شهروندان این دو منطقه از هر مشکلی که می‌نالند، مسئولان، جدیدالاحداث بودن این مناطق را بهانه می‌کنند و اعتقاد دارند هنوز کارهای زیادی مانده تا تمام خدمات به آنجا برسد. اما نداشتن آموزش و پرورش مشکلی نیست که بتوان از آن چشمپوشی کرد. منطقه‌ای که آموزش و پرورش ندارد، مشکلات آموزشی از در و دیوار آن بالا می‌رود. کمبود مدرسه، کلاس‌هایی با ۵۰ دانش‌آموز و مدارس دو شیفته، مشکلاتی است که گریبان این مناطق را گرفته و شهروندان این دو منطقه اعتقاد دارند چون آموزش و پرورش مستقلی ندارند و فرزندخوانده آموزش و پرورش منطقه‌های ۹ و ۵ هستند، حل مشکلات آنها در اولویت نیست. در این گزارش از مشکلات نداشتن آموزش و پرورش مستقل و کمبود مدرسه در این دو منطقه نوشته‌ایم.
دست دخترش را محکم گرفته، روی نیمکت نشسته‌اند. هر دو سنگفرش کف حیاط را نگاه می‌کنند. در این هفته بار سوم است که به آموزش و پرورش آمده‌اند، بماند که از ابتدای سال تحصیلی بیش از ۱۰بار مجبور شده‌اند این مسیر را بیایند و بروند. از محله زیبادشت منطقه ۲۲ می‌آیند. مشکلشان حل نشدنی نیست اما آموزش و پرورش منطقه ۵ آنقدر شلوغ است که نوبت به آنها نمی‌رسد.
«منتظری» پدر یکی از دانش‌آموزان منطقه ۲۲ است. دخترش در پایه پنجم درس می‌خواند و قبل از شروع سال تحصیلی از استان خراسان به تهران آمده‌اند. خودش می‌گوید: «در شهرک زیبا منطقه ۲۲ زندگی می‌کنیم. کمتر از یک سال است که به تهران آمده‌ایم و از اواسط شهریور تا به حال درگیر ثبت‌نام دخترم هستم. مدرسه‌ای که نزدیک خانه ماست او را ثبت‌نام نمی‌کند؛ می‌گوید جا نداریم.
ظرفیتمان تکمیل است. مدرسه‌های کمی دورتر هم همین وضع را دارند. یک مدرسه به من معرفی کرده‌اند و او را ثبت‌نام کرده‌ام که خیلی از خانه ما دورتر است. نمی‌توانم اجازه بدهم در شهر و منطقه غریب، دخترم این مسیر دور را برود و بیاید. توان مالی هم ندارم که برایش سرویس بگیرم. هر روز از کار و زندگی‌ام می‌افتم که او را به مدرسه ببرم و برگردانم.» کمی برافروخته است. با دست به حیاط شلوغ آموزش و پرورش اشاره می‌کند و می‌گوید:
«نگاه کن چقدر شلوغ است. نصف بیشتر مراجعه‌کنندگان از منطقه ۲۲ آمده‌اند. از وقتی تهران آمده‌ام یک سؤال برایم پیش آمده، چطور ممکن است یکی از مناطق پایتخت آموزش و پرورش نداشته باشد؟ فکرش را بکنید اهالی منطقه ۲۲ وقتی کارشان به آموزش و پرورش می‌افتد باید با چه دردسری به آموزش و پرورش منطقه ۵ بیایند. تازه این اول مشکل است. چون حجم کارها در این اداره بیشتر از اداره‌های دیگر آموزش و پرورش است و در نتیجه کار مراجعه‌کنندگان هم دیرتر راه می‌افتد. البته حق هم دارند؛ دو منطقه بزرگ را پوشش می‌دهند و نمی‌توانند سریع پاسخگو باشند. البته اگر اولویتی هم باشد با اهالی منطقه ۵ است.»
