کانال ویژه مالی برای حفظ ارتباط تجاری با ایران رسما در روز پنج شنبه راه اندازی شد. آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشور عضو مذاکرات پنج بعلاوه یک در سال ۲۰۱۵ میلادی، رسما مسئول اجرایی شدن این کانال ویژه هستند.
هدف اصلی از ایجاد این کانال مالی ویژه، دادن امکانات به شرکت های کوچک و متوسط اروپایی است تا بتوانند مجاری متعارف مالی خود با طرف ایرانی را حفظ کنند. اینستکس (INSTEX) نام اصلی این کانال مالی است و فرانسه میزبان آن است.
این پروژه ابتکار عمل سه کشور مهم اروپایی است اما گفته می شود با توجه به گفتگوهای پیشین وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا مورد تایید ۲۵ کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا نیز قرارخواهد گرفت.
برای اجرایی کردن این پروژه روز پنج شنبه ۳۱ ژانویه شرکتی با سرمایه ۳ هزار یورو در پاریس، پایتخت فرانسه، تاسیس و به ثبت رسید. اعضای هیات مدیره را افرادی از آلمان، فرانسه و بریتانیا تشکیل می دهند.
ساز و کار مالی ویژه بین ایران واروپا به گفته راب مالی، یکی از اعضای تیم آمریکایی مذاکره کننده برجام «بنوعی دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران است.» نکته ای که کاخ سفید بارها در هفته‌های گذشته نسبت به آن واکنش نشان داده است و گفته «چنین اقدامی را بدون تلافی باقی نخواهد گذاشت.»
راب مالی در گفتگو با یورونیوز تاکید کرد که « به هرترتیب این ساز و کار مالی تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران» نخواهد داشت و تنها می تواند برای اروپا از لحاظ سیاسی و نمادین مهم تلقی شود. پیش از این سازوکار قرار بود پروژه مبادله کالا به کالا بین اروپا و ایران برای دور زدن تحریم ها استفاده شود اما بدلیل صادرات پایین نفتی ایران به اروپا این پروژه متوقف شد.منتقدان سازوکار جدید مالی می گویند این کانال تنها به کمک واردات و صادرات مایحتاج اولیه غذایی و داروئی می آید و نمی تواند درخواست‌های گسترده شرکت های اروپایی را پوشش دهد.
قرار بود کانال مالی سه روز پیش، دوشنبه اجرایی و راه اندازی شود که بدلایل اداری راه اندازی آن به تاخیر افتاده بود.