همشهری آنلاین: دانشگاه تبریز میزبان نشستی یک روزه با عنوان «هم‌اندیشی سمن‌ها در زمینه احیای دریاچه ارومیه» بود که مهم‌ترین دستاورد آن تایید خبر خروج دریاچه ارومیه از کما، تثبیت وضعیت و ورود آن به مرحله دیگری از فرآیند احیا بود.

به گزارش ایرنا، شرکت‌کنندگان در نشست یک روزه «هم‌اندیشی سمن‌ها در زمینه احیای دریاچه ارومیه» در روز دوشنبه ۲ اردیبهشت، با اشاره به افزایش ۷۰ سانتی‌متری تراز آب دریاچه ارومیه در سال جاری و وضعیت امیدوارکننده این پهنه آبی، بر لزوم پرهیز از راضی شدن به وضعیت موجود و غفلت از پیشبرد برنامه‌های مصوب ستاد احیا تاکید کردند.

تلاش برای نهادینه و اجرایی کردن راهکارهای اجتماعی و اهمیت مضاعف این موضوع در مقایسه با مسایل سازه‌ای در طرح‌های احیای دریاچه ارومیه از دیگر نکات مورد تاکید این نشست یک روزه بود.

امکان کنترل ۹۵ درصدی کانون‌های ریزگردهای اجتماعات پیرامونی دریاچه ارومیه به دلیل افزایش تراز آب از دیگر نکات مورد اشاره در این نشست تخصصی زیست محیطی بود.


نشانه‌های احیای دریاچه ارومیه به چشم می‌خورد

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به تداوم بارندگی‌ها و نیز اقدامات دولت برای احیای این دریاچه، گفت: هم اکنون کف دریاچه ارومیه به وضعیت سال ۱۳۹۴ برگشته که نشانه‌ای بزرگ برای احیا است.

مسعود تجریشی افزود: در سال‌های گذشته حداقل تراز بستر دریاچه ارومیه به صورت سالانه با ۴۰ سانتی‌متر کاهش سطح آب روبرو بود، اما از سال ۹۳ با شکل‌گیری برنامه‌های ستاد احیا به سمت تثبیت دریاچه رفتیم و در این راستا دستگاه‌های اجرایی در رهاسازی آب‌های روان و نیز لایروبی مسیل‌ها کمک زیادی کردند.

وی آغاز شرایط ورود به شرایط احیای دریاچه ارومیه را اردیبهشت سال گذشته اعلام و اضافه کرد: اگر تراز آب این دریاچه به ۱۲۷۲/۹ برسد، می‌توان گرد و خاک را حل کرد و وارد مرحله احیا شد که در این راستا می‌توان به کمک دولت با افزایش یک متر تراز آب، ۹۵ درصد کانون‌های گرد و خاک را زیر آب برد.

تجریشی اضافه کرد: در حال حاضر برنامه تثبیت پشت سر گذاشته شده و وارد فاز دوم احیا شده‌ایم که با تامین بودجه که در اولویت قرار دارد تا سال ۱۴۰۴ می‌توان عملیات احیا را اجرایی کرد.

وی با اشاره به این که نباید به دلیل شرایط خوب دریاچه مغرور شد، افزود: چون در آبان ماه امسال انتظار تبخیر وجود دارد اما تا انتهای سال جاری و از سال آینده با ورود ۷۵۰ میلیون مترمکعب آب دایمی، تراز کنونی را با پروژه‌های مختلف بالا می‌بریم که در کنار آن عنایت خداوند در افزایش بارش‌ها نیز وجود دارد.

تجریشی یادآور شد: با هماهنگی بسیار خوبی که با دستگاه‌های اجرایی داشتیم آب‌ها را از سطح‌ حوضه آبریز رها کردیم و وضعیت بارش‌ها در این حوضه نیز با رشد ۶۶ درصدی نسبت به دوره بلندمدت افزایش دارد.

وی گفت: از دو سال پیش که موضوع عملیات دریاچه ارومیه شروع شد، سازمان ملل گزارشی ارایه و به صراحت اعلام کرده که وسعت دریاچه افرایش یافته و دولت و مردم مصمم به احیای آن هستند.

