حدود هفت سال است که برخی آموزشگاه‌های تعلیم رانندگی مجوز گرفتن آزمون و تأیید صلاحیت از کارآموزان خود را پیدا کرده‌اند. قبلاً روال این بود که برای گرفتن گواهینامه رانندگی در تهران باید به 2، 3 مرکز که مشهورترین آنها شهرک آزمایش است مراجعه می‌کردید ولی حالا وضع فرق کرده، به همین دلیل تعداد مراجعه‌کنندگان به این آموزشگاه‌ها به نحو چشمگیری افزایش یافته چون نحوه اخذ گواهینامه از این مراکز خیلی راحت‌تر است و البته «جیب عالی» هم می‌خواهد.
خیابان آموزشگاه نیست
یکی از کسانی که با این قضیه مشکل زیادی دارد، می‌گوید: «چه گناهی کردیم که محیط به نسبت آرام ما چند سالی است به صحنه آموزش تبدیل شده. هم ترافیک داریم، هم دردسر. کسانی که این طرح را ارائه می‌کردند، باید امکانات جانبی هم برایش درنظر می‌گرفتند. فضایی را به این کار اختصاص دهند تا وقتی‌که این دوستان رانندگی یاد گرفتند به خیابان بیایند.»
او می‌گوید: خدا نکند پشت یکی از آنها گیر کنی، آن وقت است که این قضیه برایتان غیرقابل تحمل می‌شود.
او ادامه می‌دهد: «در بعضی از خیابان‌ها آن‌قدر ترافیک سنگین شده که رانندگان قدیمی هم نمی‌توانند درست رانندگی کنند چه رسد به کارآموزان جدید.»
خودتان کجا یاد گرفتید؟
شاید نخستین نگاه مدیر یکی از این آموزشگاه‌ها بهترین گزینه برای یافتن جواب سؤالات ما باشد. «مهدی فائی» مدیر آموزشگاه رانندگی ... است. او در این‌باره می‌گوید: «از ساکنینی که معترض هستند بپرسید خودشان 20 سال پیش رانندگی را کجا آموخته‌اند. آیا کسی به طور مادرزادی راننده می‌شود. خب معلوم است همه ما چه با ماشین آموزشگاه، چه با اتومبیل پدر و برادرمان رانندگی را در همین خیابان‌ها یاد گرفتیم. بعد هم امتحان دادیم و قبول شدیم اما حالا متأسفانه گذشته را خیلی خوب و راحت فراموش کرده‌اند.»
او در ادامه به مالکیت خیابان‌ها اشاره کرده، می‌افزاید: «خیابان متعلق به شهرداری است. هنرجو هم یک شهروند است و حق دارد که از خیابان استفاده کند. برای شروع به کار هم باید در جای خلوت رانندگی کند که بعضی جاها بهترین محل هستند.
هم‌اکنون هزینه یک دوره کلاس که 5 جلسه تئوری (آیین‌نامه و فنی) و 10 جلسه عملی (رانندگی) را دربردارد، حدود 100هزار تومان است. این قیمت در سراسر شهر تهران ثابت است، چون آموزشگاه‌ها زیر نظر دایره‌ای به نام کانون آموزش رانندگی فعالیت میکنند.
این سوژه باعث شد تا به سراغ آموزشگاه‌های رانندگی مختلف برویم و نظر مسئولان را در این خصوص جویا شویم.
محمد ظروف‌چی مسئول یک آموزشگاه رانندگی امین در خیابان ولیعصر درخصوص اینکه چرا آموزش رانندگی سرسری گرفته می‌شود، می‌گوید: در آزمون گواهینامه کاملاً سختگیری می‌شود و تا موقعی که شخص کاملاً آمادگی نداشته باشد تحت هیچ شرایطی مربی و آموزشگاه شخص را معرفی نمی‌کنند و در صورت معرفی افسر آزمون عملی شهر، کاملاً قوانین و دستور‌العمل‌های مربوطه به آزمون را سختگیرانه اعمال میکنند.
ظروف‌چی از اینکه هنرجوها به شهرک آزمایش مراجعه نمی‌کنند و در خود آموزشگاه امتحان می‌دهند، عنوان کرد: زمان تلف شده در شهرک، تردد از همه نقاط شهر تهران و... از معضلات این امر بود که خوشبختانه این مسائل برطرف شده است.
وی در رابطه با بهتر اجرا شدن این طرح تأکید می‌کند: رسیدگی بیشتر به مسائل و مشکلات مربیان به دلیل اینکه ارتباط مستقیم با وضعیت ترافیکی، رانندگی و جواز و آموزش دارد. به‌سراغ آموزشگاه دیگری در تجریش به نام آموزشگاه رانندگی مهر شمیران رفتیم تا برخی از مشکلات آموزش رانندگی را از زبان مسئول این آموزشگاه نیز جویا شویم.
