شاید تصور شود این مسئله مربوط به بحران اینترنتی است که از چند روز پیش و در پی آسیب به 2کابل مخابراتی که از بستر دریای مدیترانه عبور می‌کنند، در منطقه خاورمیانه رخ داده است، اما واقعیت آن است که اگرچه این بحران مشکلات کاربران ایرانی را افزایش داده است، سابقه اختلالات اینترنتی ما به حدود 2 ماه پیش بازمی‌گردد.
این اختلالات به حدی بود که منجر به اعتراض شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات‌اینترنتی نسبت به کیفیت پهنای باند شد، هرچند که مدیر‌کل مهندسی عملیات و هماهنگی شبکه دیتای شرکت زیرساخت، عنوان می‌کند که از اعتراض‌های 2 ماه گذشته این صنف بی‌اطلاع است.
مهندس اسماعیل رادکانی به همشهری می‌گوید: ممکن است به صورت مقطعی به‌دلیل قطعی لینک، قطعی فیبر و... مشکلاتی بروز کند که این مسئله در همه‌جای دنیا پیش می‌آید ولی ما مشکل خاصی نداریم و در یکی دو ماه گذشته هیچ موردی به ما گزارش نشده است.
مشکلی که این مقام مسئول نسبت به آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند، در حدی بود که اواخر دی‌ماه سال‌جاری، روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، در اطلاعیه‌ای با بیان اینکه، این مسئله موجب نارضایتی شرکت‌ها به ویژه ارائه‌دهندگان خدمات تلفن- اینترنتی و بسیاری از کاربران کشور شده است، اعلام کرد: از حدود یک ماه پیش تاکنون در تمامی روزهای اداری، از حدود ساعت ۱۰ صبح تا 30 :۱۶ عصر، ارتباط اکثر نقاط کشور با شبکه اینترنت، با بیش از ۵ الی ۱۰ درصد ریزش بسته‌های اطلاعاتی (Packet Loss ) روبه‌رو شده و این میزان در مواردی تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد.
در پی تماس همشهری با سازمان نظام صنفی، یکی از کارشناسان این سازمان مشکل به وجود آمده را اینچنین تشریح کرد: هرگونه تبادل اطلاعات در اینترنت به گونه‌ای است که به‌عنوان مثال، زمانی که ایمیلی را ارسال می‌کنید، تبدیل به چندین بسته اطلاعاتی می‌شود و زمانی که می‌خواهد به مقصد برسد این بسته‌ها یکدیگر را در اینترنت یافته و به هم وصل می‌شوند، بدین ترتیب ایمیل به مقصد می‌رسد اما اگر هر یک از این بسته‌ها در نهایت به بسته‌های دیگر وصل نشود، اطلاعات ارسالی ناقص به مقصد خواهد رسید.
طی یک ماه اخیر مطلوب نبودن پهنای باند و ریزش بسته‌های اطلاعاتی با نوسان تأخیر در رفت یا برگشت بسته‌ها روبه‌رو شده و این معضل، سبب کیفیت نامطلوب انتقال صدا شده است.
پهنای این باند کافی است؟
«قراردادی که ما برای تأمین پهنای باند مورد نیاز کشور بسته‌ایم، معادل STM135 است و جوابگوی نیاز فعلی ماست.» این را مهندس رادکانی می‌گوید. وی ادامه می‌دهد: هر STM1 معادل ارسال و دریافت 155 مگا‌بیت بر ثانیه اطلاعات است و این میزان پهنای باند از 3 مسیر جنوب و شمال به کشور وارد می‌شود.
مدیر‌کل مهندسی عملیات و هماهنگی شبکه دیتا در حالی میزان پهنای باند کشور را مناسب و کافی ارزیابی می‌کند که بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه اینچنین فکر نمی‌کنند؛ اگر به میزانی که ادعا می‌شود، پهنای باند موجود بود ما مشکلی نداشتیم و این میزان کفاف نیاز ما را می‌داد، اما حالا این مشکلات وجود دارد و این بدان معناست که یا میزان پهنای باند کمتر از میزانی است که ادعا می‌شود یا میزان مصرف بیشتر از برآورد‌هاست.