نگاهی به ساعت موبایلش می‌کند. سر ظهر است. می‌گوید: «باید سه خط اتوبوس سوار شوم تا به اینجا برسم. هر روز مرخصی می‌گیرم. من هم یک کارگر روزمزد هستم و برای هر بار آموزش و پرورش آمدن تقریباً تمام روزم را از دست می‌دهم چون مسیر دور است. حالا اگر یک آموزش و پرورش در منطقه خودمان داشتیم شاید ۹۰ درصد این مشکلات حل می‌شد.» هرکدام از اهالی منطقه‌های ۲۲ و ۲۱ که کارشان به آموزش و پرورش می‌افتد باید کاسه چه کنم دست‌شان بگیرند.
جدا از مسیر طولانی که برای هر بار آموزش و پرورش رفتن طی می‌کنند، مشکل اصلی، شلوغی آموزش و پرورش‌های ادغام شده است. اهالی مناطق ۲۲ و ۲۱ اعتقاد دارند داشتن یک آموزش و پرورش مستقل از ساختن مدرسه در این مناطق هم واجب‌تر است چراکه هر خانواده‌ای که محصل دارد با مشکل مواجه است. اگر گشتی در آموزش و پرورش منطقه۹ بزنیم نارضایتی مراجعه‌کنندگان را به راحتی می‌توان حس کرد. «فریبا محمدی» مادر یکی از دانش‌آموزان منطقه ۲۱ می‌گوید:
«واقعاً شرم‌آور است که بگویم منطقه ما آموزش و پرورش مستقل ندارد و خجالت‌آورتر اینکه بشنویم در منطقه خودمان زمینی برای ساخت آموزش پرورش وجود ندارد.» او ادامه می‌دهد: «من برای یک مشکل تحصیلی پسرم، هر روز از محله وردآورد منطقه ۲۱ به منطقه ۹ می‌آیم، واقعاً سخت است. من یک بچه کوچک در خانه دارم که مجبورم ساعت‌های طولانی او را تنها بگذارم. اصلاً نباید شرایط رفتن به آموزش و پرورش برای ما آنقدر سخت باشد. در ضمن با کمبود مدرسه هم مواجه هستیم؛ اکثر مدارس دو شیفته هستند یا اینکه بسیار فرسوده‌اند.»
- در حاشیه
- ساخت مدرسه در مناطق۲۱و۲۲ اولویت دارد
علاوه بر مشکل نداشتن آموزش و پرورش مستقل در مناطق ۲۱ و ۲۲ کمبود مدرسه هم یکی از مشکلات اساسی و بسیار نگران‌کننده است. «علیرضا راهپیما» نماینده خیّران مدرسه‌ساز در شهر تهران می‌گوید: «ساخت مدرسه در دو منطقه ۲۱ و ۲۲ در دستور کار ما قرار دارد. در جلسه‌ای که با خیّران مدرسه‌ساز و رئیس آموزش و پرورش این دو منطقه داشتیم، قرار بر شروع ساخت‌وساز در این مناطق شد.
اولویت با منطقه ۲۲ است چراکه مشکل کمبود مدرسه حتی باعث ترک تحصیل دانش‌آموزان هم شده است.» راهپیما ادامه می‌دهد: «اگر مشکلات آموزشی مناطق ۲۱ و ۲۲ با ساخت آموزش و پرورش کمتر شود، ساخت آموزش و پرورش را هم در دستور کار قرار می‌دهیم.» نماینده خیّران مدرسه‌ساز در شهر تهران با بیان اینکه سازمان اوقاف و شهرداری باید با ما همکاری کنند و زمین‌هایی را در اختیار ما بگذارند، می‌گوید:
«برای تسریع در روند کارها باید تمام سازمان با ما همکاری کنند و زمین در اختیار ما بگذارند تا بلافاصله ساخت‌وساز را شروع کنیم.» راهپیما می‌گوید: «در حال حاضر مجمع خیّران مدرسه‌ساز در اداره آموزش و پرورش منطقه‌های ۲۱ و ۲۲ مستقر شده‌اند و این دو منطقه در اولویت ما قرار گرفته‌اند.»
