همان پرنده‌هایی که روی آب در تور بزرگی می‌افتند و بعد مردی با وسیله‌ای فلزی در دهان به سمت تور می‌رود... و صدای امواج آب با جیغ پرندگان در هم می‌پیچد و آب دریا سرخ می‌شود... این تصاویر را دیده‌ای؟
* * *
در تقویم محیط‌زیست در اوایل و اواخر فصل پاییز دو روز محیط‌زیستی مهم داریم؛ ١٢ مهر، روز جهانی حیوانات و ١٤ آذر، روز جهانی حقوق حیوانات و در میان این دو روز، مناسبت‌های دیگری هم هست مثل هفته‌ی جهانی حیات وحش، روز جهانی یوزپلنگ و اولین پنج‌نشبه‌ی آذر هم روز ملی پرنده‌نگری است. پرنده‌نگری یعنی برویم و از دور طوری که آرامش پرنده‌ها به هم نریزد به تماشای پرنده‌ها و زیبایی‌هایشان، مخصوصاً پرنده‌های مهاجر بنشینیم. چون درست در چنین روزهایی پرنده‌های مهاجر از راه می رسند.
* * *
خُب، البته شکارچیان، فروشندگان و خریداران گوشت پرنده‌های مهاجر در شکار بی‌رویه‌ی آن‌ها مقصرند... ولی ما در این میان چه نقشی می‌توانیم داشته باشیم؟ اگر کمی عقب‌تر برویم می‌بینیم که اواخر بهار و اوایل تابستان، وقت جوجه‌کشی پرنده‌هاست.
حتماً در تابستان جوجه‌های رنگی کوچک را دیده‌ای که سرِ چهارراه‌ها و در حاشیه‌ی پیاده‌روها در جعبه‌های کوچک و یا حتی در کیسه‌ی پلاستیکی دست به دست می‌شوند.
خودم در مترو دختر جوانی را دیدم که دو جوجه‌ی رنگی را در کیسه‌ای انداخته بود و هر از گاهی در کیسه را باز می‌کرد و قربان صدقه‌ی جوجه‌هایی می‌رفت که روی هوا معلق بودند و از ترس تکان نمی‌خوردند!
حالا سرنوشت این جوجه‌ها که به آپارتمان‌ها می‌روند چه می‌شود؟ البته بعضی‌ها این جوجه‌ها را با دقت بزرگ می‌کنند و مراقب‌شان هستند، ولی آیا همه‌شان در چنین وضعیتی بزرگ می‌شوند و به زندگی ادامه می‌دهند؟ هر یک از ما می‌توانیم از خود بپرسیم که در رونق این کسب و کار و از بین رفتن برخی یا بسیاری از جوجه‌هایی که می‌توانستند پرنده‌هایی بزرگ شوند، نقشی داریم؟
* * *
این واقعیت تلخ به پرنده‌ها محدود نمی‌شود. مثلاً چه‌قدر به این فکر می‌کنیم که ماهی‌های سرِ سفره‌ی هفت‌سین چه می‌شوند؟ نگویید این دیگر چه سؤالی است چون تا سه ماه دیگر خیابان‌ها از ماهی قرمز پُر می‌شوند و می‌توان از حالا به آن‌ها و سرنوشت‌شان فکر کرد.
اصلاً شما در خانه، ماهی آکواریوم یا بچه‌لاک‌پشت ندارید؟ لاک‌پشتی که یک روز در حیاط گم شود و یا آکواریومی که فکر سلامت آب آن نباشید؟
البته دیگر حیوانات خانگی هم که گاه با پرداخت مبالغ زیاد خریداری می‌شوند، باز هم معلوم نیست حتماً وضعیت خوبی داشته باشند. بعضی از آن‌ها در فضاهای کوچک و نامناسب نگه‌داری می‌شوند و...
* * *
اما کسانی هم هستند که در زمستان هر روز برای پرنده‌ها و حیوانات شهری دانه و غذا می‌ریزند و در شب‌های سرد به فکر جایی نسبتاً گرم برای خواب آن‌ها هستند...