به گزارش دویچه وله، موضوع بررسی پرونده قتل خاشقجی و روابط تجاری آمریکا و ریاض یکبار دیگر در دستور کار کنگره آمریکا قرار میگیرد. مجلس نمایندگان آمریکا هماکنون با اکثریت اعضا در اختیار دموکراتهاست که موفق شدند در انتخابات نوامبر ۲۰۱۸ جمهوریخواهان را پشت سر بگذارند.
جمال خاشقجی، ستوننویس روزنامه واشنگتن پست، روز دوم اکتبر ۲۰۱۸، در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید و رسانههای ترکیه با چند روز تاخیر، تصاویر ورود او به سفارت عربستان را منتشر کردند.
مسئولان عربستان سعودی ابتدا خبر قتل خاشقجی، منتقد محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور را تکذیب کردند ولی بعد از افشای نوارهای مکالمه از داخل سفارت عربستان در استانبول، موضوع قتل این نویسنده سعودی، نگاههای جهانی را متوجه ریاض کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز از واشنگتن، بیش از ۱۲ سناتور و اعضای کنگره آمریکا، شامل دموکراتها و جمهوریخواهان، دیروز پنجشنبه ۱۰ ژانویه (۲۰ دی) در مراسمی با موضوع آزادی رسانهها و یادمان جمال خاشقجی و بیش از ۵۰ روزنامه نگار به قتل رسیده در سراسر جهان طی سال گذشته، خواستار واکنش رئیس جمهوری امریکا و مسئولیتپذیری و پاسخگویی دولت ریاض شدهاند.
در این مراسم چهرههایی از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه کنگره تاکید کردند در صورتی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در مورد این قتل، اقدام و پیگیری نکند، قانونگذاران خود دست به کار میشوند. اشاره این اعضای کنگره به تهیه و تصویب قطعنامههایی علیه عربستان سعودی و روابط تجاری و اقتصادی آمریکا با این کشور است.
در همین حال اعضای دموکرات حاضر در مراسم دیروز مراتب تاسف خود را بابت "نبود اراده قوی و مسئولیتپذیری" از سوی دونالد ترامپ در قبال مرگ خاشقجی اعلام و تصریح کردند که رویکردهای سیاسی و همکاریهای اقتصادی و تجاری آمریکا با عربستان نباید منجر به نادیده گرفتن ارزشهای آزادیخواهی و غفلت از رفتارهای دموکراتیک مانند آزادی بیان و رسانهها شود.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان و سخنگوی کنگره آمریکا از حزب دموکرات، در جمع حاضران در این مراسم گفت: «در صورتی که انگیزهها و تمایلات اقتصادی و تجاری باعث نادیده گرفته شدن و غفلت از باورها و رفتارهای ما شود، آن وقت باید بپذیریم که همه کرامت انسانی و اخلاقی خودمان را از دست دادهایم.»
اشاره خانم پلوسی به اظهار نظر رئیس جمهوری آمریکاست که بعد از قتل جمال خاشقجی و انتشار اخبار و گزارشهایی مبنی بر دست داشتن عواملی از سوی شاهزاده سعودی در این ماجرای قتل، دونالد ترامپ حاضر به واکنش نشد و اعلام کرد روابط تجاری آمریکا و عربستان نمیتواند تحت تاثیر این اتفاق قرار گیرد.
در ماه دسامبر ۲۰۱۸ هم تعدادی از جمهوریخواهان همحزبی ترامپ به جمع دموکراتهایی در کنگره پیوستند تا آقای ترامپ را برای تصویب و امضای قطعنامههایی به چالش بکشند؛ قطعنامههایی که براساس آن حمایتهای نظامی آمریکا از عربستان سعودی در جنگ با یمن پایان مییابد و از سوی دیگر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را در قتل روزنامهنگار و منتقد دولت سعودی، مقصر و مسئول شناخته میشود.
نتایج تحقیقات سازمان سیا در مورد نقش محوری محمد بن سلمان در قتل خاشقجی هم نتوانست نظر ترامپ را تغییر دهد. او از اعمال فشار بر بن سلمان هم خودداری کرد. استدلال ترامپ این بوده که خریدهای تسلیحاتی عربستان و اتکای آمریکا به این کشور در مقابله با جمهوری اسلامی ایران، مهمتر از آن هستند که روابط با ریاض دستخوش نوسان شود.
با اینکه لوایح و قطعنامههای مورد نظر دمکراتهای کنگره توسط جمهوریخواهانی که گفته شده از سوی کاخ سفید هدایت میشوند، ارائه و امضا نشد، حالا دموکراتها که اکثریت کنگره را در انتخابات نوامبر ۲۰۱۸ در دست گرفتهاند، قصد دارند دوباره موضوع قطعنامهها را بررسی و پیگیری کنند.
نشانه مصمم بودن کنگره را میتوان از سخنان "مایک مک کال"، عضو ارشد جمهوریخواه کمیته امور خارجه کنگره دریافت که گفته است: «قتل جمال خاشقجی یک شکست بزرگ در روابط است. یقینا باید در روابط خود تغییراتی بدهیم.»
الیوت انگل، نماینده دموکرات کنگره هم اعلام کرده است که "برای هفتههای آینده، جلسههایی را با موضوع بررسی روابط آمریکا با عربستان سعودی برنامهریزی کرده است".
عربستان سعودی تاکنون مسئولیت دست داشتن بن سلمان در قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار و منتقد سعودی را نپذیرفته است و رسما هر گونه دخالت ولیعهد این کشور را انکار میکند.
در همین حال یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته است مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا که به خاورمیانه سفر کرده، قصد دارد در دیدار با مقامات عربستان سعودی درباره اعتبار تحقیقات پیرامون قتل روزنامهنگار منتقد سعودی و نیاز به پاسخگویی عربستان تاکید کند.