۷۲ واحد آموزشی در محدوده منطقه ۲۲ وجود دارد که زیر نظر آموزش و پرورش منطقه۵ فعالیت می‌کنند و این درحالی است که این آموزش و پرورش ۱۴۵ مدرسه دیگر را زیر پوشش دارد. ۹۰ مدرسه سهم دانش‌آموزان منطقه ۲۱ از مجموع ۱۱۰ مدرسه‌ای است که تحت پوشش آموزش و پرورش منطقه ۹ قرار دارد این در حالی است که این اداره آموزش و پرورش ۸۰ واحد آموزشی دیگر را زیرپوشش دارد.
- منطقه ۲۲ باید مدیریت مستقل داشته باشد
ادغام شدن آموزش و پرورش منطقه‌های ۲۱ و ۲۲ با منطقه‌های ۹ و ۵ باعث نارضایتی مدیران آموزش و پرورش این مناطق هم شده است. «علی ندیری» رئیس آموزش و پرورش منطقه ۵ می‌گوید: «جداسازی آموزش و پرورش منطقه ۲۲ و ۵ به نفع اهالی منطقه ۲۲ است. متأسفانه به دلیل تراکم جمعیت در منطقه ۲۲ و ساخت تعداد زیادی از برج‌ها، بدون در نظر گرفتن سرانه آموزشی، با کمبود مدرسه در این منطقه مواجه هستیم.
به نظر من اگر این مناطق یک آموزش و پرورش مستقل داشته باشند شاید بشود روی مشکلاتشان تمرکز بیشتری کرد. حتی پای مدیران محله هم به میان می‌آید که به‌صورت تخصصی به مشکلات منطقه ۲۲ نگاه می‌کنند.» ندیری اعتقاد دارد نگاه حاشیه‌ای به منطقه ۲۲ شرایط امروز را برای این منطقه رقم زده و می‌گوید:
«در طرح جامع تهران قرار بر این بود که در منطقه ۲۲، ۳۵۰ هزار نفر ساکن شوند، در طرح تفصیلی این موضوع مورد تجدید نظر قرار گرفت و ظرفیت ۵۰۰ هزار نفر برای سکونت در این منطقه در نظر گرفته شد. کاش زمانی که شهرداری دوره گذشته مجوز پایان‌کار برای برج‌های منطقه ۲۲ را صادر می‌کرد به فکر بالا بردن سرانه آموزشی این منطقه هم بود. در حال حاضر دست ما بسته است و هرچند وقت یکبار با مدیران منطقه ۲۲ جلسه می‌گذاریم اما اگر می‌خواهیم مشکلات منطقه ۲۲ حل شود اول باید فکری به حال آموزش و پرورش مستقل برای آن کنیم.»
- نظارت بر دو منطقه کار سختی است
«علی‌اکبر محسنی‌نسب» رئیس آموزش و پرورش منطقه ۹ هم دل خوشی از ادغام آموزش و پرورش دو منطقه ندارد و برای اهالی منطقه ۲۱ اظهار نگرانی می‌کند. او می‌گوید: «بر اساس استاندارد تعریف شده، میانگین تعداد دانش‌آموزان هر کلاس درس باید بین ۲۵ تا ۳۰ نفر باشد، اما امسال میانگین دانش‌آموزان هر کلاس به حدود ۴۴ نفر رسیده است، این یعنی ما کلاس‌ها را خیلی شلوغ کرده‌ایم تا از دو نوبته شدن جلوگیری کنیم.
در محله‌های تهرانسر، وردآورد و چیتگر مشکل کمبود مدرسه تبدیل به معضل شده است. بدیهی است که با افزایش تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌ها، کیفیت آموزش پایین می‌آید و مدیران و معلم‌ها نمی‌توانند مانند سنوات گذشته که تعداد دانش‌آموزان کمتر بود، آنها را آموزش داده و به سطح مطلوب برسانند. متأسفانه به دلیل گستردگی منطقه‌های ۹ و ۲۱ نظارت بر آنها کار سختی است و بهتر است منطقه ۲۱ به‌طور مستقل اداره شود.
