آنچه که مسلم است به دلایل تاریخی و فرهنگی، میل به تمرکز قدرت در ساختار سیاسی اداری ایران وجود داشته است.اما خوشبختانه روند جبری حرکت به سمت عدم تمرکز در لایههای مدیریتی شروع شد.ولیکن این روند به گونهای بودکه رفته رفته شاهد تداخل وظایف سازمانی و تقسیم قدرت بین سازمانهای متعدد متولی بر اساس اصل تخصصگرایی بودهایم.
گرچه تخصصگرایی در دنیای امروزه اجتنابناپذیر است اما طبعا این مهم، زمینه را برای یک سویه نگری و غفلت از دیگر وجوه مرتبط از دیگر دستگاهها فراهم میکند.
این موضوع را در همه سازمانها از جمله دستگاههای متولی مدیریت شهر میتوان دید که الزاما به لحاظ سازمانی مستقل هستند اما در موضوع شهر و شهروندان مشترک هستند.
تکثر و تنوع وظایف مدیریتی در کلانشهری مانند تهران را، با این پیش فرض که تمامی دستگاهها می خواهند بهترین و با کیفیتترین نوع خدمت را ارایه کنند، م توان به رانندگان صدها خودرویی تشبیه کرد که در چهارراه فاقد چراغ راهنمایی، سعی دارند تا مسافر خود را در کوتاهترین زمان ممکن از آن چهارراه عبور داده و با آسایش به مقصد برسانند؛غافل از اینکه به قول شاعر: تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز.
در این وضعیت با شهر و شهروندانی خسته مواجهایم که زمینه هرگونه مشارکت ازآنان سلب شده اما انتظار حداکثر مشارکت از ایشان هستیم.
با نگاهی به موضوع گردشگری در تهران، لزوم بازتعریف نقش و جایگاه مدیریت شهری در توسعه گردشگری را میتوان مشاهده کرد.
البته این نوع نگاه مدیریتی، نافی نقش دستگاههای تخصصی نبوده و قایل به عدم مداخله ایشان نیست. بلکه به نظر میرسد این آشفته بازار ارایه خدمت نیازمند سامانی دوباره است.
چگونه میتوان به توسعه پایدار امیدوار بود اما بهرهبرداری درستی از منابع نداشت؟ چگونه میتوان به جنبههای مختلف پایداری اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی باور داشت اما فاقد نگاهی سیستماتیک و یکپارچه بود؟
با این حساب اگر باور داشته باشیم که رشد صنعت گردشگری، تاثیرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی دارد، ضرورت پرداخت هرچه سریعتر به این مهم برای کلانشهر تهران، بیش از پیش، خودنمایی میکند.
کلانشهری که بهنظر میرسد در سالهای پیشرو، راهی جز تقویت گردشگری برای نیل به توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ندارد.
این مهم حاصل نخواهد شد مگر با ایجاد سازمانی مقتدر با مدیریت یکپارچه و این، یگانه راه پاسخگویی به نیازهای شهری است که به عنوان یک سیستم اجتماعی پویا با انواع فراسیستمها و زیرسیستمها در ارتباط است.
بهنظر میرسد این شیوه از اقدام همچون رهبر ارکستر، سهم هر کدام از نوازندگان،در اینجا مداخلهکنندگان- شامل گروهها و نهادها و سازمانهای ذینفع گردشگری، را مشخص کرده و از موازی کاری و اتلاف منابع جلوگیری خواهد کرد. به نحوی که شنونده، ازاین سمفونی، نهایت لذت را ببرد.
خوشبختانه آئیننامه ساماندهی و ارتقا گردشگری در دولت و لایحه مدیریت واحد شهری در روزهای پیشرو به مجلس شورای اسلامی تقدیم میشود و با تصویب و اجرا آن، میتوان امیدوار بود تا درهمه موضوعها از جمله صنعت گردشگری، شاهد رونق باشیم.در این صورت سال ۱۳۹۷ را میتوان سالی تاریخساز و جریانساز در این حوزه قلمداد کرد. سالی که باوجود همه محدودیتهای ایجادشده ناشی از تحریمها بتوان به توسعه این صنعت امیدوار بود.صنعتی که نشان داده است بعضا واکنشهای متفاوت یا زاویهداری با سیاست از خود نشان میدهد.
*: رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران
منبع: شهرنوشت