تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۳۸۶ - ۱۹:۱۲

نظرسنجی از مردم تهران در باره شوخی

شوخی، دستمایه جدیدترین نظرسنجی تلفنی همکارانمان در مرکز تحقیقات و مطالعات رسانه‌ای مؤسسه همشهری است. این نظرسنجی حاصل جمع آوری پاسخ 1177نفر شهروند تهرانی است.

زحق توفیق خدمت خواستم، دل گفت پنهانی‌
چه توفیقی از این بهتر که خلقی را بخندانی‌

شوخی به معنای بی ادبی نیست. شوخی در شکل واقعی آن شیرین و نشاط آور است؛ مؤدبانه و محترمانه است؛ دارای ظرافت است و نکته سنجی. شوخی و مزاح به معنای به دیگری خندیدن نیست بلکه با هم خندیدن است.

مدیر طرح: سیامک کفایی
همکاران: شبنم چهره، زهرا ادریس آبادی، فریده درفشی، میترا زاغی، سمیه گایکانی

پیشگفتار

شوخى

شوخى، سخنى است که لبهاى شنونده را به لبخند باز کند و خنده حالتی مطبوع به روح انسان مى بخشد که غالباً با آرامش اعصاب و راحتی ذهن، همراه است.

شوخ طبعى، خوشرویى و خوش سخنى را مى توان از ساده ترین راههاى شادى بخشى دانست. شوخى، روحها را شادمانه مى کند و با آفرینش لبخند، انسان و محیط اطراف را شادابى و خُرّمى مى بخشد.

بذله‌گویی و مزاح یکی دیگر از مصادیق شادی و شادمانگی و حسن سلوک است. ولی باید توجه داشت که در مواردی از جمله آفات زبان است که مانند دیگر آفات آن آثار سوء و خطرناکی را به دنبال دارد.

مزاح و شوخ طبعی حد و مرزی مشخص شده دارد که اگر از آن حد تجاوز کنند، آثار نامطلوبی به بار خواهد آورد. بنابراین انسان باید زبانش را در اختیار خود بگیرد و مالک آن باشد و هنگام شوخی و مزاح، ابعاد مثبت و منفی آن را نیز در نظر بگیرد.

در بعد منفی شوخی اگر شخصی در زندگی همیشه شوخی و بذله‌گویی کند، با افراط در مزاح به تدریج در برخورد با مسایل جدی نیز جدی نخواهد بود و کسی که در زندگی احساس مسوولیت نکند نمی‌تواند به حال خود و جامعه مفید باشد، چرا که عادت شوخی و مزاح بر او غلبه می‌کند و حس واقع بینی خود را از دست می‌دهد و آن‌طور که باید حقایق را درک نمی‌‌کند و دیگران نیز مطالب و گفته های او را جدی تلقی نمی‌کنند.

شوخی در برخی موارد، گفتاری غیراخلاقی است که در آن حرف ‌های زشت یا دروغی نهفته باشد و موجب اهانت و تحقیر کسی شود و یا به مسخر‌گی بینجامد، چنین مزاحی نه تنها موجب شادمانی کسی نمی‌شود بلکه روابط میان افراد را تیره و خود فرد را خوار و زبون جلوه می‌دهد.

شوخی در بعد مثبت خود، هدفش نشاندن لبخند بر لب‌ها و کاشتن بذر شادی در دل‌هاست که اغلب نکته‌هایی هم در آن وجود دارد. شادکردن دیگران خود یک هنر است البته باید مراقب بود که برای شادکردن دیگران از استهزاء و شکستن شخصیت دیگری استفاده نشود که ‌این خود یک گناه بزرگ محسوب می شود.

شوخ طبعی یک ویژگی شخصیتی است، برخی آدم ها در طول سالیان زندگی ارتباط خاصی با محیط برقرار میکنند و شوخ طبع بار می آیند که این مسئله باعث می شود تا این افراد بهتر با مشکلاتشان کنار بیایند. شوخی سلامت جسمی را بهبود می بخشد و باعث مقابله با خشم، افسردگی و استرس می شود.

