قلعه پشتو، روستای صخر های کندوان، خانه مشروطه تبریز، ارگ علیشاه و قلعه ضحاک فقط برخی از آثار دیدنی این استان در شمال غربی ایران محسوب می شود. نکته دیگری که باید به شما بگوییم اینکه هر گردشگری قبل از سفر به این استان باید خود را برای چشیدن انواع غذاهای خوشمزه آماده کند؛ غذاهایی که می تواند تعاریف آذربایجان شرقی گذشته از غذا را جابه جا کند.
شروع سفر؛ میانه
بهترین مسیر دسترسی برای ورود به استان از سمت شرق یعنی شهر میانه است و شما می‌توانید پس از عبور از زنجان و پس از طی حدود 130 کیلومتری به این شهر برسید. بر اساس آمار بیش از 80 درصد گردشگران زمینی و ریلی از راه میانه وارد استان می‌شوند. میانه از نظر ترمینال اتوبوسرانی بین‌شهری وضع جالبی ندارد، اما گردشگران می‌توانند با کمی فاصله گرفتن از ترمینال وارد بازار این شهر شوند و در جگرکی‌های مشهور داخل این بازار طعم یک غذای خوب محلی را مزه‌مزه کنند.
جگرکی‌هایی که ماده اولیه پخت خود را از جگر گوسفند نر تهیه می‌کنند و معمولا از ساعت 8 صبح تا پاسی از شب آماده پذیرایی از گردشگران هستند. یک پرس جگر مخصوص حدود 20 تومان برایتان آب می‌خورد. اگر قصد استراحت چند ساعته در شهر را دارید و کودکان خردسالی هم دارید که از شهربازی خوششان می‌آید، می‌تواند در پارک بزرگ ورودی شهر چند ساعتی استراحت کنید و از امکانات رفاهی و تفریحی آن به همراه خانواده بهره‌مند شوید.
اکثر وسایل این شهر بازی عمومی و رایگان هستند، اما شهربازی با دستگاه‌های الکترونیک حدود غروب آغاز به کار می‌کند. اگر می‌خواهید بیشتر از یک روز در این شهر اقامت کنید، موزه میانه هم برای بازدید مناسب است. شهرستان میانه با تاریخ چند هزار ساله خود دارای آثار و بناهای با ارزش تاریخی و باستانی بسیاری است و به عنوان بزرگ‌ترین شهرستان آذربایجان شرقی از نظر وسعت، ۳۰۰ اثر ثبت شده دارد و همچنین بعد از مرکز استان بیشترین تعداد آثار باستانی را دارد. هزینه اقامت در هتل‌های میانه هم برای هر نفر از شبی 100 هزار تومان شروع می‌شود.
کوه‌های قافلانکوه را ببینید
برای ادامه سفر به شهرهای دیگر از جمله هشترود، سراب و بستان‌آباد 2 مسیر جاده قدیم میانه و اتوبان پیامبر اعظم(ص) وجود دارد. اگر قصد تردد سریع‌تر به تبریز و بستان‌آباد برسید و می‌خواهید از دیدن کوه‌های زیبای قافلانکوه صرف‌نظر کنید، اتوبان مسیر بهتری است. پیشنهاد می‌شود قبل از ورود به اتوبان باک بنزین را پر و خوردنی و آشامیدنی‌های مورد نیاز را تهیه کنید. خدمات رفاهی اتوبان در این مسیر چندان مهیا نیست. این مسیر حدود 150 کیلومتر است.
حرکت در جاده قدیم میانه به دلیل وجود پیچ‌ها و تونل‌های متعدد برای رانندگان تازه‌کار کمی خطرناک است. البته مسیر هم کمی طولانی‌تر و حدود 175 کیلومتر است، اما تردد از این مسیر کوه‌های کم‌نظیر قافلانکوه را به شما نشان می‌دهد و علاوه بر آن می‌توانید 30 کیلومتر مانده به بستان‌آباد به روستای خشکناب، زادگاه شهریار شیرین‌سخن هم سری بزنید. در این روستا خانه شهریار که اخیرا بازسازی شده به همراه موزه‌ای کوچک می‌تواند اوقات فراغت خوبی برای شما فراهم کند.
