بازارخودرو هفته عجیبی را پشت سر گذاشت، قیمت ها لحظه به لحظه و و روز به روزافزایشی قابل توجه را تجربه کرد و همین امر سبب شد دو خودروساز بزرگ ایرانی تصمیم دیگری را برای حل بحران بگیرند. پیش فروش فوری خودرو با هدف تنظیم بازار اما با قیمت‌های جدید یا بر اساس اعلام تازه این شرکت‌ها با قیمت‌های حاشیه بازار.
استقبال از پیش فروش فوری خودروهای شرکت‌های مذکور قابل توجه بود؛ خودروهای عرضه شده در کمتر از دو ساعت خریداری شد و این طرح حتی امروز، جمعه، نیز از سوی شرکت سایپا اجرایی می شود.
این شرکت تاکید دارد که تا روزانه ۴۰۰ خودرو را در این قالب خواهد فروخت. ایران خودرو نیز اطلاعیه‌ای در خصوص فروش خودرو برای روز شنبه چهارم اسفند ماه صادر کرده است اما این همه ماجرا نیست.
داغی بازار پیش فروش خودرو البته همراه با رضایت مشتریان خودرو در کشور نبوده و این وضعیت غیرعادی نارضایتی شدیدی را نیز میان خریداران و متقاضیان از یک سو و فروشندگان و فعالان این بازار از سوی دیگر ایجاد کرده است.
حالا فعالان بازار از سکته بازار خودرو، آن هم در موعدی که به طور سنتی داغ ترین فصل خرید و فروش خودرو محسوب می شود خبر می‌دهند.
به گفته سعدی موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاه داران خرید و فروش خودرو در بازار آزاد به صفر رسیده و این رکود، بازار خودرو را در وضعیتی عجیب قرار داده است.
او البته معتقد است بیش از ۹۰ درصد خریداران خودرو در طرح های پیش فرئش را نه مصرف کنندگان که سرمایه گذاران تشکیل می دهند که با هدف فروش خودروهای خریداری شده با قیت های بالاتر تصمیم به پیش خرید خودرو گرفته اند.
از سوی دیگر یکی از نمایشگاه داران در منطقه سید خندان تهران که معتقد است حتی در راکدترین وضعیت بازار مشتریان خاص خود را داشت، می گوید: بازار خودرو این روزها اصلا شباهتی به بازار ندارد. مردم با هدف سرمایه گذاری خودرو می خرند، مثلا پراید دیگر پراید نیست، واحدی است برای سنجش میزان سرمایه و همین وضعیت سبب شده است بازار به هم بریزد.
او گفت: ما با شرایط چندان عادی روبرو نیستیم. شرایط تقریبا غیر عادی است و حتی طرح هایی مانند هر کد ملی یک خودرو و ... نیز نتوانسته است وضعیت را عادی کند جرا که شاهدیم افراد برای اعضای خانواده خود و حتی آشنایان خود خودرو می خرند تا سرمایه هایشان به باد نرود.
- این هجوم سابقه داشت
این هجوم به بازار خودرو برای خرید و فروش خودرو البته اقدامی بی سابقه نیست، کمی عقب تر در دهه هفتاد و اوایل هشتاد نیز بازار خودرو مامنی برای سرمایه های سرگردانی بود که به امید بیشتر شدن اقدام به پیش خرید خودرو می‌کردند. آن زمان از کارشناسان از طرح های پیش فروش خودرو در قالب طرح های جمع آوری نقدینگی یاد می کردند و می گفتند این اقدامات در راستای جمع آوری نقدینگی سرگردان از جامعه و هدفمند کردن آن صورت می گیرد. آن سال ها صف های طویلی برای خرید سیم کارت تلفن همراه نیز شکل می گرفت و سیم کارت های ۵۰۰ هزار تومانی پیش فروشی، متقاضیان مشتاق فراوان داشت اما کم کم با رشد تولید خودرو در ایران، بازار خودرو تغییر مسیر داد و به بازاری عادی، شبیه بازار کالاهای سرمایه ای با دوام در بسیاری کشورها بدل شد هر چند ممنوعیت در بدو امر و دیوارهای تعرفه ای بلند پس از آن، هیچ گاه امکان رقابتی شدن این بازار را فراهم نکرد.
حالا اما از پس طوفان تورمی سال های پایانی دهه نود، بازار خودرو بار دیگر محلی برای جذب سرمایه های سرگردان شده است.
- پیش فروش‌ها تاثیرگذار است؟
فرمول قیمت گذاری خودرو تغییر کرده است. به موجب این فرمول قیمت پیش فروش خودرو معادل ۵ درصد قیمت بازار تعیین شده و همین مساله سبب شده است قیمت ها هفته به هفته افزایش یابد و حتی در طرح پیش فروش فوری با هدف تنظیم بازار نیز خودروها افزایشی دوباره را تجربه کنند. فعالان این بازار می گویند ثمره این اقدام تنها توقف کامل خرید و فروش است و بازار شب عید برای فعالان بازار شباهتی به بازار همیشگی این فصل ندارد.
یکی از فعالان پرسابقه این بازار در منطقه فردوسی در پاسخ به این سئوال که آیا ادامه این روند می تواند قیمت‌ها را تعدیل کند یا از افزایش مدام آن پیشگیری نماید، گفت: این بستگی به میزان خوش قولی خودروسازان دارد هر چند آنها که گران پیش خرید کرده اند امیدوارند حتی در سایه بدقولی شرکت‌ها، پول‌هایشان از میان نرود و قیمت‌ها افزایش یابد.
رشد قیمت ها تحتدتاثیر افزایش عمومی قیمت ها از یک سو، رشد بهای ارز و نزول ارزش پول ملی از سوی دیگر و عدم تحویل به موقع خودروهای ثبت نامی و عرضه خودرو به بازار با استناد به نبود قطعه و ... اتفاق افتاد.
به نظر می‌رسد هفته پیش رو هفته خاصی برای خریداران و شرکت‌های خودروساز باشد، خودروسازانی که در دوره تشدید تحریم‌های کنونی نتوانستند رضایت مصرف کننده ایرانی را جلب نمایند.