شوخ طبعی همچنین می تواند باعث عزت نفس شود و به کار آمدی افراد در موقعیت های حساس کمک می کند. زیرا افراد شوخ طبع به جای اینکه در مقابله با مشکلات دستپاچه شوند با مشکلات برخوردی مثبت دارند.

روان شناسان، شوخ طبعی را یکی از ویژگی های مهم افراد سالم می دانند. تحقیقات نشان می دهد که شوخ طبعی، فشار روانی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. اشخاص شوخ طبع، در مقایسه با افراد جدی حالت های پرفشار(فشار روانی) را به طور متفاوت ارزیابی می کنند.

حس شوخ طبعی، منجر به پاسخ هایی می شود که با واکنش فشار روانی مغایر است. چهره خوشحال به خود گرفتن برای بوجود آوردن تغییراتی در سرعت ضربان قلب و دیگر واکنش های بدن در موقعیت های فشار روانی بسیار مؤثر است.

علم روان شناسی جدید شوخی را به انواع مختلفی تقسیم کرده است و معتقد است که همه ی انواع شوخ طبعی با سلامت روان رابطه ی مثبت ندارند. آن ها با روش های آماری که ذکر آن در این مقاله نمی گنجد چهار نوع شوخی را از هم جدا کردند:

"1 - شوخ طبعی های پرخاشگرانه: این نوع شوخی به بهای تحقیر فرد مقابل موجب خندیدن دیگران یا شادی فرد شوخی کننده می شود. مثال ها فراوانند مثلا اینکه یک نفر عادت داشته باشد که به دیگران بگوید کودن یا گدا یا کلمات تحثیر کننده ی دیگری مثل این و البته همه ی این ها شوخی باشد!

2 - شوخ طبعی های خود کاهنده: در این نوع شوخی فرد شوخی کننده با تحقیر خود دیگران را می خنداند. مثلا این که یک فرد چاق خودش را همیشه به تانکر آب یا خرس تشبیه کند یا یک فرد با ثروت کمتر به فرد ثرتمندتری دائما بگوید" ما سگ شمام نیستیم" و ازین قبیل..

3 - شوخ طبعی های خودبزرگنمایانه: در این نوع شوخ طبعی فرد شوخی کننده بدون اینکه دیگران را تحقیر کند وضعیت خود را از واقعیت بالاتر نشان دهد. مثلا کسی خود را در رشته اش به شوخی از هم قطارها بالاتر بداند . این نوع شوخی ظریف مستلزم آن است که در حوزه ای شوخی شود که فرد مقابل در آن نیست. جلو هم کلاس خود را نمره اول دانستن احتمالا مستلزم تحقیر اوست. ولی جلو غیر هم کلاس نه!

4 - شوخ طبعی های پیوند دهنده: گفتن لطیفه یا کارهایی ازین دست که بدون اینکه کسی را ناراحت کند رابطه را شادتر می کند شوخ طبعی پیوند دهنده است.

روانشناسان به این نتیجه رسیده اند که شوخ طبعی های اول و دوم(پرخاشگرانه و خودکاهنده) با انواع مشکلات روان شناختی همبستگی دارد. به زبان ساده تر کسانی که بیشتر از این شوخی ها استفاده می کنند احتمالا از مشکلات روانی رنج می برند.
همچنین شوخی های نوع سوم و چهارم ( خود بزرگنمایانه و پیوند دهنده) با سلامت روان همبستگی مثبت دارد. یعنی افراد دارای روان سالم بیشتر از این دو نوع شوخی استفاده می کنند."

مهم‌ترین ویژگی بشر بذله‌گویی و خوش‌طبعی او به شمار می آید، زیرا با خنده همراه است و خنده یک پاسخ فیزیولوژیک به شوخ طبعی است.

