مدت‌هاست که بحث کاهش آلودگی هوا تهران به یک مطالبه عمومی بدل شده و در همین راستا مسئولان شهرداری به عنوان یکی از متولیان ساماندهی وسایل حمل و نقل عمومی با اجرا طرح‌های مختلف همچون طرح کاهش، به دنبال کاهش آلودگی هوا تهران بوده و هستند و در یک سال اخیر خودورهای سواری به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا در مرکز توجهات برای برنامه‌ریزی کاهش آلودگی قرار داشتند و با اجرا طرح کاهش که با محوریت "معاینه فنی"است، سعی شد تا میزان آلایندگی خودروهای متردد در سطح شهر تهران نیز کنترل شود.
به گزارش ایسنا،یکی از قطعات کاهنده آلایندگی در خودروها، کاتالیست است که قطعه بسیار حساس و مهمی است که با نصب روی مسیر دود خروجی، اثر خودروهای سواری روی آلودگی هوا را کاهش می‌دهد. این قطعه یک واکنش‌گر شیمیایی است که گازهای سمی در دود را با یک بازدهی مشخص به گازهای بی خطر تبدیل می‌کند. این قطعه در ایران در همه خودروهای دارای استاندارد یورو۲ به بعد نصب شده است.وظیفه اصلی کاتالیست حذف گازهای منواکسید کربن، هیدروکربن‌های نسوخته و اکسیدهای ازت است. کاتالیست در خودروهای سواری به عنوان یک مبدل عمل می‌کند و گاز منواکسید کربن را به دی‌اکسیدکربن و اکسیدهای ازت را به نیتروژن تبدیل می‌کند.
با این‌که کاتالیست نقش بسیار مهمی در کاهش آلایندگی هوا دارد اما متخلفان همیشه راه‌هایی را برای دور زدن قانون پیدا می‌کنند و این سبب شده که این روزها با بازار پررونق اجاره کاتالیست در اطراف مراکز معاینه فنی مواجه باشیم .
سید نواب حسینی منش، مدیرعامل مراکز معاینه فنی شهرداری تهران با تایید این خبر گفت: متاسفانه این روزها شاهد اجاره دادن کاتالیست به خودروهایی که قصد اخذ معاینه فنی دارند، هستیم.
او گفت: قیمت کاتالیست برای خودروهای پژو ۲۰۶، سمند و پرشیا حدود ۶۰۰ هزار تومان، پژو۴۰۵ حدود ۵۲۰ هزارتومان، پراید ۴۰۰هزار تومان است. علاوه بر خرید کاتالیست، نصب آن، تعویض سنسور، اجرت و... نیز سبب می شود که حدودا یک میلیون تومان نصب یک کاتالیست جدید هزینه در برداشته باشد و به همین دلیل برخی از رانندگان ترجیح می‌دهند که کاتالیست جدیدی خریداری نکنند.
حسینی منش با بیان این‌که با این‌حال کاتالیست نقش زیادی در آلایندگی خودورها دارد و حتما در روند معاینه فنی خودروها چک می شوند، افزود: به همین دلیل خودورهایی که تردد زیادی دارند به جای خرید کاتالیست نسبت به اجاره آن اقدام می‌کنند! به‌گونه ای که به جای آن‌که ۷۰۰هزار تومان هزینه خرید بدهند، به تعمیرگاه‌های مشخص رفته و با ۱۰۰هزار تومان، کاتالیست اجاره می‌کنند!
او ادامه داد: نصب کاتالیست کاری ندارد و تعمیرکار تنها ۴ پیچ را باز و بسته می‌کند و در عوض به عنوان بیعانه ۷۰۰هزار تومان از راننده می‌گیرد و بعد از انجام معاینه فنی هنگامی که راننده کاتالیست را پس داد بیعانه برگردانده می‌شود.
مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران گفت: از زمانی که متوجه این مسئله شدیم از کارشناسان خواسته‌ایم که برروی کاتالیست خودروهایی که آلایندگی داشتند و مجددا به مراکز معاینه مراجعه می کنند، سمبه کشیده یا رنگ بزنند تا نشانه‌گذاری شود. برای کنترل خودورهای آلاینده دقیقا شبیه کارآگاه‌ها شده‌ایم.
او افزود: با جمع‌آوری مستندات کافی، از اتحادیه تعمیرگاه‌های خودرو درخواست کردیم که نسبت به این مهم نظارت های خود را بیشتر کنند چراکه اجاره کاتالیست تخلف مراکز تعمیرگاهی است و حتما با آنها برخورد می‌شود.