با گذشت ماه‌ها از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، کشورهای اروپایی همچنان این وعده را تکرار می‌کنند که قصد دارند با ایجاد یک کانال ویژه پرداخت، تجارت با ایران را با وجود تحریم‌های یکجانبه آمریکا، تسهیل کنند.
در موردی تازه از گمانه‌زنی‌ها در مورد این کانال ویژه مالی، «لارنس نورمن» خبرنگار نشریه وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه جزئیاتی در این مورد منتشر کرده و نوشته است که انتظار می‌رود که این کانال ظرف ۲ تا ۳ هفته آینده ثبت شود.
وی نوشته است که این ساز و کار «در فرانسه ثبت می‌شود و مدیر آن نیز یک بانکدار ارشد آلمانی خواهد بود. انتظار می‌رود که بریتانیا نیز به عنوان سهامدار [به این ساز و کار] بپیوندد.»
به گفته نورمن، چندین کشور ابراز امیدواری کرده‌اند که شرکت‌های داخلی آن‌ها به این ساز و کار پیوسته و با ایران تجارت کنند.
وی همچنین نوشته است بر خلاف آنچه که پیشتر برنامه‌ریزی شده بود، در نشست دوشنبه هفته آینده وزیران خارجه اتحادیه اروپا تصمیمی در مورد ایران و کانال پرداخت اتخاذ نمی‌شود و احتمالاً این تصمیم در یک نشست غیروزارتی در هفته‌های آینده گرفته خواهد شد.
ساز و کار ویژه مالی (SPV) راهکاری است که از سوی اروپایی‌ها با هدف مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران پیشنهاد شده است. در این ساز و کار، قرار است یک شرکت در اروپا راه‌اندازی شود که وظیفه آن تسویه حساب‌های شرکت‌های بدهکار و بستانکار همکار با ایران است. در این ساز و کار، شرکت‌های طلبکار از ایران، پول خود را از شرکت‌های بدهکار به ایران دریافت می‌کنند.
اروپا می‌گوید امیدوار است با راه‌اندازی این ساز و کار، شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) بتوانند با وجود تحریم‌های آمریکا، به تجارت با ایران ادامه دهند.
از آنجا که آمریکا کشورهای اروپایی همکار با ایران را به تحریم تهدید کرده، یافتن یک میزبان و همچنین مدیر اجرایی برای این ساز و کار مالی، یکی از چالش‌های پیش رو بوده است. در ابتدا قرار بود اتریش از این کانال میزبانی کند، اما به دلیل آنچه رسانه‌ها فشار آمریکا خواندند، این کشور از این کار انصراف داد و سه کشور اروپایی حاضر در توافق هسته‌ای این وظیفه را بر عهده گرفتند.
بر اساس آنچه اروپایی‌ها وعده داده بودند، قرار بود این ساز و کار آبان ماه امسال ثبت شود، اما این وعده تاکنون عملی نشده و هنوز هم تاریخ دقیقی برای آغاز به کار این کانال مالی اعلام نشده است.
یک منبع آگاه چندی پیش ساز و کار مالی اروپا را یک «مسیر برای مقابله با تحریم‌ها» توصیف کرد، اما گفت نباید از این کانال انتظار «معجزه» داشت. به گفته وی، این کانال زمانی می‌تواند موثر باشد که فروش نفت ایران را نیز پوشش داده و برای کشورهای ثالث خارج از اروپا از جمله چین و هند نیز قابل استفاده باشد.
«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا که در دوران تبلیغات انتخاباتی برجام را «توافقی وحشتناک» خوانده بود، اردیبهشت ماه امسال به بهانه‌های غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای، از این توافق مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد، خارج شد. با وجود مخالفت اروپایی‌ها با این اقدام، آمریکا تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای رفع‌شده ذیل توافق را احیا کرده و کشورهای مختلف را برای توقف خرید نفت از ایران و پایان دادن به تجارت با تهران، تحت فشار قرار داده است.