حسین خرازی به همشهری گفت: بورس کالا پیش از این هم عرضه شمش طلا را در فهرست برنامههای آتی خود قرار داده بود و درصدد عرضه سکه طلا نبوده است.
به گفته عضو هیأتمدیره بورس کالا عرضه سکه طلا در بورس کالا تا امروز در هیچ جا سابقه نداشته و ندارد.
خرازی پیشبینی کرد: احتمالا اتحادیه طلافروشان یا اشخاصی از بدنه بورس چنین پیشنهادی را مطرح کردهاند و بانک مرکزی هم نسبت به این پیشنهادها واکنش منفی نشان داده است.
فارس، هم در گزارشی نوشت: اولین دلیل مخالفت بانک مرکزی به وجود نداشتن شرایط لازم برای انجام معاملات چند پاره روی یک کالا در بورس فلزات مربوط است و براساس آن بانک مرکزی با اعلام این مطلب که بورس کالا بازار اولیه است، اعلام کرده هیچیک از کالاهای حاضر در بورس، ویژگی ذخیره ارزش بودن را، که علت تشکیل بازار ثانویه برای کالاهای دارای این خصوصیت است، ندارند.
از سوی دیگر از دیدگاه بانک مرکزی دومین دلیل مخالفت باعرضه سکه در بورس فلزات به نبود نهادی تخصصی در ارائه گواهینامه سپرده طلا مربوط است.
بانک مرکزی تصریح کرده از آنجا که بخش اعظمی از معاملات صورت گرفته روی طلا با انگیزههای سوداگرانه صورت میگیرد و نقل و انتقال فیزیکی طلا بر آنها صورت نمیگیرد، یکی از الزامات بازار ثانویه طلا، ایجاد نهادی است که طلا را به شکل استاندارد (سکههای ضرب شده توسط بانک مرکزی) تحویل گرفته و در ازای آن گواهینامه سپرده طلا ارائه کند و چنین نهاد تخصصی باید قابلیت سنجش سکههای غیراستاندارد را نیز داشته باشد تا پس از ارزیابیهای لازم، امکان صدور گواهینامه برای این نوع از سکهها فراهم شود که در حال حاضر بانک کارگشایی چنین نقشی را ایفا میکند.
سومین دلیل نیز به نقش بانکهای مرکزی و کارگشایی در تنظیم بازار و کنترل نوسانات مربوط است.
بانک مرکزی مسکوکات را شفافترین کالا در بین اشکال مختلف طلا دانسته و بهعنوان عرضهکننده اولیه و انحصاری مسکوکات در مواقع لزوم از امکان تنظیم بازار برخوردار بوده است، از طرف دیگر بانک کارگشایی با توجه به ساختار و محمل قانونی فعلی، نقش آرامشدهی به بازار در شرایط بروز نوسانات شدید را ایفا کرده که با این اوصاف برای ایجاد یک بازار متشکل و منسجم، اشکال دیگر طلا از جمله شمش در اولویت قرار دارند.
لزوم تفکیک بورسهای فلزات و طلا بهعنوان چهارمین دلیل، آورده شده و از نظر بانک مرکزی بورسهایی که در آنها طلا (نقره، پلاتین و پالادیوم) مورد معامله قرار میگیرند از بورسهای فلزات جدا هستند که این وضعیت ناشی از ماهیت متفاوت فلزات گرانبها نسبت به سایر فلزات است.
علاوه بر آن، در بورسهای معتبر دنیا، شکل مورد قبول معاملات فلزات گرانبها شمشهای استاندارد است و مسکوکات معتبر که توسط بانکهای مرکزی برخی کشورها ضرب میشوند در بازارهای مجزایی از بازار فلزات گرانبها مورد معامله قرار میگیرند.
از طرف دیگر بسیاری از کشورها با ایجاد بازارهای شفاف و ارائه ابزارهای گسترده سعی در کارآمدتر کردن این فلز گرانبها کردهاند اما از آنجا که در ایران بورسهای کالا بهعنوان پدیدهای نو شناخته شده و چند سالی از شروع به فعالیت آنها نمیگذرد، طلا نیز از این خصوصیت مستثنا نبوده و تاکنون بازاری منسجم و شفاف برای این کالای گرانبها ایجاد نشده است.
براساس این گزارش، از نظر کارشناسان بانک مرکزی، طلا به واسطه خصوصیت ذخیره ارزش بودن و همچنین کاربردهای متنوع آن بهعنوان کالای نهایی (زیورآلات)و واسطهای در بسیاری از صنایع، دارای جایگاه بیبدیل است، بهطوری که طیف وسیعی از صنعتگران، بورس بازان و حتی مردم عادی بهعنوان متقاضی وارد بازار این کالا میشوند و از نقطه نظر ذخیره ارزش بودن، این کالا بهعنوان یک کالای بادوام برای سرمایهگذاری در بین عموم مردم شناخته شده و مقبولیت این کالا باعث ورود آن در بسیاری از قراردادهای اجتماعی شده و برخی اشکال خاص آن (مسکوکات طلا مانند سکه تمام بهار آزادی) حتی برای شاخصبندی قیمتها نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
لذا عموم جامعه به قیمت این کالا حساس بوده و در بسیاری از مقاطع افزایش قیمت آن باعث افزایش انتظارات تورمی شده و اثرات قابل توجهی بر تحریک بیشتر قیمتها داشته است.
از اینرو بانک مرکزی بنا به وظیفه قانونی، قیمت طلا را در بازار مورد رصد قرار داده و در مواقعی که انحراف قیمت این کالا نسبت به بازارهای جهانی نامعقول باشد، نسبت به تنظیم بازار اقدام میکند.