سایت اینترنتی مردمان برای شوخی و خنده فوایدی را قائل است که اهم آن را می توان به شرح ذیل خلاصه کرد:

1- خنده یک مکانیسم دفاعی و کنار آمدن با استرس، تحقیر، خجالتزدگی و درد است.
2- خنده باعث افزایش سطح انرژی بدن می شود.
3-خنده باعث کاهش درد می شود.
4- خنده باعث بهبود کارکرد مغزمی شود.
5- خنده باعث ماساژ دادن ارگان های شکمی و بهبود کارکرد آنها وتقویت عضلاتی که ارگانهای شکمی را در جای خود نگه میدارند می شود، همچنین افزایش و بهبود عمل جذب و هضم را ممکن می کند.
6- هنگام خنده فشار خون و سرعت ضربان قلب شما افزایش می یابد. اما بلافاصله پس از اتمام خنده فشار خون کاهش می یابد(کمتر از حد طبیعی)
7- خنده باعث تقویت سیستم ایمنی می شود. خنده سلولهای T وB و گاما اینترفرون را افزایش میدهد.
8- خنده ممکن است به سرفه و سکسکه بیانجامد که باعث پاک شدن مجاری تنفسی از مخاط اضافی می شود.
9- خنده باعث افزایش ایمنوگلوبین A می شود که از مجاری تنفسی در برابر ارگانیزم های بیماری زا دفاع میکند.
10- خندیدن یک نوع فعالیت بدنی هوازی است.100بار خندیدن معادل 15 دقیقه فعالیت با دوچرخه ثابت است. خنده باعث کاهش فشار خون، افزایش جریان خون در بدن و افزایش اکسیژن رسانی در بدن می شود.
11- خنده باعث ورزش دیافراگم وعضلات شکم، تنفسی، صورت، پا و کمرمی شود.
12- خنده با افزایش اکیسژن رسانی باعث تسریع بهبود زخم ها می شود.
در دین مبین اسلام از شاد کردن دیگران و مومنان به عنوان یکی از ارزش‌های اخلاقی یاد شده است.

"پیشوایان دینی ما به طور مطلق از مزاح نهی نکرده‌اند بلکه شوخ طبعی را به طور نسبی و در شرایط خاص ستوده اند و حتی خود آن بزرگواران گاهی مزاح کرده‌اند. چنان که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «انی لامزح و لا اقول الا حقا»؛ من مزاح می‌کنم ولی سخنی جز حق نمی‌گویم.

همچنین رسول خدا می‌فرماید: «من سر مومنا فقد سرنی و من سرنی فقد سر الله» کسی که مومنی را شاد کند، مرا شاد کرده و کسی که مرا شاد کند، خدا را شاد کرده است.

از یونس شیبانی نیز چنین نقل است: «روزی امام صادق علیه‌السلام از من پرسیدند: در برخورد با یکدیگر چقدر شوخی می‌کنید؟ گفتم: کم. حضرت‌این شیوه را نپسندیدند و فرمودند: شوخی کردن جزو اخلاق نیکو به شمار می‌آید و وسیله‌ای است برای شاد کردن دیگران و روش پیامبر ‌این بود که برای شاد کردن دیگران با آنان شوخی می‌کرد.» پس دعا به صفتی است که در مومن وجود دارد و خنده نیز بر چهره او نمایان است و او را زیبا می‌سازد."

البته در اینجا ذکر این نکته لازم به نظر می رسد که پیشوایان دینی ما همیشه با شوخی منفی مخالف بوده و پیروان خود را از این نوع شوخی نهی کرده اند که می توان در این ارتباط به موارد زیر که در سایت اینترنتی سلامت ایران آمده است اشاره کرد:

"بنابر حدیثی از امام علی علیه‌السلام: مزاح نور ‌ایمان را از بین می‌برد و همچنین باعث جری شدن مردم می‌شود». و همچنین حدیثی دیگر از امام صادق علیه‌السلام درباره مزاح منفی است که فرمودند: «لاتمازح فیجترا علیک»؛ شوخی مکن که روی مردم به تو باز می‌شود.