سارا هاشمی‌نژاد مسئول آموزشگاه رانندگی در تجریش نیز درخصوص آموزش رانندگی می‌گوید: آموزش رانندگی به هنرجو همان چیزهایی است که در کلاس و عمل به آنها یاد داده می‌شود. رانندگی مهارت می‌خواهد. ما سعی می‌کنیم به هنرجو بفهمانیم که رانندگی دشوار نیست بلکه مشکل و سختی کار در این است که هنرجو ندانسته پشت فرمان بنشیند و رانندگی کند.
وی در ادامه می‌افزاید: در آموزش رانندگی به هیچ عنوان امتحان عملی سرسری گرفته نمی‌شود. اگر این‌طور باشد تمام امتحان‌هایی که از هنرجو گرفته می‌شود و مهارت‌هایی که به او داده می‌شود، همه مشکل دارد و حتی خود ما هم به صورت آموزش و تست‌های فراوان راننده شده‌ایم. پس باید دید که سرسری انگاشتن امتحان رانندگی را در چه چیزی می‌بینیم.
امیر شمس یکی از هنرجویانی است که رانندگی را در آموزشگاه یاد گرفته است و درخصوص مشکل رانندگی در حال حاضر می‌گوید: «بسیاری از مسئولان آموزشگاه‌ها اخلاق خوبی ندارند و همین باعث می‌شود هنرجو هم حساب ببرد و هم از طرفی نتواند راننده خوبی شود. مشکل دوم هم این است که 90درصد مسئولان آموزشگاه‌ها با رد کردن بچه‌‌ها در مرحله اول و دوم و با گرفتن پول اضافی آموزشگاه‌ها را می‌گردانند و این روش اصلاً درست نیست و هنرجو به جای پیشرفت پسرفت می‌کند.
فاطمه معتبرزاده نیز یکی دیگر از هنرجویانی است که به آموزشگاه ستاره در اکباتان برای آموزش رانندگی می‌رود و می‌گوید: «آموزش رانندگی در حال حاضر محدود شده به آموزش پارک کردن خودرو و بسیاری از افسرهایی که امتحان می‌گیرند فقط به پارک کردن خودرو اکتفا میکنند. ماشینی را پارک میکنند و بعد می‌گویند این ماشین را دوبل پارک کن.
برای کسی که هنوز افسر چیزی به او یاد نداده در مرحله اول بسیار مشکل است. از هنرجو امتحان مهارت رانندگی گرفته نمی‌شود و این باعث می‌شود که هنرجو با کوچکترین موانع تصادف کند.
اکبر صداقت، هنرجوی دیگر مشکلات خود را این چنین ابراز می‌کند: «مربی کنار هنرجوی در حال رانندگی مشغول استراحت است. به هر کسی که این مطلب را می‌خواند می‌خواهم بگویم این کار درست است که هنرجو رانندگی کند و مربی در حال آموزش به جای آموزش استراحت کند؟ این مشکل بزرگ من هنرجو است که امیدوارم رسیدگی شود.
چاره چیست
وقتی که کارخانه‌های تولید کننده اتومبیل تولیدات خود را افزایش دادند یک مسأله بیشتر از همیشه خودنمایی کرد. اگر راننده‌ای نباشد، این تولیدات به چه دردی می‌خورند؟ جایگاه صادرات هم که در صنعت خودروسازی تعریف نداشت. پس چاره در این است که شرایط برای اخذ گواهینامه آن هم به صورت آسان فراهم شود.
به هر حال پس از سال‌ها امکان این فراهم شد که شهروندان راحت‌تر از قبل و بدون احتیاج به سفرهای دور درون‌شهری به یکی از آموزشگاه‌های مجاز مراجعه کنند و... حتی بسیاری از کسانی که سال‌ها از سن گواهینامه گرفتن آنها گذشته بود در میان این سیل متقاضی حضور داشته و دارند.
این سیستم رفته‌رفته جای خود را در میان شهروندان باز کرده ولی یک نکته نباید فراموش شود؛ شرکت‌های خودروسازی که سهم مستقیمی در افزودن خودرو به کالبد کلان‌شهرها دارند باید در حل معضل ترافیک همگام و همراه با مدیران شهری باشند. همه به یاد داریم که تا همین 10 سال پیش وضع تهران خیلی بهتر از این بود اما شاید تا 10 سال بعد همه مجبور باشیم فاصله خانه تا محل کار را پیاده طی کنیم.