عضو انجمن اینترنت سازمان نظام صنفی با بیان این مطلب می‌افزاید: پهنای باند موضوعی سری نیست که مسئولان مخابرات از ارائه اطلاعات کامل در مورد میزان دقیق آن و مقدار تأمین شده از هر‌یک از لینک‌های ورودی خودداری می‌کنند.
وی با بیان اینکه هنگامی‌که در دی‌ماه شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تلفن اینترنتی به‌دلیل کیفیت پهنای باند با مشکل مواجه شدند، مسئولان زیرساخت موضوع را به افزایش درخواست به‌دلیل تعطیلات میلادی ربط دادند، ادامه می‌دهد: در آن مقطع به ما قول دادند که مشکل رفع شود، اما متأسفانه این مشکل همچنان به قوت خود باقی است.
اما در حالی‌که مهندس رادکانی از امکان توسعه میزان پهنای باند به موازات تقاضای مشترکان سخن می‌گوید و اظهار می‌کند که کار‌های قرارداد را انجام داده‌ایم و به محض وجود تقاضای جدید افزایش ظرفیت متناسب با آن را انجام می‌دهیم، مدیر یک شرکت خدمات اینترنتی تأکید می‌کند: الان مدتی است که شرکت زیرساخت به تقاضا‌های جدید پاسخ نمی‌دهد و در حالی‌که ما یک ماه پیش برای افزایش پهنای باندمان از 80 مگ به 100 مگ اقدام کرده‌ایم و مبلغ مورد نظر را هم پرداخته‌ایم، هنوز از این افزایش ظرفیت خبری نیست.
...به سبزه نیز آراسته شد
« مشکلات موجود در شبکه اینترنت ایران، کنجکاوی کاربران ایرانی است». شفیعی سخنگوى شرکت ارتباطات زیرساخت با بیان اینکه مشکلات موجود در شبکه اینترنت ایران در روزهای اخیر، کنجکاوی کاربران ایرانی برای تحقیق درباره علت قطعی کابل زیردریایی اینترنت خاورمیانه است، اظهار داشت: بلافاصله کل ترافیک اینترنت کشور را به مسیر پشتیبان، یعنى فیبر نورى مسیر ترکیه منتقل کردیم و کوچکترین قطعى در ارتباط اینترنتى کشور به‌وجود نیامده است و کندی سرعت، محدود به برخى مناطق غربى کشوراست.
این اظهارات در حالی است که در چند روز گذشته قطعی و کندی سرعت اینترنت بلای جان کاربران ایرانی شده است و بنا بر اعلام سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، کیفیت نامطلوب و کمبود پهنای باند کشور همچنان ادامه دارد.
یکی از اعضای این سازمان در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه می‌گوید: مشکل انتقال صدا همچنان ادامه دارد و در روزهای اخیر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی توان استفاده از حداکثر 40 تا 60 درصد پهنای باند خود را داشتند که این مسئله روی کیفیت تمام سرویس‌های تحت وب تأثیر‌گذار است.
وی انحصار فعلی در تأمین پهنای باند ارتباطی کشور را از دلایل وضعیت کیفی و کمی سرویس دریافتی شرکت‌های اینترنتی از شرکت‌های تابعه شرکت مخابرات ایران طی 2ماه اخیر می‌داند و با اشاره به نارضایتی شرکت‌های اینترنتی می‌پرسد: آیا وقت آن نرسیده است که مسئولان به فکر شکستن این انحصار باشند؟
ادامه این روند، شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنتی را برای ارائه خدمات به مردم با مشکل مواجه می‌کند و نارضایتی کاربران را به‌دنبال خواهد داشت.