یکی از مهم‌ترین این ابعاد هنر و هفتمین مولود این جهان دوست‌داشتنی، سینماست؛ سینمایی که هر سال در مقطع زمانی جشنواره، تولدی دوباره می‌یابد تا مخاطب را با اکران سال جدیدش آشنا سازد.
ستارگان درخشان امسال
پرکارترین ستاره سینمای ایران تا چند روز پیش رضا کیانیان به حساب می‌آمد.
اما با کنارگذاشته‌شدن «صدسال به این سال‌ها»ی سامان مقدم، او هم به جمع 2فیلمی‌های فجر بیست و ششم پیوست.
عزت‌الله انتظامی («آتش سبز» و «شب»)، مهتاب کرامتی («آتش سبز» و «حس پنهان»)، پگاه آهنگرانی («آتش سبز» و «خواب زمستانی»)، جمشید هاشم‌پور («آن مرد آمد» و «استشهادی برای خدا»)، الناز شاکردوست («باد در میان علفزار می‌پیچد» و «درمیان ابرها»)، رضا ناجی («آواز گنجشک‌ها» و «باد در میان علفزار می‌پیچد»)، شهاب حسینی («پرچم‌های قلعه کاوه» و «محیا»)، شاهرخ فروتنیان («جعبه موسیقی» و «خواب زمستانی»)، شبنم تقدمی («فرزند خاک» و «همیشه پای یک زن در میان است»)، محمدرضا فروتن («حس پنهان» و «کنعان»)، مریم بوبانی («محیا» و «خاک آشنا») و رضا کیانیان («خاک آشنا» و «همیشه پای یک زن در میان است») پرکارترین بازیگران سینمای ایران به حساب می‌آیند.
بهرام رادان بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره گذشته تنها با فیلم کنعان در بخش مسابقه حضور دارد و باران کوثری امسال نمی‌تواند سودای سیمرغ را در سر بپروراند چراکه 2فیلم او به نام‌های «کتونی سفید» و «دایره زنگی» در بخش مسابقه سینمای ایران حضور نخواهند داشت.
آمارهای عجیب
امسال تعداد فیلم‌های بخش سودای سیمرغ، 23 فیلم است اما این تعداد را نمی‌توان نشانه فشردگی رقابت‌های جشنواره فیلم فجر دانست. بازیگران چهره و پرکار امسال هم تعدادشان زیاد نیست.
به همین سادگی
سیدرضا میرکریمی آثار معروفی در کارنامه‌اش دارد؛ «زیر نور ماه»، «خیلی دور خیلی نزدیک» و «اینجا چراغی روشن است» مشهورترین آثار مدیرعامل فعلی خانه سینما هستند. او امسال با فیلم «به همین سادگی» در جشنواره بیست و ششم حضور دارد؛ اثری که فیلمنامه آن را شادمهر راستین و خود میرکریمی نوشته‌اند.
به همین سادگی درباره زنی است که همسر او قرار است در یک مسابقه بین‌المللی معماری شرکت کند و به همین دلیل تلاش می‌کند محیط آرامی را در خانه برای او ایجاد کند.
در این فیلم، هنگامه قاضیانی، مهران کاشانی، صفا آقاجانی و منیره فراهانی به ایفای نقش پرداخته‌اند.
آتش سبز
عزت‌الله انتظامی – به گفته خود – یکی از خاص‌ترین نقش‌های عمر بازیگری‌اش را در آتش سبز ایفا کرده است.
دومین ساخته بلند محمدرضا اصلانی که در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد، چندان بی‌حاشیه هم نبود؛ حادثه‌ای که حین فیلم‌برداری برای پگاه آهنگرانی رخ داد، باعث شد اخبار سینمای ایران حداقل برای مدتی کوتاه هم که شده حول آتش سبز بگردد. این فیلم – که براساس افسانه کهن سنگ صبور نوشته و ساخته شده است– به قصه دختری به نام ناردانه می‌پردازد که در کودکی از ازدواجش با یک مرد مرده خبردار می‌شود. او برای گریز از این سرنوشت ترسناک، ناخواسته گام در راهی دشوار می‌گذارد. عزت‌الله انتظامی، مهدی احمدی، مهتاب کرامتی، فرخ نعمتی، آهو خردمند و پگاه آهنگرانی بازیگران آخرین ساخته محمدرضا اصلانی هستند.
بعید است کسی از مخاطبان تلویزیون و سینما با نام کمال تبریزی آشنایی نداشته باشد. او همواره یکی از جنجالی‌ترین فیلمسازان سینمای ایران محسوب می‌شود؛ «لیلی با من است» و «مارمولک» تنها برای اثبات این مدعا کافی است. وی – که این روزها با مجموعه «شهریار» در تلویزیون نیز حضور دارد – امسال با یک نام متفاوت برای کسب سیمرغ آمده است؛ «همیشه پای یک زن درمیان است».
این فیلم – که یکی از پرستاره‌ترین آثار بخش مسابقه بیست و ششمین دوره فیلم فجر است – با نگاهی آزاد به نوشته‌ای از سید مهدی شجاعی، توسط رضا مقصودی و کمال تبریزی نوشته شده.
مهران مدیری، گلشیفته فراهانی، رضا کیانیان و حبیب رضایی ستارگان آخرین ساخته تبریزی هستند و بازنویسی فیلمنامه این‌کار را نغمه ثمینی برعهده داشته است.