‌این حدیث به جنبه منفی شوخی اشاره دارد که امام فرموده‌اند شوخی موجب این می‌شود که شرم میان تو و مردم از بین برود و باعث بازشدن روی مردم نسبت به تو می‌شود و همچنین یکی دیگر از جنبه‌های منفی شوخی، کم عقل شدن است.

امام هادی علیه‌السلام می‌فرماید: «الهزل فکاهه السفهاء وصناعه الجهال»، هرزه گویی، شوخی افراد کم عقل و کار بی‌خردان است."

در پایان پس از این بررسی اجمالی در باره شوخی به ذکر این نکته بسنده می شود که:
بیایید با یکدیگر بخندیم نه به یکدیگر

کلیات تحقیق

در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به چگونگی نقش والدین در تربیت فرزند از نظر پاسخگویان دست یافت. این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1177نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.

اهداف تحقیق

هدف کلی این تحقیق دستیابی به مجموعه اطلاعات و پاسخ هایی است که پاسخگویان در مورد شوخ طبعی در جامعه عنوان کرده اند.

روش نظرسنجی

در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. عددهای داخل جدول گرد شده است.

جامعه نمونه

در این تحقیق نمونه آماری شامل 1177 نفر از مردم تهران است لازم به ذکر است که از این تعداد درصد 36 مرد و 64 درصد زن هستند.

زمان اجرای نظرسنجی

این نظرسنجی از تاریخ 30/10 تا 3/11/1386 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری انجام شده است.

پرسشنامه نظرسنجی

1. جنس
2. سن
3. تحصیلات
4. آیا شما شوخی را دوست دارید؟
5. شما معمولا شوخ طبه هستید یا جدی؟
6. بعضی ها خودشون با همه شوخی می کنند اما اگر با آن ها شوخی کنند ناراحت می شوند؟
7. فکر می کنید ظرفیت شوخی شما بالاست؟
8. اگر وسط یک صحبت جدی شما، کسی شوخی کند شما چکار می کنید؟
9. مهمترین حسن شوخی چیست؟
10. مهمترین عیب شوخی چیست؟
11. فکر می کنید آقایان شوخ ترهستند یا خانم ها؟
12. آیا اطرافیان شما اغلب شوخ هستند یا جدی؟
13. فکر می کنید شوخ طبعی ذاتی است یا نه؟

چکیده:

طرح نظرسنجی حاضر، ‌به منظور دست یافتن به نظر پاسخگویان در مورد شوخ طبعی به اجرا درآمد. یافته های این طرح به قرار زیر است:
- 64 درصد از پاسخگویان زن و36 درصد مرد هستند.
- 18 درصد پاسخگویان در گروه سنی 30-26 سال قرار دارند.
- از میان پاسخگویان، 43درصد دارای مدرک تحصیلی دیپلم بوده اند.
- 46 درصد از پاسخگویان، شوخی را دوست دارند.
- 36درصد از پاسخگویان ،شوخ طبع هستند.
- 66 درصد از پاسخگویان از شوخی دیگران ناراحت نمی شوند.
-47 درصد از پاسخگویان ظرفیت شوخی خود را بالا ارزیابی کرده اند.
-45درصد از پاسخگویاناز شوخی بی وقت دیگران ناراحت می شوند.
-59درصد از پاسخگویانمعتقدند که شوخی باعث شادی و نشاط در زندگی می شود.
-44 درصد از پاسخگویان معتقدند که شوخی باعث کدورت می شود.
-62 درصد از پاسخگویان گفته اند که آقایان شوخ تر از خانم ها هستند.
-48 درصد از پاسخگویان اطرافیان خود را شوخ می دانند.
- 70 درصد از پاسخگویان فکر می کنند که شوخ طبعی ذاتی است.

جنس پاسخگویان

بر اساس جدول شماره 1، از میان 1177 نفر پاسخگو 64 درصد زن و 36 درصد مرد هستند.

جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس

جنس	تعداد	درصد
زن	747	64
مرد	430	36
جمع	1177	100

نمودار شماره 1

سن پاسخگویان

جدول شماره 2، نشان دهنده توزیع جامعه آماری این تحقیق است. همان طور که مشاهده می شود بزرگترین گروه سنی در 1177 نفر پاسخگوی این تحقیق را گروه سنی 26 تا 30سال (18 درصد) و کوچک ترین گروه سنی را گروه 50-46 سال (3درصد) تشکیل می دهند.

جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن

سن	تعداد	درصد
26تا30	216	18
21تا25	184	16
36تا40	182	16
31تا35	154	13
41تا45	118	10
15تا20	106	9
51تا60	103	9
60 سال به بالا	73	6
46تا50	41	3
جمع	1177	100

نمودار شماره 2

سطح تحصیلات پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3، از میان 1177 نفر پاسخگو 43 درصد دیپلم و 5 درصد بی سواد هستند.

جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات

میزان تحصیلات	تعداد	درصد
دیپلم	504	43
راهنمایی	157	13
ابتدایی	150	13
لیسانس	134	11
دانشجوو فوق دیپلم	104	9
دبیرستان	69	6
بی سواد	59	5
جمع	1177	100

نمودار شماره 3

پاسخگویان شوخی را دوست دارند یا نه؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره4، از میان 1177 نفر پاسخگو،46 درصد شوخی را دوست دارند، 20 درصد شوخی را دوست ندارند، 17 درصد گفته اند اگر به جا باشد خوب است 8 درصد از پاسخگویان گفته اند بستگی به کسی دارد که شوخی می کند، 5 درصد گفته اند گاهی اوقات و3 درصد نیز گفته اند اگر تمسخر نباشد خوب است .

جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس این که شوخی را دوست دارند یا نه

شوخی را دوست دارید	تعداد	درصد
بله	543	46
خیر	235	20
اگر به جا باشد	205	17
بستگی دارد	91	8
گاهی اوقات	64	5
اگر تمسخر نباشد	39	3
جمع	1177	100

نمودار شماره 4

آیا پاسخگویان شوخ طبعند ؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5، از میان 1177 نفر پاسخگو،36 درصد خود را شوخ طبع می دانند، 34 درصد خود را جدی دانسته اند و 30 درصد گفته اند که تا حدی شوخ طبعند.

جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس این که آیاشوخ طبعند یا جدی

پاسخگویان شوخ طبعند یاجدی	تعداد	درصد
شوخ طبع	428	36
جدی	402	34
تا حدی شوخ طبع	347	30
جمع	1177	100

نمودار شماره 5

آیا پاسخگویان اگر کسی با آن ها شوخی کند ناراحت می شوند؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 6، از میان 1177 نفر پاسخگو، 66 درصد گفته اند از شوخی دیگران ناراحت نمی شوند، 24 درصد گفته اند با کسی شوخی نمی کنند و 10 درصد از شوخی دیگران ناراحت می شوند .

جدول شماره 6- توزیع پاسخگویان بر اساس این که اگر کسی با آن ها شوخی کند ناراحت می شوند یا نه

آیا اگر کسی با پاسخگویان شوخی کند ناراحت می شوند	تعداد	درصد
ناراحت نمی شوم	774	66
با کسی شوخی نمی کنم	287	24
ناراحت می شوم	116	10
جمع	1177	100

نمودار شماره 6

از نظر پاسخگویان آیا ظرفیت شوخی آن ها بالاست ؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7، 47 درصد از پاسخگویان معتقدند که ظرفیت شوخی آن ها بالاست، 27 درصد ابراز داشته اند که ظرفیت شوخی آن ها پایین است، 19 درصد ظرفیت شوخی خود را متوسط ارزیابی کرده اند و 7 درصد گفته اند که شوخی را دوست ندارند.