حرکت از جاده قدیم میانه به شما این امکان را هم می‌دهد که دسترسی سریع‌تری به شهرهای مراغه و هشترود داشته باشید. با توقف و تغییر مسیر در سه‌راهی قره چمن- هشترود می‌توانید به این شهرها هم سفر کنید. مسیر هشترود تا مراغه 95 کیلومتر و هشترود تا میانه 65 کیلومتر است. از مراغه می‌توانید با طی حدود 20 کیلومتر به بناب و با طی 15 کیلومتر دیگر به ملکان برسید.
در آذرشهر و ایلخچی در 65 کیلومتری تبریز می‌توانید علاوه بر خوردن یک بستنی خوشمزه و سنتی محلی از معادن سنگی که کنار جاده قابل رویت هستند، دیدار کنید. حضور در باغ ویلای غله‌زار آذرشهر به مدیریت قاضی جهانی هم تجربه یک بوم‌گردی استثنایی را برای شما زنده می‌کند.
بوی فتیرهای خوش‌طعم بستان‌آباد ورود شما به این شهر را خیر مقدم می‌گوید. فتیرهایی که در همه جای بستان‌آباد پیدا می‌شود، اما بهترین فطیرها را می‌توان در سه‌راهی بستان‌آباد به سمت سراب پیدا کرد. استخر بزرگ آب گرم بستان‌آباد با هزینه یک استخر عادی و حدود 50 هزار تومان خستگی راه را از تن شما به درخواهد کرد. این استخر 2 بخش بانوان و آقایان دارد و از 10 صبح تا 8 شب آماده پذیرایی از شماست در کنار استخر هم خدمات رفاهی و تفریحی وجود دارد.
تا تبریز راهی نیست
اگر قصد خرید کره و عسل اصل یا سفر به استان اردبیل را دارید باید از سه‌راهی بستان‌آباد به سمت سراب حرکت کنید و پس از طی 120 کیلومتر و عبور از شهر نیر، زادگاه شاعر و عارف بزرگ استان به سراب می‌رسید. اگر امکان حمل کره و عسل ناب سراب را ندارید، می‌توانید در رستوران‌های این شهر کره و عسل سراب با فتیر محلی را سفارش بدهید، اما اگر قصد خرید هم دارید می‌توانید با پرداخت 50 هزار تومان یک کیلوگرم عسل و کره محلی خوشمزه تهیه کنید.
در ادامه مسیر اگر از جاده قدیم تبریز- میانه تردد کنید، می‌توانید 10 کیلومتر مانده به مرکز تبریز سه‌راهی اهر را هم مشاهده کنید که شما را به شهرهای خواجه، هریس، اهر و ورزقان راهنمایی می‌کند. در این مسیر می‌توانید از طعم استثنایی کباب‌کوبیده محلی بهره‌مند شوید. این کباب‌کوبیده با گوشت گوسفندی تهیه می‌شود و قیمت آن هم بسیار ارزان است. هر سیخ کباب با گوشت خالص گوسفندی حدود 5 هزار تومان. این گوشت در حضور شما چرخ و به سیخ زده می‌شود تا نگران مخلوط کردن نان خشک یا سنگدان مرغ نباشید. نکته مهم در مسیر تبریز به اهر ترافیک سنگینی است که عصرهای تعطیل و جمعه در مسیر برگشت شکل می‌گیرد و بهتر است در ساعات پایانی روز در این محور تردد نکنید. غذاخوری وحید در ورودی روستای کندرود و 5 کیلومتر مانده به مرکز تبریز یکی از مشهورترین رستوران‌های استان است که جایزه بهترین سرویس‌دهی به مشتریان را در چند سال اخیر به خود اختصاص داده است. اگر در تبریز ماندنی شدید، این شهر هتل‌ها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی زیادی دارد که هزینه اقامت در آنها از شبی 150 هزار تومان برای هر نفر شروع می‌شود که می‌توانید با توجه به بودجه خود هر کدام از آنها را انتخاب کنید.