بهمن فرمان‌آرا یکی از نام‌آوران سینمای ایران است. کافی است آثار او را لحظه‌ای در ذهن خود مرور کنید؛ «شازده احتجاب»، «خانه‌ای روی آب»، «بوی کافور، عطر یاس» و «یک بوس کوچولو». او امسال با «خاک آشنا» در جشنواره فجر حضور دارد؛ فیلمی که به احتمال فراوان مدت‌ها نقل مجالس هنری – سینمایی خواهد بود.
او همیشه با استفاده از بازیگرانی توانمند آثار خود را روانه پرده نقره‌ای سینماهای کشورمان می‌کند. در خاک آشنا هم چهره‌هایی همچون رویا نونهالی، بیتا فرهی، رضا کیانیان و بابک حمیدیان حضور دارند.
کنعان
پرکارترین بازمانده خاندان گلستان، امسال «کنعان» را در بخش سودای سیمرغ بیست و ششم دارد. مانی حقیقی – که 2 سال پیش «چهارشنبه‌سوری» را با همکاری اصغر فرهادی نوشته و به کارگردانی اصغر فرهادی سپرده بود – این‌بار، حاصل نگارش مشترک فرهادی و خود را جلوی دوربین برده است؛ اثری که به نظر، یکی از جنجالی‌های سینمای 87 ایران خواهد بود. کارگردان 2 فیلم به نمایش درنیامده «آبادان» و «کارگران مشغول کارند» امسال ستاره‌های زیادی را در کنار هم و در قالب فیلم سینمایی کنعان به بازی گرفته است؛ ترانه علیدوستی، بهرام رادان، محمدرضا فروتن و افسانه بایگان.
البته حضور ترانه علیدوستی – که یکی از سخت‌گیرترین بازیگران سینمای ما ازنظر انتخاب کار به حساب می‌آید– خود دلیلی بر متفاوت‌بودن کنعان از سایر آثار امسال می‌تواند باشد.
هامون و دریا
«ابراهیم فروزش همیشه درمورد کودکان فیلم می‌ساخت، به فیلم‌های کودکان وفادار ماند و تنها این را می‌توان گفت که فروزش به‌عنوان یک فیلمساز، موجودی استثنایی است»؛ این جملات بخشی از سخنرانی عباس کیارستمی در بزرگداشت ابراهیم فروزش است پس بهتر است درباره مستندساز بزرگ سینمای ایران – که آثاری چون «سوداگران»، «درد بم»، «گل»، «آن سوی مرزها»، «خودم من خودم»، «زنبق‌ها» و «وحشی» را در پرونده هنری خود دارد – زیاد ننویسیم و فقط به همین بسنده کنیم که «هامون و دریا» آخرین ساخته بلند او امسال در سودای سیمرغ بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر حضور خواهد داشت؛ داستان 2 نوجوان دلباخته به همین نام.
خبرنگار سابق روزنامه اطلاعات پس از یکی دو سال سکوت بازهم به سینمای کشورمان بازگشته است؛ رسول صدر عاملی «شب» را با بازی عزت‌الله انتظامی، خسرو شکیبایی و امین حیایی، جلوی دوربین برده است. او برای نگارش این فیلم – که اپیزود اول یک سه‌گانه به نام «شهری که دوست می‌دارم» است – با اصغر فرهادی، کامبوزیا پرتوی، رضا مقصودی، مینو فرشچی، اصغر عبداللهی و زهرا فرجی همکاری داشته است. کارگردان «دختری با کفش‌های کتانی»، «من ترانه 15 سال دارم» و «دیشب باباتو دیدم آیدا» در این فیلم، قصه گروهبانی را روایت می‌کند که برای تحویل‌دادن مجرمی سابقه‌دار به زندان یکی از شهرستان‌ها، مجبور می‌شود به همراه مجرم و دستبند، شبی را در مشهد بگذراند. صدر عاملی فیلم دیگری را نیز در بخش رزرو بخش مسابقه ایران دارد تحت‌عنوان «هر شب تنهایی» که لیلا حاتمی و حامد بهداد در آن حضور دارند.
مجید مجیدی، آن‌قدر فیلمساز معتبری هست که برای تماشای آخرین ساخته‌اش روزشماری کنیم. اگرچه «بید مجنون» - کار قبلی او – چنگی به دل نمی‌زد اما شواهد حاکی از آن است که «آواز گنجشک‌ها» را باید بازگشت به روزهای اوج آقای مجیدی دانست. آواز گنجشک‌ها – که انتخاب بازیگران‌اش هم برای خودش قصه‌ای طولانی داشت – درباره یک کارگر مزرعه شترمرغ است که به دلایلی از کار اخراج می‌شود و برای پیداکردن کاری دیگر به تهران می‌‌رود. مجیدی خود درباره فیلم جدیدش می‌گوید: «آواز گنجشک‌ها در ادامه کارهای قبلی‌ام است؛ همان نوع نگاهی که قبلا داشته‌ام. بستر داستان هم در شهر و هم در حاشیه شهر می‌گذرد. محور فیلم یک خانواده است و چند بچه». شاید این بزرگ‌ترین سؤال طرفداران مجیدی باشد که آیا او می‌تواند بار دیگر «بچه‌های آسمان»، «باران» و «رنگ خدا» را تکرار کند؟