تخریب شدهاند اما یکی از این بناها که تاکنون پابرجا مانده، باغ نگارستان در شمال میدان بهارستان است. به همین دلیل «کنفرانس بینالمللی حفاظت از میراث قرن بیستم، از معماری تا منظر» در همین محل آغاز بهکار کرد.
شهردار تهران در نخستین روز این کنفرانس با بیان اینکه با ورود به دانشگاه دیگر مسئولیتهای اجرایی را کنار میگذارم و امروز از موضع یک عضو هیأت علمی صحبت میکنم، تأکید کرد: حفاظت بهمعنای امروز آن، مدیریت تغییرات است. اگر بتوانیم تغییرات در شهرها را بهدرستی مدیریت کنیم، در عمل حفاظت را گسترش دادهایم.
پیروز حناچی افزود: علاوه بر این، بعد از انقلاب صنعتی بسیاری از شهرها بهواسطه صنعت خیلی بیشتر از ظرفیت خود توسعه پیدا کردند؛ صنعت باعث شده است تا شهرهایی همچون اصفهان و کاشان با موج جدیدی از توسعه و تغییرات مواجه شوند.
در این زمینه ٣ تغییر عمده در دنیا رخ داد؛ توسعه بخش خصوصی، خروج صنعت از شهرها بهخاطر مسائل زیستمحیطی و اقتصاد تولید و عدمتمرکز و واگذاری قدرت از دولتهای مرکزی به دولتهای محلی. خروج صنعت یک فرصت تلقی میشود، البته همین فرصت بدون برنامهریزی میتواند یک تهدید باشد؛ ما در ایران از آغاز دهه٧٠ در این زمینه تجربیاتی داشتیم که البته مبانی نظری روشنی نداشت.
پیروز حناچی تأکید کرد: ما در دانشگاه تهران رسالتی برای خود قائل هستیم، یکی از این موضوعات میراث مدرن ماست که عمر آن به حدود ١٠٠ سال میرسد و مربوط به تاریخ معاصر است. بسیاری از این آثار در طول زمان مورد حفاظت قرار نگرفتند اما خوشبختانه تعداد بسیاری از ساختمانها مربوط به دولت است و زیاد در معرض تهدید مستقیم قرار ندارند مانند میدان آزادی و موزه هنرهای معاصر. خوشبختانه دولت نیز تابهحال همنوایی کرده و یکی از بزرگترین صنایع کشور، یعنی «سیمان ری» را با این هدف در اختیار شهرداری تهران قرار داده است، اما آثاری که در اختیار بخش خصوصیاند، در معرض تخریب و تهدید هستند.
او گفت: در شهرداری تهران تلاش میکنیم تا با کمک به مالکان این واحدها این آثار را حفظ کنیم. خوشبختانه جریانی در مرکز شهر برای تبدیل این موارد به کافه کتاب و فضاهای فرهنگی آغاز شده است؛ اخیرا نیز در کوچه لولاگر یکی از این ساختمانها را که کاربرد اقتصادی پیدا کرده بود، افتتاح کردیم. به گفته وی، در سال ١٩٣١ نخستین کنفرانس بینالمللی «منظر» و بعد از آن، در سالهای ١٩۶۴ و ١٩٧٢ نیز کنفرانسهای دیگری در همین زمینه برگزار شد که به محیط شهری توجه داشت.
محمود نیلی، رئیس دانشگاه تهران و محمدحسن طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این روز که با حضور متخصصان خارجی برگزار شده بود، به صحبت پرداختند. این همایش به همت مؤسسه پژوهشی فرهنگوهنر پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و سازمان بینالمللی دوکومومو- که حناچی ریاست آن را بر عهده دارد- برگزار شد.
- کامیونهای شهرداری هم معاینه فنی میشوند
شهردار تهران در حاشیه این مراسم در پاسخ به سؤالی درباره معرفینکردن خودروهای سنگین معاونت خدمات شهری به مراکز معاینه فنی، گفت: این خبر صحت ندارد. با آقای یزدانی صحبت کردم و ایشان گفتند ما با جدیت موضوع معاینه فنی را برای خودروهای سنگین خدمات شهری تعقیب میکنیم. ما حتی برای نیروهای مسلح نیز نوشتهایم که باید ماشینهای سنگین خود را به معاینه فنی مجهز کنند. آمارها نشان میدهد در روزهای جمعه که ترافیک کم است و ساعت ١٠ شب تا ١٢ شب که تردد ماشینهای سنگین آزاد میشود، ناگهان میزان ذرات معلق در تهران افزایش پیدا میکند؛ این افزایش به شکل معناداری به تردد ماشینهای سنگین مربوط است.
حناچی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: ما برای اینکه متوجه شویم پیگیریها و اقدامات کارشناسیمان تا چه اندازه در کاهش آلودگی مؤثر بوده است، موضوع را بهصورت نقطهبهنقطه بررسی کردیم؛ بهعنوان مثال ٨ صبح اول بهمن٩٧ را با ٨ صبح اول بهمن٩۶ مقایسه کردیم و به نتایج امیدوارکنندهای رسیدیم. خوشبختانه در سال٩٧ موفق شدیم ٢٠ درصد از ذرات معلق هوای تهران را کم کنیم.