پیش به سوی جلفا
با عبور از تبریز و مکان‌های گردشگری و جذاب این شهر به صوفیان در 25 کیلومتری این شهر و مرند در 70 کیلومتری و نهایتا به جلفا در 90 کیلومتری تبریز خواهید رسید. البته در سه‌راهی صوفیان می‌توانید با توجه به علامت‌های موجود به سمت شبستر که 60 کیلومتر با این شهر فاصله دارد هم حرکت کنید.
در سال‌های اخیر محور مرند- جلفا برای گردشگران جذاب‌تر است و با توجه به خدمات زیرساختی که در این محور صورت گرفته تردد در آن دردسرهای کمتری هم دارد و رانندگان می‌توانند در اتوبان حرکت کنند. در حال حاضر حدود 15 کیلومتر در از سه‌راهی خوی به سمت جلفا جاده کم‌عرض است و رانندگی به‌ویژه هنگام شب باید با هوشیاری بیشتری همراه باشد. بقیه مسیر جاده همواری دارد که رانندگان را برای حرکت با سرعت بالا وسوسه می‌کند، اما حضور ماموران پلیس راه در این محور همیشگی و بهتر است با سرعت‌پایین رانندگی کنید تا با جریمه یا تصادف طعم سفر ناگوار نشود.
در مسیر 120 کیلومتر تبریز به جلفا 3 محل شاخص برای توقف و استراحت رانندگان وجود دارد؛ ورودی صوفیان و قهوه‌خانه‌های کوچکی که چای و نوشیدنی سرو می‌کنند، کاروانسرای عباسی در کنارگذر مرند و همچنین مسجد زیبایی که در 25 کیلومتری جلفا قرار دارد و می‌توان در کنار بوفه کوچک و قدیمی آن‌که توسط یک زن و شوهر پا به سن گذاشته اما خوش‌ذوق اداره می‌شود، خستگی راه را از تن به در کرد.
اقامت در صحن امامزاده
با رسیدن به جلفا مجموعه گسترده‌ای از بازار و مراکز خرید به چشم می‌خورد، اما اگر اهل خرید نیستید و برای دیدن مکان‌های تاریخی و تفریحی آمده‌اید، می‌توانید از چهارراهی که در مرکز شهر قرار دارد به سمت کلیسای سن‌استپانوس یا آسیاب خرابه و امامزاده سید محمد جلفا حرکت کنید. البته با توجه به نزدیک بودن کلیسا به مرکز شهر که در حدود 30 کیلومتر است، می‌توان در نیم روز این کلیسا و جنگل اطراف آن را بازدید کرد و برای رفتن به امامزاده سید محمد آقا که حدود 60 کیلومتر با جلفا فاصله دارد دوباره به مرکز شهر برگشت و به سمت امامزاده و آسیاب خرابه حرکت کرد. می‌توانید تدارک یک شب سفر اقامت در جوار امامزاده را ببینید؛ اقامتی یک شبه که برای هر گردشگر بسیار جذاب و البته با صرفه است.
مجموعه بزرگ گردشگری و اقامتی در اطراف صحن امامزاده ساخته شده است که با کمتر از 50 هزار تومان می‌توانید یک اتاق برای یک شب اجاره کنید. این اقامتگاه در حاشیه رودخانه ساخته شده و ترنم شبانه رودخانه با نجوای زائران امامزاده درهم‌آمیخته است. البته اگر روز سه‌شنبه در این محل حاضر باشید، شانس خوردن یک آبگوشت محلی رایگان را هم خواهید داشت که بنا به سنتی چند ساله هر هفته روزهای سه‌شنبه در این امامزاده پخت و توزیع می‌شود.
گشت و گذار در تبریز
ابر شهر تبریز از سمت شمال، جنوب و شرق به کوهستان و از سمت غرب به زمین‌های هموار و شوره‌زارهای تلخه‌رود که به آن آجی چای هم می گویند، محدود شده و به شکل یک چاله نسبتا بزرگ یا یک جلگه بین کوهی درآمده است. ارگ تبریز و مسجد کبود، کاخ و موزه شهرداری، بازار فرش تبریز، خانه مشروطه و مجموعه ائل گلی فقط بخشی از آثار بی‌شمار تاریخی تبریز محسوب می‌شوند. بیشترین آثار تاریخی پابرجا در این شهر متعلق به دوره‌های ایلخانیان، صفویان و قاجار است.