تجریشی، اعتبار پرداختی برای دریاچه ارومیه برای آذربایجان‌ غربی را ۹۳ میلیارد تومان و برای آذربایجان‌ شرقی ۳۵ میلیارد تومان اعلام کرد.

اهمیت مسائل اجتماعی در احیای دریاچه ارومیه مهم‌تر از مسائل سازه‌ای است

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی نیز با بیان این‌ که مجموعه اقدامات دولت در راستای احیای دریاچه ارومیه بیشتر سازه‌ای بوده است، گفت: ورود به مسائل اجتماعی بسیار مهم‌تر از مسائل عمرانی و سازه‌ای است و معتقدم تا زمانی که به موضوعات اجتماعی و فرهنگی دریاچه ارومیه توجهی نشود، مشکلی حل نخواهد شد.

جواد رحمتی با بیان این‌ که مشکل وضعیت فعلی دریاچه‌ی ارومیه نتیجه‌ رفتار و کارهای انجام شده‌ ما در گذشته است، افزود: اگر همراهی و مشارکت مردم در احیای دریاچه‌ ارومیه نباشد، بی‌شک به نتیجه‌ مطلوبی دست نخواهیم یافت.
وی با اشاره به بارش‌های اخیر در استان، گفت: با توجه به بارندگی‌های اخیر، احیای دریاچه تاحدودی امیدوار کننده به نظر می‌رسد، البته نباید زیاد مطمئن شویم که این روند ادامه خواهد داشت.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی توجه به معیشت مردم در حوضه‌ آبریز دریاچه ارومیه را ضروری دانست و گفت: معیشت مردم در حوضه‌ آبریز دریاچه ارومیه به آب وابسته بوده و معتقدم تا زمانی که جایگزینی برای معیشت مردم معرفی نشود در احیای دریاچه به نتیجه نخواهیم رسید.

وی ادامه داد: ماندگاری در روش سنتی و جایگزین نکردن اصلاح کشت از جمله موانع احیای دریاچه است، با حذف یکباره‌ معیشت مردم و بدون جایگزین کردن نمی‌توان از مردم انتظار همکاری داشت.

وی تاکید کرد: باید از طریق روش‌های مختلف آموزش و فرهنگ‌سازی، تغییر الگوی کشت و کشاورزی را به مردم یاد دهیم تا کشاورزان امیدوار و مطمئن شوند که می‌توان از سایر روش‌ها نیز درآمدزایی کرد.

تراز دریاچه ارومیه از سال ۱۳۴۴ تا سال ۱۳۷۲ در حد فاصل یک هزار و ۲۷۴ متر تا یک هزار و ۲۷۸ متر متغیر بود، اما از این تاریخ به بعد روند کاهشی تراز دریاچه آغاز شد و تا سال ۱۳۹۳ کاهش متوسط سالانه ۴۰ سانتی‌متر و در مجموع ۸ متر از تراز دریاچه ارومیه به ثبت رسید.

دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین زیست‌ بوم‌های آبی در شمال غرب ایران است که ۵۵۰ گونه گیاهی یک ‌ساله و چند ساله در ناحیه اکولوژیک دریاچه شناسایی شده است و پوشش گیاهی بیشتر این منطقه شامل گونه‌های شورپسند، خشکی ‌دوست و آبزی است.

این دریاچه به ‌دلیل برخورداری از ویژگی‌های طبیعی و اکولوژیکی منحصر به فرد از سال ۱۳۴۶ به عنوان پارک ملی و به همراه جزایر کبودان و قویون داغی جزو مناطق حفاظت شده اعلام شد.

دریاچه ارومیه در سال ۱۳۵۴ به عنوان سایت رامسر( تالاب بین‌المللی) ثبت و در سال ۱۳۵۶ از سوی یونسکو جزو مناطق حفاظت ‌شده نیز اعلام شد.

حوضه آبریز این دریاچه با مساحت ۵۱ هزار و ۸۷۶ کیلومتر مربع یکی از ۶ حوضه آبریز اصلی کشور است.