رد سياستهاي ساكن كاخ سفيد و جمهوريخواهاني كه سرنوشت سياسي خود را به او گره زدهاند. تا پايان روز سهشنبه معلوم ميشود بر قدرت پرزيدنت ترامپ در واشنگتن افزوده يا از آن كم شده است.
با اينكه رايگيري رسمي روز ششم نوامبر آغاز ميشود اما شايد سرنوشت سهشنبه تاريخي پيش از آن مشخص شده باشد. در سنتي كه احتمالا فقط در آمريكا جريان دارد، ميليونها نفر پيش از روز كذا راي خود را دادهاند؛ شبيه همان اتفاقي كه در انتخابات رياستجمهوري سال 2016 افتاد و راي 40 درصد مردم پيش از موعد مقرر اخذ شد. آنچه پيش رو داريد، همه چيزهايي است كه بايد درباره انتخابات مياندورهاي آمريكا ۲۰۱۸ بدانيد؛ از مباني تا سناريوها و پيامدها.
- انتخابات مياندورهاي آمريكا چيست؟
همه شما با انتخابات رياستجمهوري آمريكا آشنا هستيد كه هر چهار سال يكبار برگزار ميشود و شايد رقابتيترين و هيجانانگيزترين انتخابات سياسي در دنياست اما در آمريكا چند انتخابات مهم ديگر وجود دارد؛ رقابت براي ورود به مجلس نمايندگان و سنا و البته نشستن روي صندلي فرمانداري ايالتها. اين چند انتخابات درست در ميانه دوره رياستجمهوري برگزار ميشود و از اين رو به آن مياندورهاي ميگويند. تمام 435 كرسي مجلس نمايندگان در اين انتخابات برگزيده ميشوند، چون دوره حضور در مجلس دو سال است. سرنوشت 35 كرسي از 100 كرسي سنا هم به نظر رايدهندگان مياندورهاي بستگي دارد (دوره حضور در سنا شش سال است) و فرمانداران 36 ايالت از 50 ايالت آمريكا سهشنبه شش نوامبر معرفي ميشوند. از آنجا كه حزب برنده در كنگره ميتواند زندگي رئيسجمهوري آمريكا را به بهشت يا كابوس تبديل كند، انتخابات مياندورهاي اهميت فراوان يافته است.
- كدام حزبهاي سياسي درگير مياندورهاي هستند؟
رسما تمام حزبهاي قانوني موجود در آمريكا اما در واقع هر انتخابات به صحنه رقابت سياسي دو حزب اصلي تبديل ميشود؛ جمهوريخواهان و دموكراتها. آمريكا تقريبا در تمام تاريخ خود دو حزب بزرگ داشته كه همواره كاخ سفيد و كرسيهاي كنگره را ميان خود تقسيم كردهاند. اينجا در آمريكا رقابت براي كسب هر صندلي در جريان است اما در چند كشور ديگر با نظام پارلماني، احزاب سياسي با به دست آوردن درصدي از راي مردم كنترل پارلمان را در دست ميگيرند و ميتوانند دولت و نخستوزير انتخاب كنند؛ فرآيندي درست خلاف آمريكا. درباره انتخاب نماد فيل براي جمهوريخواهان و الاغ براي دموكراتها هم بايد به تاريخ مراجعه كرد. تامس نَست، كاريكاتوريست سياسي سال 1874 نماد فيل را براي جمهوريخواهان در هفتهنامه هارپرز بنيان نهاد و اندرو جكسن دموكرات هم در رقابتهاي انتخابات رياستجمهوري 1828 از نماد الاغ براي كارزار خود استفاده كرده بود؛ صرفا به دليل اينكه منتقدان سياستهاي او را پوپوليستي ميخواندند.
- معني انتخابات مياندورهاي آمريكا براي دنيا چيست؟
نتيجه انتخابات مياندورهاي نقشي اساسي در برخورد رهبران ديگر كشورها با ترامپ دارد. اگر جمهوريخواهان برنده شوند، يعني رئيسجمهوري آمريكا در پيش بردن سياستهاي خود دست بالا را دارد و ميتواند با قدرت بيشتر در مجامع جهاني ظاهر شود. اين يعني برخورد ترامپ با موضوعهايي چون اتحاديه اروپا و ناتو پس از اعلام نتايج انتخابات مياندورهاي ششم نوامبر تعيينكننده خواهد بود. به اين ترتيب، او ميتواند با قدرت بيشتر جنگ تجاري با چين را ادامه دهد و از موضع بالا وارد پايان دادن به ماجراهاي جنگ يا اتحاد دو كره شود.
اگر دموكراتها بتوانند مجلس نمايندگان، سنا يا هر دو را در اختيار بگيرند، ترامپ به شدت تضعيف ميشود. دموكراتها قول دادهاند به محض در دست گرفتن قدرت با گستردگي بيشتر سراغ تحقيق و تفحص از دولت ترامپ بروند و او را رسما زمينگير كنند. از سوي ديگر، رهبران ديگر كشورها از ولاديمير پوتين در مسكو گرفته تا امانوئل مكرون در پاريس فرصت را مناسب مييابند تا قدرت خود را بيشتر به رخ رئيسجمهوري بكشند كه درگير مسائل داخلي شده و سياست بينالملل را به حال خود رها كرده است.
- انتخابات مياندورهاي نوامبر ۲۰۱۸ تاريخساز ميشود؟
تعداد زناني كه امسال براي ورود به كنگره يا نشستن روي صندلي فرمانداري تلاش ميكنند، به يك ركورد در تاريخ آمريكا رسيده است. از اين نظر، آنها ميتوانند در پايان روز رايگيري يك جشن حسابي بگيرند. براي نخستين بار، سه نامزد آفريقاييتبار فرصت دارند در سه ايالت آمريكا عنوان فرماندار را از آن خود كنند؛ بن جيلس دموكرات براي تصاحب كرسي فرماندار فعلي ايالت مريلند يعني لري هوگن جمهوريخواه راهي بسيار سخت پيش رو دارد اما دو نامزد دموكرات ديگر يعني استيسي آبرامز (در ايالت جورجيا مقابل برايان كمپ جمهوريخواه) و اندرو گيوم (در ايالت فلوريدا مقابل ران دسانتيس جمهوريخواه) رقابتي شانه به شانه خواهند داشت.
- بلافاصله پس از انتخابات مياندورهاي چه اتفاقي رخ ميدهد؟
پس از انتخابات، جلسههاي موسوم به «اردك لنگ» با حضور نمايندگان تازه از ميانههاي ماه نوامبر در كنگره برگزار ميشود. قانونگذاران جديد مباحثي بسيار مهم پيش رو دارند و بايد براي تصميمگيري درباره آنها آماده شوند؛ از جمله تامين هزينه ديوار مرزي پيشنهادي ترامپ. كار رسمي كنگره تازه از ماه ژانويه 2019 آغاز ميشود.