- کنترل معاینه فنی منجر به دستاوردهای خوبی شده است
اخیرا مشخص شده است که کاربران سرویس دوچرخه «بیدود» برای شروع استفاده از این دوچرخهها باید پیشپرداختی به مبلغ ۱۶۰هزار تومان بپردازند، شهردار در اینباره گفت: رویه شرکتهای استارتاپی به همین شکل است؛ بیدود سرمایهای را در اختیار کاربر قرار میدهد که باارزش است و به سرویس و نگهداری نیاز دارد، پس نمیتواند بدون بیعانه این کار را انجام دهد. این استارتاپ باید مشتری خود را بشناسد و اعتبار برایش قائل شود. تمام اپهایی که از آیاوتی (Internet Of Things) استفاده میکنند، از همین جنس هستند.
آخرین پرسش در مورد سفر شهردار تهران به بغداد بود که در آن با مسئولان این استان دیدار کرد. حناچی با یادآوری این نکته که عراق بهصورت فدرال اداره میشود، گفت: ملاقاتهای خوبی در سطح محلی و ملی داشتیم. در سطح محلی با همکاران شهردار و مدیران استان و همینطور استاندار، رئیس شورای استانی، وزیر مسکن و شهردارها ملاقات کردیم؛ چند بازدید از پروژههای شرکتهای ایرانی نیز داشتیم که در مناقصههایی که آمریکاییها برگزار کردند، شرکت کردند و برنده شدند.
او افزود: در عراق مذاکراتی درباره مترو و حملونقل، فضای سبز، پسماند، مرمت آثار تاریخی شهرها و زیباسازی داشتیم؛ بحث خواهرخواندگی دو شهر مطرح شد و قرار بر این شد که بعد ازماه رمضان هیأتی از عراق به تهران بیاید تا کمیسیون مشترکی تشکیل شود و همکاری را پیش ببریم.
شهردار تهران در پایان با اشاره به مجوز طرح ترافیک برای برخی مشاغل گفت: حرکت عمومی این است که همه ما کمتر از خودروی شخصی استفاده کنیم، اما در اجرای طرح به نگرانیها نیز توجه خواهیم کرد.
- شهرسازی و معماری فراتر از امروز
سخنان پیروز حناچی، شهردار تهران در مراسم سیزدهمین جایزه معماری میرمیران با عنوان «طراحی مفهومی؛ معماری پویا»
در اوایل دهه۷۰، که روی تز دکتری کار میکردم، نزد دکتر میرمیران میرفتم. او میگفت: اصفهان نمونهای از انطباق ساختار قدیمی شهر در زندگی امروز است و فعالیت شهر، اکنون نیز بر استخوانبندی قدیمی استوار است. اکنون من هم امیدوارم معماران ما همین افق دید را داشته باشند و شهرسازی را فراتر از دوران حاضر ببینند. هفته پیش به دعوت شهردار بغداد به این شهر رفتم از طاق کسری و ایوان مدائن بازدید کردم. این اثر معماری که باقیماندههای شهر تیسفون در جنوب بغداد است، هنوز هم عجیبترین ساختمانهای جهان محسوب میشود، اگرچه وضعیت خوبی ندارد اما بخشی از هنر و تاریخ ایران را نمایندگی میکند.
در آغاز امسال سیلی داشتیم که در هر دوره ۵۰ و ۱۰۰ساله اتفاق میافتد. اما مطالعات سدها برای دوره ۲۵ساله انجام میشود. به همین دلیل وقتی در بالای سد کرخه بارندگی شدید اتفاق افتاد، مجبور شدند دریچههای سد را باز کنند و روستاها و زمینهای کشاورزی که آماده برداشت بودند، زیر آب رفت. من در اینجا به پدیدهای برخورد کردم. پلهای پاییندست خرمآباد که متعلق به دوران ساسانی است، ۱۶دهنه دارد.
در حالت عادی فقط از ۲دهنه آن آب میگذرد اما معماران ایرانی، دریافتهبودند که باید پل را چگونه بسازند تا در سیلهای ۵۰ساله خراب نشود. من قبلا فکر میکردم چرا مغازههای بازار زند شیراز روی سکو ساخته شدهاست و چندپله با کف بازار فاصله دارد. امسال وقتی شیراز دچار سیل شد، آبگرفتگی وارد مغازه نشد، زیرا معماران شیرازی قرنها قبل، این را میدانستند. وقوع سیل باعث شد، که دولت دستور تهیه گزارش سیلاب بدهد. و ما امیدواریم همانطور که گزارش حادثه پلاسکو بر تأمین تجهیزات آتشنشانی و تنظیم قوانین ساختمانها مؤثر بود، گزارش سیل هم تأثیرگذار باشد.
همیشه در جایی که از خرد جمعی برای امور شهری و شهرسازی استفاده میکنیم، نتیجه خوبی میگیریم. از میدان آزادی تا پل طبیعت، باز کردن فضا برای رقابت و ظهور نسل جوان نتایج خوبی داشتهاست که امیدواریم در طرحهایی مانند محور قطار تهران-تبریز هم نتیجه آن را ببینیم.