استقلال آموزشی این منطقه می‌تواند نظارت و نگاه ویژه شهرداری، خیّران مدرسه‌ساز و اهالی محلی را به دنبال داشته باشد. نارضایتی مردم از نداشتن آموزش و پرورش به‌حق است چراکه آنها را به دردسر انداخته و کمبود مدارس در این منطقه به مشکلات آنها دامن زده است. خیّران مدرسه‌ساز بیشتر در محله‌های جنوبی تهران فعال هستند و توجهی به مناطقی مانند ۲۱ ندارند، در صورتی که غرب تهران این روزها بیشتر از هر جای دیگر به ساخت مدرسه نیاز دارد.»
- محمدجواد حق‌شناس، عضو شورای شهر تهران:
- آموزش و پرورش با شورای‌شهر تعامل ندارد
موضوع کمبود مدرسه در مناطق ۲۱ و۲۲ و نداشتن آموزش و پرورش مستقل در این دو منطقه چندین بار توسط اعضای شورای اسلامی شهر تهران هم بررسی شده است. در چند ماه گذشته اعضای شورای شهر از منطقه‌های۲۱و۲۲ بازدید و مشکل کمبود مدارس را بررسی کرده‌اند. این مسئله در کمیسیون فرهنگی شورای شهر هم حسابی سر و صدا کرده است. «محمدجوادحق‌شناس» عضو کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری محله می‌گوید:
«وضعیت کمبود مدارس به مرحله نگران‌کننده‌ای رسیده اما وزارت آموزش و پرورش زیر بار این مسئله نمی‌رود! باید هرچه سریع‌تر برای ساخت آموزش و پرورش و مدارس جدید در این منطقه اقدام شود.» او ادامه می‌دهد: «مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران خود را پاسخگو به شورای شهر نمی‌داند و حتی گزارش‌های خود را به وزیر مربوطه ارائه می‌دهد. رئیس شورای شهر برای ساخت مدرسه و تأمین زمین به آموزش و پرورش پیشنهاد داده، اما متأسفانه همکاری صورت نگرفته است»
عضو کمسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران با بیان شورای‌شهر باید بتواند در کارهای آموزش و پرورش مداخله کند، می‌گوید: «منطقه‌های ۲۱ و ۲۲ جزو مناطق جدیدالاحداث شهر تهران هستند. برای خدمت‌رسانی به این دو منطقه، انتظار می‌رود سیستم‌های خدماتی مثل شهرداری، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و دیگر سازمان‌ها خودشان را ملزم به همکاری با شورای شهر کنند.
شاید مشکل اینجاست که ما یک قانون محکم و قابل تعمیم در حوزه مدیریت شهری نداریم و بعضی از سازمان‌ها خودشان را ملزم به پاسخگویی نمی‌دانند.» حق‌شناس با تأکید بر اینکه مشکلات آموزشی منطقه‌های ۲۱ و ۲۲ بارها توسط شورای‌شهر بررسی دقیق شده است، می‌گوید: «متأسفانه مدارس منطقه‌های ۲۱ و ۲۲ نسبت به جمعیت دانش‌آموزان این منطقه بسیار کم است.
دانش‌آموزان مجبور هستند در مدارس مناطق ۹ و ۵ ثبت‌نام کنند. خانواده این دانش‌آموزان به اجبار باید هزینه سرویس مدرسه را هم تقبل کنند. اتفاق نگران‌کننده رفت‌وآمد دانش‌آموزانی است که نمی‌توانند سرویس مدرسه داشته باشند و مسیرهای طولانی مدرسه تا خانه را طی می‌کنند که خطرهای زیادی به دنبال دارد. این رفت و آمدها باعث ترافیک بیشتری در بزرگراه فهمیده و بزرگراه تهران‌ـ کرج می‌شود. این بچه‌ها ساعت‌های زیادی را در ترافیک صبح‌ها و ظهرها می‌گذرانند. متأسفانه در این دو منطقه حمل‌ونقل عمومی هم کفاف نمی‌دهد و دوری مدرسه تا خانه مشکلات زیادی برای دانش‌آموزان به وجود می‌آورد. به نظر می‌رسد اداره آموزش و پرورشی که در منطقه زندگی دانش‌آموزان وجود داشته باشد تا مشکلات را از نزدیک رصد کند و دسترسی به آن راحت باشد از اولویت‌های آموزشی در منطقه‌های ۲۱ و ۲۲ است.»