جدول شماره 7- توزیع پاسخگویان بر اساس میزان ظرفیت شوخی ‌آن ها

میزان ظرفیت شوخی پاسخگویان	تعداد	درصد
بالا	551	47
پایین	323	27
متوسط	223	19
شوخی را دوست ندارم	80	7
جمع	1177	100

نمودار شماره 7

اگر در بین صحبت جدی پاسخگویان کسی شوخی کند عکس العمل آن ها چه خواهد بود؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8 ، 45درصد از پاسخگویان گفته اند که اگر کسی در بین صحبت جدی آن ها شوخی کند ناراحت می شوند، 33 درصد اهمیتی نمی دهند،‌11 درصد به مخاطب خود تذکر می دهند، 9 درصد گفته اند که بستگی دارد چه کسی باشد و 2 درصد از شدت ناراحتی جلسه را ترک می کنند.

جدول شماره 8- توزیع پاسخگویان بر اساس عکس العمل آن ها هنگام شوخی بی وقت دیگران

عکس العمل پاسخگویان هنگام شوخی بی وقت دیگران	تعداد	درصد
ناراحت می شوم	530	45
اهمیت نمی دهم	386	33
به او تذکر می دهم	126	11
بستگی دارد چه کسی باشد	111	9
جلسه را ترک می کنم	24	2
جمع	1177	100

نمودار شماره 8

از نظر پاسخگویان مهمترین حسن شوخی چیست؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9، از کل پاسخگویان داشتن زندگی شاد را از محاسن شوخی عنوان کرده اند، 13 درصد گفته اند که شوخی از فشار روانی پیش گیری می کند، 13 درصد از پاسخگویان گفته اند که شوخی کردن هیچ مزیتی ندارد، 11 درصد گفته اند که شوخی بین افراد صمیمیت بیشتری ایجاد می کند و 4 درصد نیز بیان برخی حرف های جدی در قالب شوخی را از مزایای شوخی عنوان کرده اند.

جدول شماره 9- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آن ها در مورد حسن شوخی

حسن شوخی از نظر پاسخگویان	تعداد	درصد
زندگی شاد	694	59
جلوگیری از فشار روانی	151	13
مزیتی ندارد	150	13
ایجاد صمیمیت	128	11
بیان برخی حرف های جدی	54	4
جمع	1177	100

نمودار شماره 9

از نظر پاسخگویان مهمترین عیب شوخی چیست؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10 از بین 1177 نفر پاسخگو، 44درصد معتقدند که شوخی ممکن است که باعث کدورت شود، 32 درصد گفته اند که احتمال به تمسخر گرفتن دیگران در شوخی وجود دارد، 12 درصد شوخی را مقراض(قیچی) دوستی ها دانسته اند و 12 درصد نیز گفته اند که شوخی کردن هیچ عیبی ندارد.

جدول شماره 10- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آن ها در مورد عیب شوخی

عیب شوخی از نظر پاسخگویان	تعداد	درصد
باعث کدورت می شود	521	44
به تمسخر گرفتن دیگران	381	32
مقراض دوستی ها	139	12
عیبی ندارد	138	12
جمع	1177	100

نمودار شماره 10

از نظر پاسخگویان‌آقایان شوخ ترهستند یا خانم ها ؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 11 از بین 1177 نفر پاسخگو، 62 درصد معتقدند که آقایان شوخ تر از خانم ها هستند و 38 درصد نیز گفته اند که خانم ها بیشتر از شوخی استفاده می کنند.

جدول شماره 11- توزیع پاسخگویان بر اساس شوخ طبع بودن به تفکیک جنسیت

آقایان شوخ طبع هستند یا خانم ها	تعداد	درصد
آقایان	727	62
خانم ها	450	38
جمع	1177	100

نمودار شماره 11

آیا اطرافیان پاسخگویان شوخ طبعند‌ ؟

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 12 از بین 1177 نفر پاسخگو، 48 درصد گفته اند که اطرافیان آن ها اغلب شوخ هستند، 28 درصد اطرافیان خود را جدی می دانند و 24 درصد نیز از هر دو گروه در اطراف خود دارند.

جدول شماره 12- توزیع پاسخگویان بر اساس این که آیا اطرافیان آن هاشوخ طبعند